Những quy định mới về kiểm sát thi hành án hình sự trong luật thi hành án hình sự năm 2019 và một số kiến nghị

Trên cơ sở tổng kết thực tiễn thi hành, kế thừa những quy định có tác dụng tích cực và khắc phục một cách căn bản những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành Luật Thi hành án hình sự (THAHS) năm 2010, Luật THAHS năm 2019 đã sửa đổi và có nhiều quy định mới về THAHS và kiểm sát THAHS. Bài viết phân tích cụ thể những quy định mới của Luật THAHS năm 2019 và đưa ra những đề xuất, kiến nghị về các nội dung liên quan đến kiểm sát THAHS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những quy định mới về kiểm sát thi hành án hình sự trong luật thi hành án hình sự năm 2019 và một số kiến nghị NHỮNG QUY ĐỊNH MỚI VỀ KIỂM SÁT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐINH HOÀNG QUANG* Trên cơ sở tổng kết thực tiễn thi hành, kế thừa những quy định có tác dụng tích cực và khắc phục một cách căn bản những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành Luật Thi hành án hình sự (THAHS) năm 2010, Luật THAHS năm 2019 đã sửa đổi và có nhiều quy định mới về THAHS và kiểm sát THAHS. Tuy nhiên, Luật THAHS năm 2019 còn một số hạn chế hoặc nội dung chưa phù hợp với các quy định khác. Bài viết phân tích cụ thể những quy định mới của Luật THAHS năm 2019 và đưa ra những đề xuất, kiến nghị về các nội dung liên quan đến kiểm sát THAHS. Từ khóa: Kiểm sát, thi hành án, thi hành án hình sự. Ngày nhận bài: 07/4/2021; Biên tập xong: 20/4/2021; Duyệt đăng: 01/10/2021 By summarizing the pracical implementation, inheriting effective regulations and fundamentally overcoming the inadequacies of the Law on Criminal Judgment Execution in 2010, the latter one in 2019 has been revised and has new regulations on criminal judgment execution and its prosecuting. However, this Law still remains some limitations or inconsistent regulations compared to the others. Therefore, the paper analyzes new provisions of the 2019 Law on Criminal Judgment Execution and gives out recommendations on prosecuting criminal judgment execution. Keywords: Prosecution, judgment execution, criminal judgment execution. T heo Từ điển Tiếng Việt, “kiểm sát” hiện vi phạm pháp luật của chủ thể bị kiểm có nghĩa là “kiểm tra và giám sát việc sát; đồng thời còn nhằm khắc phục và xử chấp hành pháp luật của Nhà nước”1. lý vi phạm của chủ thể bị kiểm sát. Kiểm Như vậy, hiểu theo nghĩa thông thường, sát THAHS ở nước ta cũng được thực hiện hoạt động kiểm sát là việc xem xét tình hình nhằm mục đích trên. thực tế để đánh giá, nhận xét; theo dõi và Ở Việt Nam, kiểm sát THAHS đã được kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định là một trong những hoạt động thực quy định không. Trong tiếng Hán, từ “kiểm hiện chức năng của Viện Công tố - cơ quan sát” vừa chỉ việc xem xét kiểm nghiệm, vừa được thành lập trước khi Viện kiểm sát nhân chỉ việc tố giác, chặn đứng”2. Hơn nữa, danh dân (VKSND) ra đời năm 1960. Năm 1946, từ “kiểm” trong tiếng Hán còn có ý nghĩa căn cứ vào Hiến pháp đầu tiên, tổ chức Viện “pháp chế”, như “kiểm tra quy chế, phương công tố được thành lập trong hệ thống Tòa thức kiểm tra” cùng với “kiểm sát” được án từ cấp tỉnh trở lên, trực thuộc Bộ Tư pháp coi là một phần của chế độ pháp luật. Do và có chức năng kiểm tra trại giam3. Đến sau đó, “kiểm sát” có ý nghĩa là xem xét, kiểm Hiến pháp năm 1959, tổ chức VKSND được nghiệm có đúng quy định của pháp luật hay thành lập, nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND không; đồng thời còn có thẩm quyền để tố khi kiểm sát THAHS được quy định trong giác, chặn đứng việc không tuân theo pháp Luật Tổ chức VKSND năm 1960 và được kế luật. Hay nói cách khác, kiểm sát nhằm phát thừa, sửa đổi, hoàn thiện qua các Luật Tổ chức VKSND năm 1981, 1992, 2002, 2014; 1   Hoàng Phê (chủ biên) (2004), Từ điển tiếng Việt, Nxb. Đà Nẵng – Trung tâm từ điển học, Hà Nội – Đà Nẵng, tr. 523. * Tiến sĩ, Giảng viên chính, Trưởng phòng Tổ chức – 2   Trường Cao đẳng kiểm sát Hà Nội biên dịch và hiệu Hành chính, Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội đính (2002), Giáo trình “检查工作” (Công tác kiểm sát) 3   VKSND tối cao (2010), Chuyên đề nghiệp vụ: Tổng kết của Học viện cán bộ kiểm sát quốc gia Trung Quốc, Nxb. 50 năm thành lập và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân Pháp luật Bắc Kinh ấn hành, tr. 01. 1960 – 2010, Hà Nội, tr. 17. Số 05 - 2021 Khoa học Kiểm sát 19 NHỮNG QUY ĐỊNH MỚI VỀ KIỂM SÁT THI HÀNH ÁN... Luật THAHS năm 2010, 2019 và các văn bản cải tạo) và được kế thừa, phát triển qua Luật pháp luật khác. Hoạt động kiểm sát THAHS Tổ chức VKSND các năm 1960, 1981, 1992, của VKSND ở Việt Nam mang ý nghĩa quan 2002, 2014, Luật THAHS năm 2010 và được trọng, nhằm bảo đảm việc THAHS đúng hướng dẫn chi tiết tại Thông tư liên ngành pháp luật; tôn trọng, bảo vệ quyền con người số 02/TTLN ngày 06/09/1989 của Bộ Nội vụ, và mọi vi phạm pháp luật trong THAHS VKSND tối cao về công tác giam giữ, cải tạo được phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh. và kiểm sát giam giữ, cải tạo. Theo đó, quyền Điều này được thể hiện trong các quy định trực tiếp kiểm sát THAHS bao gồm: Xem xét của pháp luật Việt Nam về thẩm quyền của hồ sơ, sổ sách, tài liệu về thủ tục, chế độ giam VKSND khi kiểm sát THAHS. giữ; Xem xét những nơi giam, giữ; nơi ăn, 1. Một số điểm mới của Luật Thi hành ở, chữa bệnh, nơi vui chơi giải trí; nơi học án hình sự năm 2019 về kiểm sát thi hành tập, lao động cải tạo và dạy nghề; nơi kiên án hình sự ...