Những thành tố của năng lực dạy học số học của sinh viên ngành giáo dục tiểu học

Việc xác định những thành tố của năng lực dạy học số học của sinh viên ngành giáo dục tiểu học là cơ sở quan trọng để đánh giá và đề xuất những biện pháp phát triển năng lực dạy học số học ở trường tiểu học cho sinh viên. Bài báo này trình bày những thành tố của năng lực dạy học số học của sinh viên ngành giáo dục tiểu học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những thành tố của năng lực dạy học số học của sinh viên ngành giáo dục tiểu họcVJETạp chí Giáo dục, Số 429 (Kì 1 - 5/2018), tr 36-40NHỮNG THÀNH TỐ CỦA NĂNG LỰC DẠY HỌC SỐ HỌCCỦA SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU HỌCNguyễn Thị Trúc Minh - Trường Đại học Đồng ThápNgày nhận bài: 22/01/2018; ngày sửa chữa: 28/03/2018; ngày duyệt đăng: 04/04/2018.Abstract: Determining components of arithmetics teaching competence of students majoring inPrimary Education is to create an important foundation to assess teaching competence and proposemeasures to develop arithmetic teaching competence for the students. These components ofarithmetics teaching competence are analyzed concretely in this article.Keywords: Arithmetic teaching competence, students, primary education.1. Mở đầuHiện nay, giáo dục tiểu học đang có nhiều chuyểnbiến mạnh mẽ về quan điểm, chủ trương, cách thức thựchiện, trong đó có những thay đổi về chương trình, sáchgiáo khoa, kiểm tra, đánh giá... Do đó, nhiệm vụ tiênquyết của các cơ sở đào tạo giáo viên (GV) tiểu học làphải đào tạo ra đội ngũ GV tiểu học có năng lực dạy học(NLDH) đáp ứng chuẩn GV tiểu học và hướng tới việcđáp ứng các chuẩn chức danh nghề nghiệp trong tươnglai.Khác với sinh viên (SV) nhiều ngành sư phạm khác,SV ngành Giáo dục tiểu học được đào tạo để trở thànhGV dạy nhiều môn học ở trường tiểu học. Mỗi môn họccó những đặc điểm riêng, do đó NLDH cho mỗi môn họccũng có những đặc thù riêng. Để có cơ sở đánh giá hayphát triển NLDH môn học nào đó của SV, trước tiên cầnxác định cấu trúc của năng lực (NL) đó. Trong bài viếtnày, chúng tôi sẽ trình bày những thành tố của NLDH Sốhọc (SH) cho SV ngành Giáo dục tiểu học.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Năng lực dạy họcNL nghề nghiệp (hay NL sư phạm) của GV đã đượcnhiều tác giả trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu,chẳng hạn như: PH. N. Gônôbôlin, N. V. Cudơmina,Denyse Tremblay, Bernd Meier, Phạm Minh Hạc,Nguyễn Quang Uẩn, Đinh Quang Báo, Lê Văn Hồng,...[1], [2], [3], [4]... Các tác giả đều cho rằng NLDH làmột thành phần quan trọng của NL sư phạm, được tạobởi nhiều yếu tố tâm lí khác nhau. Nói đến NLDH lànói đến hiệu quả đạt được của hoạt động dạy học. GVcó NLDH là người nắm vững môn khoa học mình dạy;biết chế biến tài liệu và vận dụng các phương pháp dạyhọc thích hợp để tổ chức hoạt động học cho học sinh(HS); hiểu được HS của mình, dự đoán trước được36những ý kiến phát biểu của HS và xử lí phù hợp các tìnhhuống dạy học.Như vậy, có thể hiểu: NLDH là khả năng huy độngvà sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực của cá nhân nhằmthực hiện thành công nhiệm vụ dạy học.Việc xem xét cấu trúc của NLDH cũng có nhiều cáchkhác nhau. Ở đây, chúng tôi thống nhất theo cách phânchia NLDH dựa vào đặc điểm hoạt động dạy của thầy vàhoạt động học của trò như trình bày trong [1]. Theo phânchia này NLDH gồm các NL thành phần như: NL hiểuHS trong quá trình dạy học và giáo dục; Tri thức và tầmhiểu biết của người thầy; NL chế biến tài liệu học tập;NL nắm vững kĩ thuật dạy học; NL ngôn ngữ .2.2. Năng lực dạy học của giáo viên tiểu họcChuẩn NL sư phạm cần có đối với SV tốt nghiệp đạihọc sư phạm ở nước ta [5], bao gồm 5 nhóm NL với 28tiêu chí, trong đó NLDH bao gồm các tiêu chí sau: NLphát triển chương trình và tài liệu giáo khoa; NL vậndụng phương pháp, phương tiện và hình thức tổ chức dạyhọc bộ môn; NL dạy học phân hóa; NL dạy học tích hợp;NL xây dựng kế hoạch dạy học, kế hoạch bài học; NL tổchức các hoạt động học tập của HS/NL thực hiện kếhoạch bài học; NL tổ chức và quản lí lớp học trong giờhọc; NL đánh giá sự tiến bộ và kết quả học tập của HS;NL xây dựng, quản lí và khai thác hồ sơ dạy học.Dựa trên cấu trúc NLDH của GV, đặc điểm lao độngcủa GV tiểu học và căn cứ vào Quy định chuẩn nghềnghiệp của GV tiểu học [5], chúng tôi đề xuất cấu trúcNLDH của GV tiểu học gồm các NL thành phần:- NL hiểu đối tượng HS và môi trường dạy học; - NLnắm vững tri thức dạy học cơ bản; - NL lập kế hoạch dạyhọc, kế hoạch bài học; - NL tổ chức và thực hiện các hoạtđộng dạy học; - NL kiểm tra, đánh giá kết quả học tập,rèn luyện của HS; - NL quản lí hồ sơ dạy học; - NL pháttriển chương trình lớp học.VJETạp chí Giáo dục, Số 429 (Kì 1 - 5/2018), tr 36-402.3. Năng lực dạy học môn Toán của sinh viên ngànhGiáo dục tiểu họcMỗi môn học có những đặc điểm riêng, nên việc dạyhọc mỗi môn học khác nhau cũng có những đặc điểmkhác nhau. NLDH môn Toán là NL đóng vai trò quantrọng trong hoạt động dạy học ở trường tiểu học. Dựatrên cấu trúc NLDH của GV tiểu học, kế thừa tư tưởngcủa các tác giả Vũ Quốc Chung và cộng sự trong [6], dựatrên chuẩn đầu ra của SV tốt nghiệp đại học sư phạm vànhững yêu cầu về NLDH môn Toán của GV tiểu học,chúng tôi đề xuất NLDH toán của GV tiểu học bao gồmcác NL thành phần sau đây: - NL hiểu việc học toán củaHS; - NL hiểu và phân tích chương trình môn Toán; - NLxây dựng kế hoạch dạy học, kế hoạch bài học môn ...