Ổn định công trình trong vùng lũ quét

Bài viết trình bày tác dụng của lũ quét lên công trình và các vấn đề mất ổn định công trình trong vùng lũ quét, cơ sở tính toán đánh giá ổn định công trình trong vùng lũ quét do mưa bão, các giải pháp ổn định công trình trong vùng lũ quét.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ổn định công trình trong vùng lũ quét ỔN ĐỊNH CÔNG TRÌNH TRONG VÙNG LŨ QUÉT NGUYỄN THỊ KIM DUNG* Stability of structures in flash flood areas Abstract: The article presents some causes and hydrokinetic characteristics of flood flows and analyzing its effects on stability of structures in the of flood flows areas. Some solution for preventing loss of flash flood flows also deals with. Keywords: work stability under flash flood effects 1. ĐẶT VẤN ĐỀ * vật mới mọc lên, mang các chất màu mỡ từ trên Khi mưa lớn trên diện rộng, đặc biệt khi xả cao xuống thấp tạo ra một lớp phù sa mới giúplũ của các đập dâng nước ở đầu nguồn mà động cho thảm thực vật mọc tốt tươi hơn với lượngnăng dòng chảy trong các rãnh tạm thời các khe dinh dưỡng mới. Trong lịch sử, lũ quét còn giúpcạn, suối có khả năng cuốn trôi các vật cản trên cho các thực vật phát tán hạt trôi theo dòngdòng sẽ gây thiệt hại tính mạng tài sản. Thực tế nước với một khoảng cách rất xa, tạo ra nhữngcho thấy trong một số trường hợp lũ quét có sức thực vật có khả năng nảy mầm nhanh và vòngtàn phá khủng khiếp và trở thành thảm hoạ tự sinh trưởng ngắn cùng với những động vật đặcnhiên, như trận lũ quét năm 1998 ở thị xã Lai biệt thích nghi với lũ quét. Như vậy, lũ quét làChâu (cũ) đã xoá sổ cả bản Mường Lay và khu hiện tượng tự nhiên là nhân tố tham gia vào sựvực thị xã, gần đây là thị trấn Mù Căng Chải phát triển không ngừng của vỏ Trái đất và thế(hình1). giới sinh vật, song cũng là dạng thiên tai mà con người luôn phải phòng chống. Do đó, con người không thể loại bỏ hoàn toàn lũ quét mà chỉ có thể thích nghi với chúng. Thực tế cho thấy, (hình 2a,2b) để tạo ra môi trường sống, nhiều dân tộc Việt Nam như: Mường, Thái, Tày với tập quán canh tác lúa nước thường quần cư ở ven các thung lũng sông suối nơi có nguồn nước để sản xuất và sinh hoạt từ xa xưa đã có những cách thích ứng với lũ quét bằng kết cấu nhà sàn. Trong xu thế biến đổi khí hậu mang tính cực đoan, trước nhiều thảm họa về lũ quét sạt lở đất Hinh 1. Tai biến lũ quét ở thị trấn hiện, nên đã và đang có nhiều công trình nghiên Mù Cang Chải cứu để giảm thiểu các tác hại của lũ quét, điển hình như: bản đồ phân vùng cảnh báo rủi ro lũ Nhưng trong lịch sử phát triển vỏ trái đất và quét của Viện Địa chất Viện Hàn lâm Khoa họcsự tiến hóa của thế giới sinh vật, lũ quét đã làm Kỹ thuật Việt Nam, thông qua kết quả nghiên cứusạch thảm thực vật cũ dành chỗ cho thảm thực này có thể lập quy hoạch lãnh thổ để phòng tránh, hoặc các công bố nghiên cứu kiến trúc về các mẫu* cho nhà vùng lũ quét lở đất của Viện Kiến trúc để Đại học Kiến Trúc Hà Nội Km10 Nguyễn Trãi, P. Văn uán, Hà Đông, Hà Nội vừa phù hợp với phong tục tập quán vừa có khảĐỊA KỸ THUẬT SỐ 2 - 2020 63năng phòng chống lũ quét. Tuy nhiên, nếu xét về xuất là một đòi hỏi thực tế, đó là vấn đề chưađiểu kiện hình thành và đặc điểm tàn phá thì lũ được xem xét các nghiên cứu đã được công bố.quét rất đa dạng, nhất là mức độ tàn phá phụ thuộc Chính vì thể, tường minh về tác dụng lũ quét, đềvào nhiều yếu tố, trong khi đó yêu cầu buộc phải xuất tính toán đánh giá và các biện pháp phòngsống ở những vũng này vì tập quán sinh hoạt sản chống là những nội dung cần bàn bạc. Hình 2a. Bản người Tày Hình 2b. Bản người Mường 2. TÁC DỤNG CỦA LŨ QUÉT LÊN CÔNG Hiện tượng lũ quét thường thấy ở những nơi gầnTRÌNH VÀ CÁC VẤN ĐỀ MẤT ỔN ĐỊNH nơi có độ dốc như dưới chân đồi núi, hay ởCÔNG TRÌNH TRONG VÙNG LŨ QUÉT trong thung lũng. Mặc dù mạnh và sức tàn phá 2.1, Đặc điểm chung của lũ quét cao nhưng lũ quét thường không xảy ra lâu hơn Lũ quét được hình thành khi một khối lượng sáu tiếng.nước khổng lồ được mang đến bởi những Khi đường thoát nước của lũ quét bị chặn (docơn mưa dông, bão hay bão nhiệt đới hoặc đê hay các công trình lớn dù nó không bít hếtcũng có thể do một lượng lớn băng tuyết trên dòng chảy) nên khối lượng nước khổng lồ vớinúi tan chảy một cách đột ngột. Nó cũng có thể tốc độ cao bị dội ngược lại thành một vòngđược hình thành khi đập bị vỡ hay xả lũ đập trước khi có thể chảy tiếp cũng làm cho mựcmột cách vội vàng với khối lượng xả hàng nước dâng nhanh hơn và nguy hiểm hơn. Dongàn mét khối/giây (số lượng để tạo thành lũ khối lượng nước bị dội lại sẽ va vào khối lượngquét còn tùy vào độ rộng và độ dốc của con nước đang đổ về gây ra nhiều xoáy nước nhấnsông bên dưới đập). chìm mọi thứ, các xoáy nước này cũng có thể ...