Nỗi niềm lựa chọn công ty kiểm toán

Sự phát triển mạnh của thị trường chứng khoán Việt Nam và cùng với xu thế chung của nền kinh tế. Hàng loạt các doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn tham gia vào quá trình thực hiện chuyển đổi sang hình thức công ty cổ phần nhằm đa dạng hóa sở hữu cũng như tăng tính thanh khoản trên thị trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nỗi niềm lựa chọn công ty kiểm toán Nỗi niềm lựa chọncông ty kiểm toánSự phát triển mạnh của thị trường chứng khoán Việt Nam vàcùng với xu thế chung của nền kinh tế. Hàng loạt các doanhnghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn tham gia vào quátrình thực hiện chuyển đổi sang hình thức công ty cổ phần nhằmđa dạng hóa sở hữu cũng như tăng tính thanh khoản trên thịtrường. Đây là một xu thế tất yếu và phù hợp. Nhưng câu hỏi đặtra ở đây là các doanh nghiệp nên lựa chọn công ty kiểm toán nàođể đặt niềm tin.Sự kiện chênh lệch số liệu chưa từng có của Tổng công ty Xuấtnhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (mã chứng khoán: VCG) trướcvà sau kiểm toán đã tạo kỷ lục về chỉ số tài chính cơ bản trên thịtrường chứng khoán Việt Nam: VCG hiện có P/E vào khoảng1.636,6 lần với EPS chỉ là 31 đồng/CP. Hay như Công ty cổ phầnBóng đèn Điện Quang (mã chứng khoán: DQC) sau kiểm toán,lợi nhuận giảm 42%... Những tranh cãi, giải trình khá rắc rốinhưng những vụ việc này một lần nữa cho thấy vai trò của cácCTKT.Điều 15 và 16 Luật Chứng khoán quy định, báo cáo tài chính nămcủa các tổ chức chào bán chứng khoán ra công chúng, tổ chứcniêm yết, tổ chức kinh doanh chứng khoán... phải được kiểm toánbởi tô chức kiểm toán được chấp thuận.Tổ chức kiểm toán được chấp thuận là CTKT độc lập thuộc danhmục các CTKT được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuậnkiểm toán theo điều kiện do Bộ Tài chính quy định. Sở dĩ có quyđịnh này là vì thông tin trên thị trường chứng khoán rất nhạy cảm,tác động lớn đến lợi ích của công chúng nên yêu cầu về tínhcông khai, minh bạch thông tin của doanh nghiệp là rất cần thiết.Báo cáo tài chính đã kiểm toán là một trong những thông tin quantrọng để nhà đầu tư căn cứ vào đó xem xét hoạt động của doanhnghiệp thông qua tình hình tài chính và kết quả kinh doanh. Báocáo tài chính được kiểm toán sẽ nâng cao tính minh bạch, côngkhai của thông tin, cũng như đảm bảo trách nhiệm của các tổchức, cá nhân có liên quan, góp phần quan trọng trong việc lànhmạnh hóa môi trường đầu tư.Để kiểm toán được minh bạch, nhà đầu tư và cổ đông phải đượcquyền chọn CTKT, để báo cáo tài chính đó sẽ nói lên đầy đủ tìnhhình kinh doanh của doanh nghiệp trong năm đó và nhà đầu tưcăn cứ vào đó để quyết định nên giữ hay bán cổ phiếu của doanhnghiệp.Hay đứng làm kiểng?Không biết có phải do trình độ của cổ đông kém, hay do họ khôngcó thời gian tìm hiểu từng CTKT nên tại các ĐHCĐ, hầu hết cáccông ty niêm yết, công ty đại chúng đều đưa sẵn một danh sáchcác CTKT để ĐHCĐ chọn. Chưa thấy một công ty niêm yết nàođể cổ đông đề xuất CTKT rồi đưa ra đại hội biểu quyết. Nhiều nhàđầu tư dí dỏm ví việc này giống như một người dẫn bạn bè vàonhà hàng sang trọng và hỏi bạn uống gì cứ kêu thoải mái: trà đáhay nước lọc?Nhiều ĐHCĐ cũng đưa ra một bản danh sách CTKT khá dài,nhưng lại không giới thiệu từng công ty mạnh, yếu như thế nào,uy tín ra sao. Họ chỉ yêu cầu ĐHCĐ biểu quyết ủy quyền choHĐQT để chọn CTKT. Nếu ĐHCĐ thông qua việc ủy quyền này,như vậy cũng là hợp pháp và cũng không ai thắc mắc.Trong khi đó, các cổ đông là quỹ đầu tư nước ngoài có một yêucầu là chọn CTKT nước ngoài để bảo đảm tính minh bạch cao.Không phải họ xem thường trình độ kiểm toán của CTKT ViệtNam, mà là họ ngại tính “dễ dãi” hay “nặng tình cảm” của kiểmtoán viên với các doanh nghiệp. Do đó, dù biết việc chọn công tynước ngoài kiểm toán sẽ làm tăng thêm giá trị của báo cáo tàichính nhưng ít công ty niêm yết dám làm để vừa lòng cổ đông.Điều đáng trách là HĐQT không phân tích cho nhà đầu tư biết vìsao chọn CTKT trong nước. Chẳng hạn, giải thích thêm đây làCTKT có uy tín, nhiều kinh nghiệm kiểm toán trong ngành này,hoặc chi phí có thấp hơn. Thật ra, nếu có tranh cãi về chọn CTKTthì phần thắng cũng thuộc về HĐQT- những cổ đông lớn chiếm tỷlệ cổ phần cao nhất.Năm 2009, nhà đầu tư không mấy hài lòng về trường hợp CTKTcủa Gemadept (GMD) khi GMD thông báo điều chỉnh lợi nhuậnnăm 2008 từ lỗ sang lãi. Theo họ, cổ đông chính là người trả tiềncho kiểm toán, nhưng kiểm toán đã không làm hết trách nhiệm,khiến họ không tiếp cận đầy đủ và chính xác tình hình tài chínhdoanh nghiệp nên phải bán tháo cố phiếu ở mức giá dưới 20.000đồng/CP (tháng 2/2009).Tất nhiên, không thể loại trừ việc giảm giá là do tác động của mặtbằng chung, nhưng rõ ràng, sau khi thông tin về việc hạch toánlợi nhuận tại Gemadept Vũng Tàu được công bố lại sau đó, giácổ phiếu GMD đã tăng khá mạnh, khiến những nhà đầu tư đã bánhết cổ phiếu GMD càng thêm tiếc.Nhà đầu tư hiện nay rất sợ kiểm toán không đánh giá được cácyếu tố có thể tác động làm thay đổi lợi nhuận, vì như vậy sẽ giántiếp tạo cơ hội cho doanh nghiệp “điều khiển” giá cổ phiếu do liêntục công bố lời lỗ thất thường. ...