NÔN TRỚ TRẺ EM

Nôn là hiện tượng thức ăn chứa đựng trong dạ dày hoặc ruột bị đẩy ra ngoài một cách tùy ý hay không, do sự co bóp cơ trơn dạ dày ruột kèm theo sự co thắt của các cơ vân thành bụng.Cần phân biệt giữa nôn với trớ.Trớ: luồng thức ăn trào ngược đơn thuần sau khi ăn, không có sự co thắt của các cơ vân mà căn nguyên đơn thuần thường do thực quản
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NÔN TRỚ TRẺ EM NÔN TRỚ TRẺ EM Ths. BS.Nguyễn Thị Thu CúcBỘ MÔN NHI - ĐẠI HỌC Y DƯỢC CẦN THƠ ̣ Muc tiêu• Trình bày đinh nghia, giai phâu sinh lý nôn trớ trẻ ̣ ̃ ̉ ̃ em• Trình bày tiêp cân lâm sàng bênh nhân bị nôn ́ ̣ ̣• Nêu cac nguyên nhân và xet nghiêm cân lâm sang ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ cua nôn• Nêu chân đoan mức độ năng nhẹ cua nôn ̉ ́ ̣ ̉• Trình bày xử trí và phòng bệnh nôn trớ trẻ em1. Định nghĩa nôn trớ• Nôn là hiên tượng thức ăn chứa đựng trong dạ dày hoăc ruôt ̣ ̣ ̣ bị đẩy ra ngoài môt cach tuy ý hay không, do sự co bop cơ ̣ ́ ̀ ́ trơn dạ day ruôt kem theo sự co thăt cua cac cơ vân thanh ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̣ bung.• Cần phân biệt giữa nôn với trớ. ̀• Trớ: luông thức ăn trao ngược đơn thuân sau khi ăn, không ̀ ̀ có sự co thăt cua cac cơ vân mà căn nguyên đơn thuân thường ́ ̉ ́ ̀ do thực quan ̉2. Giai phâu sinh lý nôn: Nôn liên quan đên môt loat cac hoat đông liên quan đên thân kinh ̉ ̃ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀trung ương và trung tâm nôn•Cac kich thich gây nôn băng môt trong hai cơ chế sau: ́ ́ ́ ̀ ̣•(1) kich thich gây nôn hoat hoa con đường thân kinh X hoăc giao cam trong đường tiêu hoa ́ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ́để tac đông trực tiêp lên trung tâm nôn. Ngoai kich thich hướng tâm từ đường tiêu hoa, trung ́ ̣ ́ ̀ ́ ́ ́tâm nôn có thể được hoat hoa bởi cac xung đông từ vung hâu, hệ thông tiên đinh, tim, phuc mac ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̣và võ nao. ̃•(2) Gây nôn gian tiêp băng cach kich thich CTZ. (á phiên, digitalis, thuôc chông ung thư, ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̃ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ̣emetine, salycilate, nicotine, CuSO4, chich tinh mach, chât đông vân dopamine), tinh trang urêhuyêt cao, tinh trang giam oxy mau, đai thao đường nhiêm keton, cac đôc tố ruôt cua gram ́ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ́ ̃ ́ ̣ ̣ ̉dương, say tau xe. ̀• Từ trung tâm nôn, cac xung đông ly tâm chủ yêu là thân kinh ́ ̣ ́ ̀ tang liên quan đên thân kinh X, thân kinh hoanh chi phôi cho cơ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ́ hoanh, và thân kinh tuy sông phân bố cho cac cơ bung là cac cơ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́ chủ yêu cho đông tac nôn ́ ̣ ́vung khởi đông hoa cam thụ quan ̀ ̣ ́ ̉• (CTZ: Chemoreceptor trigger zone) ́ ̀ ̣ ̣3. Tiêp cân lâm sang môt bênh nhân nôn:Cân xac đinh 2 điêm chinh sau: đăc điêm cua nôn và hoan canh xuât hiên ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ̉ ̀ ̉ ́ ̣nôn. ̉ ̣3.1. Hoi bênh ̣ ̉ ̉3.1.1. Đăc điêm cua nôn•Thời điêm xuât hiên nôn: mới đây hoăc từ lâu, từ luc mới sanh hoăc ̉ ́ ̣ ̣ ́ ̣sau môt khoang thời gian binh thường là 3 - 4 tuân ̣ ̉ ̀ ̀•Số lân nôn: nôn it lân cung có thể biêu hiên bênh lý năng. Nôn nhiêu lân, ̀ ́ ̀ ̃ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀nôn tât cả moi thứ là môt dâu hiêu nguy hiêm toan thân cân phai nhâp ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ̉ ̣viên để theo doi và điêu trị tai bênh viên ̣ ̃ ̀ ̣ ̣ ̣• Có tinh chât thụ đông hay nôn manh thanh voi ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀• Có liên quan đên bửa ăn, tư thê, hay ho. ́ ́Đăc tinh cua chât nôn: thức ăn, có mât, có mau: ̣ ́ ̉ ́ ̣ ́ Nôn thức ăn kem với nhớt, hiêm hơn là nôn ra chât mât biêu ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ̀ ̀ ̣ ̃ ́ hiên băng mau vang hoăc xanh lân trong chât nôn. Nôn ra mau lam cho chât nôn có mau đỏ tươi hay bâm, hay đen ́ ̀ ́ ̀ ̀ gợi ý bênh lý năng, câp cứu. ̣ ̣ ́• Kem chan ăn ...