Những Tấm Gương Xưa - Nói Tỷ Dụ

Nói Tỷ DụTục ngữ có câu: - Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng. Muốn cho người có bệnh không sợ đắng, các nhà bào chế thuốc tìm cách nào cho thuốc có vị mùi ngon, mà vẫn giữ được nguyên chất. Đối với lời nói cũng thế. Để cho sở thuyết của mình đem lại kết quả mong muốn, kẻ năng thuyết thường dùng những phương thuật để tránh sự làm mích lòng, làm mất lòng người nghe. Vì lời nói dù phải đến đâu mà làm mất lòng hay mích lòng người nghe, thì chẳng những không...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những Tấm Gương Xưa - Nói Tỷ Dụ Nói Tỷ DụTục ngữ có câu:- Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng.Muốn cho người có bệnh không sợ đắng, các nhà bào chế thuốc tìm cách nào chothuốc có vị mùi ngon, mà vẫn giữ được nguyên chất. Đối với lời nói cũng thế. Đểcho sở thuyết của mình đem lại kết quả mong muốn, kẻ năng thuyết thường dùngnhững phương thuật để tránh sự làm mích lòng, làm mất lòng người nghe. Vì lờinói dù phải đến đâu mà làm mất lòng hay mích lòng người nghe, thì chẳng nhữngkhông có ích cho người nghe mà còn có hại cho người nói, không nhiều thì ít.Bởi vậy, ông già bà cả thường khuyên con cháu phải học ăn học nói . Nhưngmuôn học, chúng ta không biết học ở đâu bây giờ ? Không có trường, âu chúng tatạm học người xưa trong sách vở.Nói lọt tai người nghe, xưa nay ai cũng phục Tô Tần thời Chiến Quốc. Tài ăn nóicủa họ Tô thật tuyệt vời. Dù người sắt đá đến đâu nghe Tô Tần nói cũng phải mềmdạ. Như Mạnh Thường Quần là một:Mạnh Thường Quân là một người nghĩa hiệp nước Tề. Gia khách có từng đoàntừng toán, phần nhiều đều là kẻ có tài trí. Mạnh Thường Quân muốn sang Tần duthuyết. Trong nhà ngoài nước, có hàng nghìn người đến can ngăn, nhưng MạnhThường Quần không nghe. Tô Tần bèn đến yết kiến. Mạnh Thường Quần bảo :- Việc người thì ta không còn sót gì nữa. Chỉ có việc quỉ thần thì ta chưa rõ màthôi.Tô Tần đáp:- Ấy! Tôi đến đây không phải để nói việc người, mà chính để nói chuyện quỉ thầncùng Các hạ.Mạnh Thường Quần bảo:- Ừ, thì nói nghe thử.Tô Tần nói:- Vừa rồi, đi qua sông tôi nghe một pho tượng đất cùng pho tượng gỗ nói chuyệnvới nhau. Tượng gỗ bảo tượng đất : Ngươi là đất nặn thành hình, đến mùa mưanướt lụt tràn ngập, thì thân ngươi sẽ bị rã tan . Tượng đất đáp : Ta vốn là đất,nếu bị tan rã thì đất lại hoàn đất thôi. Cứ như nhà ngươi là gỗ tạc thành hình, khinước tràn lên, thì chưa biết tấm thân sẽ trôi dạt về đâu, và rồi cũng không biết sẽ rathế nào nữa . Nay nước Tần là nước hiểm trở, vua nước Tần là vua bạo ngược,nếu các hạ vào đó thì có ra được không ?Mạnh Thường Quân nghe thấm ý liền dẹp chuyện sang TầnChao! Hàng nghìn người can không ngã, mà chỉ một câu nói của Tô Tần thay đổihẳn ý định của Mạnh Thường Quân.Mạnh Thường Quân thấy Tô Tần đến, đột ngột đem chuyện quỉ thần ra hỏi, cố ýlàm cho Tô Tần khó trả lời. Không ngờ Tô Tần ứng biến nhanh, mượn ngay conđường Mạnh Thường Quân hé mở mà tấn công vào tận gan phổi. Cho nên toànthắng.Lại một khi, nước Triệu toan đánh nước Yên. Tô Tần vì nước Yên, san nói với vuanước Triệu là Huệ Vương, rằng:- Vừa rồi qua sông Dịch Thuỷ, tôi thấy trên bờ một con trai đang há miệng phơimình trên cát. Chợt một con cò bay đến, mổ vào thịt con trai. Trai liền ngậmmiệng kẹp lấy mỏ cò. Cò giãy không ra, liền nghĩ bụng : Hôm nay nắng, ngàymai nắng, thế nào trai cũng chết khô . Trai cũng nghĩ : Hôm nay không rút mỏđược, ngày mai không rút mỏ được, thế nào rồi cò cũng chết đói . Hai bên găngnhau, không bên nào chịu nhịn. Bỗng đâu có người đánh cá đi qua, trông thấy, bắtđược cả đôi , thích chí cười ha hả ...Nay nước Triệu đem quân sang đánh nướcYên, nước Yên tất phải chống lại. Hai bên tranh đấu với nhau lâu ngày, người tấtbị hại, của tất bị tốn. Cả hai đều phải nghèo yếu. Tôi e nước Tần thừa cơ, đemquân chụp cả hai nước như người đánh cá chụp cả trai cò, thì lúc bấy giờ có hốicũng không kịp. Dám xin nhà vua thử nghĩ lại xem.Vua Huệ Vương cho là nói phải, bèn đình việc đánh Yên.Những chuyện chứng minh tài nói giỏi của Tô Tần, Chiến Quốc Sách, Đông ChâuLiệt Quốc ...có chép nhiều. Và ngoài Tô Tần ra, xưa nay cũng còn nhiều người nóigiỏi, nói nghe rất lý thúĐây chuyện một viên quan nói cùng Vua nước Ngô.Vua nước Ngô muốn đem quân đi đánh nước Kinh. Nhiều người can gián. Nhàvua không nghe và ra lệnh:- Hễ ai còn can ta đánh nước Kinh thì phải tội xử tử.Không còn ai dám can nữa.Một viên quan trẻ tuổi nghe lệnh, sáng nào cũng cầm cung tên đến chực nhà vuanơi vườn ngự, sương xuống ướt đầm cả áo bào. Chực đến ba hôm, nhà vua mớitrông thấy, bèn phán hỏi:- Ngươi đến đây làm gì mà để sương xuống ướt sũng cả áo như thế ?Viên quan tâu:- Trong vườn có cây cổ thụ cao chót vót. Trên ngọn cây có con ve sầu hút gióuống sương, cả ngày kêu rả rích, tưởng đã được sống yên thân. Chẳng ngờ đằngsau có con bọ ngựa đang giơ hai càng chực bắt. Con bọ ngựa muốn bắt con ve sầu,lại chẳng biết sau lưng mình có con chim chích vươn cổ chực mổ. Con chim chíchmuốn mổ con bọ ngựa có hay đâu dưới gốc cây có kẻ hạ thần đang giương cungtoan bắn. Mà chính hạ thần đây vì ham bắn cho được con chim chích kia, cũngkhông biết rằng sương xuống ướt đầm áo. Như thế là vì đều ham mối lợi trước mắtmà quên hẳn cái hại ở ngay sau lưng.Nhà vua nghe nói ngẫm nghĩ:- Biết đâu các nước láng giềng lại có nước đương rình rập nước ta. Trong khi takéo quân đi đánh nước Kinh, nếu nước kia đem binh đánh úp ta thì lấy ai chống cự.Nhận thức rõ chỗ lợi hại, nhà vua bèn thôi không đi đánh nước Kinh.Còn ...