Ôn thi đại học môn văn – Cảm nhận về đoạn thơ tả bức tranh tứ bình của Việt Bắc

Phép láy đầu câu "Ta về" nhấn nốt chủ âm xoáy vào câu hỏingười ở. Từ "ta" điệp lại trong cấu trúc "ta về ta nhớ" lại nhấnmạnh tình cảm người đi. "Ta nhớ hoa cùng người". Hình ảnh hoavà người xuất hiện kế liền bên nhau trong nỗi nhớ của người đilàm ta liên tưởng tới câu ca "Người ta hoa đất" Tố Hữu lựa chọnthật đắt hình ảnh đối xứng : hoa – người. Hoa là vẻ đẹp tinh tuýnhất của thiên nhiên, kết tinh từ hương đất sắc trời, tương xứngvới con người là hoa của đất....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ôn thi đại học môn văn – Cảm nhận về đoạn thơ tả bức tranh tứ bình của Việt BắcÔn thi đại học môn văn –phần 33Bài văn hay: Cảm nhận về đoạn thơtả bức tranh tứ bình của Việt BắcĐoạn trích này được xem là đặc sắc nhất Việt Bắc. 10 câu lục bátthu gọn cả sắc màu 4 mùa, cả âm thanh cuộc sống, cả thiênnhiên con người Việt Bắc. Ta về mình có nhớ ta Ta về ta nhớ những hoa cùng ngườiPhép láy đầu câu Ta về nhấn nốt chủ âm xoáy vào câu hỏingười ở. Từ ta điệp lại trong cấu trúc ta về ta nhớ lại nhấnmạnh tình cảm người đi. Ta nhớ hoa cùng người. Hình ảnh hoavà người xuất hiện kế liền bên nhau trong nỗi nhớ của người đilàm ta liên tưởng tới câu ca Người ta hoa đất Tố Hữu lựa chọnthật đắt hình ảnh đối xứng : hoa – người. Hoa là vẻ đẹp tinh tuýnhất của thiên nhiên, kết tinh từ hương đất sắc trời, tương xứngvới con người là hoa của đất. Bởi vậy đoạn thơ được cấu tạo:câu lục nói đến thiên nhiên, câu bát nói tới con người. Nói đếnhoa hiển hiện hình người, nói đến người lại lấp lóa bóng hoa. Vẻđẹp của thiên nhiên và con người hòa quyện với nhau tỏa sángbức tranh thơ. Bốn cặp lục bát tạo thành bộ tứ bình đặc sắc,trong đó nỗi nhớ đằm sâu làm tươi rói sắc màu tâm trạng:Trước hết đó là nỗi nhớ mùa đông Việt Bắc - cái mùa đông thủagặp gỡ ban đầu, đến hôm nay vẫn sáng bừng trong kí ức. Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưngCâu thơ truyền thẳng đến người đọc cảm nhận về một màu xanhlặng lẽ, trầm tĩnh của rừng già. Cái màu xanh ngằn ngặt đầy sứcsống ngay giữa mùa đông tháng giá. Cái màu xanh chứa chấtbao sức mạnh bí ẩn Nơi thiêng liêng rừng núi hóa anh hùng.Màu xanh núi rừng Việt Bắc: Rừng giăng thành lũy thép dµy Rừng che bộ đội rừng vây quân thùTrên cái nền xanh ấy nở bừng bông hoa chuối đỏ tươi, thắp sángcả cánh rừng đại ngàn làm ấm cả không gian, ấm cả lòng người.Hai chữ đỏ tươi không chỉ là từ ngữ chỉ sắc màu, mà chứađựng cả một sự bừng thức, một khám phá ngỡ ngàng, một rungđộng rất thi nhân. Câu thơ gợi nhớ hình ảnh thơ trong Cuộc chialy màu đỏ của Nguyễn Mĩ:Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấySẽ là bông hoa chuối đỏ tươiTrên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn ng ườiCó thể thấy cái màu đỏ trong câu thơ Tố Hữu như điểm sáng hộitụ sức mạnh tiềm tàng chốn rừng xanh đại ngàn, lấp lóa một niềmtin rất thật, rất đẹp. Trên cái phông nền hùng vĩ và thơ mộng ấy,hình ảnh con người xuất hiện thật vững trãi, tự tin. Đó là vẻ đẹpcủa con người làm chủ núi rừng, đứng trên đỉnh trời cùng tỏasáng với thiên nhiên, Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng. Chỉmột nét chấm phá: Nắng ánh dao gài, nhà thơ đã lột tả vẻ đẹpcủa con người Việt Bắc từ dáng vẻ đến tâm hồn.Cùng với sự chuyển mùa (mùa đông sang mùa xuân) là sựchuyển màu trong bức tranh thơ: Màu xanh trầm tĩnh của rừnggià chuyển sang màu trắng tinh khôi của hoa mơ khi mùa xuânđến. Cả không gian sáng bừng lên sắc trắng của rừng mơ lúcsang xuân. Ngµy xuân mơ nở trắng rừng Trắng cả không giantrắng rừng, trắng cả thời gian ngµy xuân. Hình ảnh này kháquen thuộc trong thơ Tố Hữu, hình ảnh rừng mơ sắc trắng cũngđi vào trường ca Theo chân Bác gợi tả mùa xuân rất đặc trưngcủa Việt Bắc:Ôi sáng xuân nay xuân 41Trắng rừng biên giới nở hoa mơCái sắc trắng tinh khôi bừng nở mỗi độ xuân về làm ngơ ngẩnngười ở, thẫn thờ kẻ đi. Người đi không thể không nhớ sắc trắnghoa mơ nơi xuân rừng Việt Bắc, và lại càng không thể không nhớđến con người Việt Bắc, cần cù uyển chuyển trong vũ điệu nhịpnhàng của công việc lao động thầm lặng mà cần mẫn tài hoa:Nhớ ngươi đan nón chuốt từng sợi giangHai chữ chuốt từng gợi lên dáng vẻ cẩn trọng tài hoa dườngnhư bao yêu thương đợi chờ mong ngóng đã gửi vào từng sợinhớ, sợi thương kết nên vành nón. Cảnh thì mơ mộng, tình thìđượm nồng. Hai câu thơ lưu giữ lại cả khí xuân, sắc xuân tìnhxuân vậy.Tài tình như thế thật hiếm thấy.Bức tranh thơ thứ 3 chuyển qua rừng phách - một loại cây rấtthường gặp ở Việt Bắc hơn bất cứ nơi đâu. Chọn phách chocảnh hè là sự lựa chọn đặc sắc, bởi trong rừng phách nghe tiếngve ran, ngắm sắc phấn vàng giữa những hàng cây cao vút, tanhư cảm thấy sự hiện diện rõ rệt của mùa hè. Thơ viết mùa hèhay xưa nay hiếm, nên ta càng thêm quí câu thơ của Tố Hữu: Ve kêu rừng phách đổ vàng Nhớ cô em gái hái măng một mìnhở đây có sự chuyển đổi cảm giác rất thú vị: Tiếng ve kêu - ấntượng của thính giác đã đem lại ấn tượng thị giác thật mạnh. Đâycũng là trường hợp câu thơ của Khương Hữu Dụng.Một tiếng chim kêu sáng cả rừngTiếng chim kêu trong thơ Khương Hữu Dũng mang chức năngđánh thức, thắp sáng cả một miền rừng, thì tiếng ve kêu trong thơTố Hữu còn mang ý vị đồ họa không những không gian mà cảthời gian. Sự chuyển mùa qua sự chuyển màu trên thảo mộc cỏcây: Những ngày cuối xuân, cả rừng phách còn là màu xanh,những ...