Những tín hiệu của văn học hiện đại thế giới trong các tiểu thuyết của Chị em nhà bronte

Văn học hiện đại thế giới có những thành tựu rực rỡ, trong đó cách tân nghệ thuật là một hiện tượng xuyên suốt thế kỉ XX. Nhiều vấn đề nghệ thuật của văn học hiện đại và hậu hiện đại của thế kỉ XX đã có tín hiệu trong các tiểu thuyết của chị em nhà Bronte, đặc biệt là hai tiểu thuyết Jane Eyre của Charlotte Bronte và Đồi gió hú của Emily Bronte.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những tín hiệu của văn học hiện đại thế giới trong các tiểu thuyết của Chị em nhà bronteTạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 9(82) - 2014NHỮNG TÍN HIỆU CỦA VĂN HỌC HIỆN ĐẠI THẾ GIỚITRONG CÁC TIỂU THUYẾT CỦA CHỊ EM NHÀ BRONTELÊ ĐÌNH CÚC *Tóm tắt: Văn học hiện đại thế giới có những thành tựu rực rỡ, trong đó cáchtân nghệ thuật là một hiện tượng xuyên suốt thế kỉ XX. Nhiều vấn đề nghệthuật của văn học hiện đại và hậu hiện đại của thế kỉ XX đã có tín hiệu trongcác tiểu thuyết của chị em nhà Bronte, đặc biệt là hai tiểu thuyết Jane Eyre củaCharlotte Bronte và Đồi gió hú của Emily Bronte. Những tín hiệu đó là: thủpháp tự thuật - hư cấu, thủ pháp dồn nén tâm lý, thủ pháp ma quái, thủ phápthần giao cách cảm, luận bàn về cái phi lý và bi kịch cuộc đời, các thủ phápmiêu tả trực tiếp nhân vật qua miệng người khác kể, truyện trong truyện.Từ khóa: Văn học hiện đại; hậu hiện đại; Đồi gió hú; Jane Eyre; CharlotteBronte; Emily Bronte.1. Các tiểu thuyết của chị em nhà BronteChị em nhà Bronte gồm Charlotte(1816 - 1884), Emily (1818 - 1848) vàAnne (1820 - 1849), là những nhà vănnổi tiếng người Anh. Tiểu thuyết của họbị phản đối trong lần đầu xuất bản,nhưng sau đó được xếp vào hàng kinhđiển trong văn học Anh.Họ đã viết suốt thời thơ ấu và xuấtbản lần đầu trong một tập thơ chungnăm 1864 dưới bút danh Currer, Ellis vàActon Bell. Cuốn sách ít gây chú ý, chỉbán được hai bản. Họ đổi qua văn xuôi,mỗi người viết một tiểu thuyết vào nămsau. Jane Eyre của Charlotte, Đồi gió húcủa Emily và Agnes Grey của Anneđược xuất bản năm 1847 sau một thờigian dài tìm kiếm nhà xuất bản.Những cuốn tiểu thuyết này thu hútđược sự chú ý lớn và trở thành nhữngcuốn sách bán chạy nhất bấy giờ. Song,sự nghiệp của ba chị em bị gián đoạn bởibệnh tật. Emily chết năm sau đó trước84khi kịp hoàn thành cuốn tiểu thuyết mới,và Anne xuất bản cuốn thứ hai Người táđiền đồi Wildfell năm 1848, một nămtrước khi chết. Sau khi xuất bản, JaneEyre nhận được sự hoan nghênh nhiệtliệt và có doanh thu cao nhất trong cáctác phẩm của ba chị em cho đến tận ngàynay. Shirley của Charlotte ra mắt năm1849 và tiếp theo là Villette năm 1853.Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của bà đượcxuất bản sau khi bà chết năm 1857; bảnthảo chưa hoàn thành Emma phát hànhnăm 1860; và những bút tích thời thơ ấucủa bà không được xuất bản cho đến mãicuối thế kỉ XX.2. Thủ pháp tự thuật - hư cấuTiểu thuyết Jane Eyre là một trongnhững cuốn sách có ảnh hưởng sâu sắcvà nổi tiếng nhất của nền văn học Anh.Cuốn sách như một quả bom làm nổ(*)Phó giáo sư, tiến sĩ, Viện Hàn lâm Khoa họcxã hội Việt Nam.(*)Những tín hiệu của văn học hiện đại thế giới…tung những xiềng xích đẳng cấp xã hộitrói buộc con người. Thông qua nhân vậtmợ Reed và Rochester, tiểu thuyết lênán mạnh mẽ triết lý sống của giai cấp tưsản mà tiền tài và địa vị với những luậtlệ khắt khe phi lý dã man đã chà đạplàm tan nát hạnh phúc của con người.Jane Eyre còn là một tác phẩm văn họcđược viết bởi những thủ pháp nghệ thuậtsiêu việt, quan trọng nhất là thể loại tiểuthuyết tự thuật - hư cấu.Tiểu thuyết tự thuật đã có lịch sử lâuđời dưới các hình thức hồi ký, nhật ký,ghi chép... lấy tiêu chí sự thật là duynhất. Với Jane Eyre, Charlotte Bronteđã mở rộng nội dung của thể loại vănhọc này với nội dung phong phú, điểnhình và sâu sắc hơn.Tất cả những sự kiện, tuổi thơ vàcuộc sống gia đình và làng quê nơi giađình chị em Bronte sống được tái hiệnsinh động trong Jane Eyre.Jane Eyre xuất bản lần đầu vào ngày16 tháng 10 năm 1847. Tác giả của JaneEyre là Currer Bell (bút danh củaCharlotte Bronte) và dưới tên tác phẩmcó ghi “Tiểu thuyết tự thuật”. “Trướchết là cuốn tiểu thuyết hư cấu nhưng nócũng đồng thời là tự truyện, là chuyệncủa một người đàn bà, do một người đànbà kể lại”. Nhiều đoạn trong tiểu thuyếtlà tự truyện của bản thân tác giả hết sứccảm động về cuộc đời của một ngườicon gái nghèo ở vùng quê hẻo lánh đãvượt lên số mệnh phũ phàng để bảo vệphẩm giá của mình, để sống tự lập vàkhẳng định giá trị của mình bằng chínhlao động lương thiện. Với ý chí quậtcường và tấm lòng vị tha nhân hậu, JaneEyre cũng đồng thời là hình ảnh củanhững con người bé nhỏ bị xã hội ruồngrẫy chà đạp đã dũng cảm đứng lên phảnkháng bất công bằng tất cả ý chí, nghịlực và tâm hồn của mình. Nhân vật chínhcủa tiểu thuyết cũng chính là tác giả.Jane Eyre là một tiểu thuyết hư cấunhưng in đậm yếu tố tự thuật, từ khônggian hoạt động của các nhân vật, đếnkhông gian hoang vu, ẩm ướt và lộnggió của trang ấp lâu đài Thornfield haytrang trại Norton, chính quê nhà của giađình Bronte. Những con người, nhữngsố phận éo le, trớ trêu và cả bệnh tật, yểumệnh của các nhân vật chính. Tự thuậtnhưng không câu nệ sự kiện, thời gian,chi tiết. Tôn trọng những yếu tố tự thuậtnhưng có hư cấu và điển hình hóa nhânvật là đặc trưng của thể loại này, nó là“bildungroman” (tiểu thuyết tự thuật cóhư cấu - tiếng Đức) mà Charlotte Bronteđã sử dụng sớm nhất trong văn học ...