Chưa bao giờ trong dòng chảy của Văn học Việt Nam lạixuất hiện nhiều gương mặt thơ với những phát hiện độc đáo vàxúc động viết về quê hương mình đã gắn bó trọn đời trọn kiếp,vậy mà chỉ viết trong một đêm. Thế nên tất cả những hình ảnh,những cảm xúc trong bài thơ đều là những hồi ức nóng bỏng,vừa là cháy đỏ yêu thương thắm nồng tình cảm vừa là ngùn ngụtchí căm thù quân xâm lược....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ôn thi đại học môn văn –bài văn đạt điểm 10 môn văn năm 2005 Ôn thi đại học môn văn –phần 2BÀI VĂN ĐẠT ĐIỂM 10Ngoài điểm 10 môn Văn của thí sinh Nguyễn Thị Thu Trang, cònmột thí sinh khác được điểm 10 Văn nữa - đó là Nguyễn Thị Tâm,quê Thủy Nguyên, Hải Phòng. Khác với Thu Trang thi khối D,Tâm thi khối C vào Học viện Cảnh sát nhân dân. Chúng tôi tríchđăng một phần bài thi của Nguyễn Thị Tâm để bạn đọc thamkhảo.* Câu 2 (5 điểm): Phân tích hai trích đoạn thơ:Bên kia sông ĐuốngQuê hương ta lúa nếp thơm nồngTranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trongMàu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp(Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm, Văn học 12, tập 1, NXB Giáodục, tái bản 2004, tr.79)Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất nước nhữngnúi Vọng PhuCặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống MáiGót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lạiChín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng VươngNhững con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳmNgười học trò nghèo góp cho Đất nước mình núi Bút, nonNghiênCon cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thànhthắng cảnhNhững người dân nào đã góp tên Ông Đốc, ông Trang, BàĐen, Bà ĐiểmVà ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãiChẳng mang một dáng hình, một ao ước một lối sống ôngcha(Đất nước, trích chương V trường ca Mặt đường khát vọng -Nguyễn Khoa Điềm - Văn học 12, tập 1, NXB Giáo dục, tái bản2004, tr.249-250)Bài làm: Chưa bao giờ trong dòng chảy của Văn học Việt Nam lạixuất hiện nhiều gương mặt thơ với những phát hiện độc đáo vàxúc động viết về quê hương mình đã gắn bó trọn đời trọn kiếp,vậy mà chỉ viết trong một đêm. Thế nên tất cả những hình ảnh,những cảm xúc trong bài thơ đều là những hồi ức nóng bỏng,vừa là cháy đỏ yêu thương thắm nồng tình cảm vừa là ngùn ngụtchí căm thù quân xâm lược.Đoạn trích:Bên kia sông ĐuốngQuê hương ta lúa nếp thơm nồngTranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trongMàu dân tộc sáng bừng trên giấy điệpĐây là đoạn thơ mở đầu phần hai của bài thơ. Sau khi bộc lộ nỗiniềm nhớ tiếc về một dòng sông Đuống êm đềm, thanh bình nayđã trở thành quá khứ, thành nỗi xót xa đến rụng bàn tay nhà thơtiếp tục hồi tưởng về quê hương với những giá trị truyền thống.Mở đầu đoạn trích Bên kia sông Đuống vang lên như một lời giớithiệu. Nơi ấy là nơi nào? Đây chính là thôn Lạc Thổ - xã Song Hồ- huyện Thuận Thành - tỉnh Bắc Ninh, nơi bờ nam sông Đuốngcủa nhà thơ đang bị giặc chiếm đóng. Nơi ấy là nơi lưu giữnhững hồi ức, những kỷ niệm tuổi thơ êm đềm của tác giả giờđây đã trở thành máu thịt của tâm hồn, trở thành một mảng ký ứccủa nỗi đau. Câu thơ ngắn gọn, chỉ có bốn từ vang lên như mộttiếng gọi, gọi lòng thi sĩ trở về với quê hương đồng thời cũng nhưmột tiếng lòng của thi sĩ, trở thành một nỗi đau day dứt ám ảnh.Thế nên điệp khúc Bên kia sông Đuống cứ lặp đi lặp lại trong suốtbài thơ.Sau lời giới thiệu ấy một quê hương Kinh Bắc đã hiện ra với mộttruyền thống văn vật:Quê hương ta lúa nếp thơm nồngBức tranh quê hương hiện lên với phong cảnh đồng ruộng, bátngát, hương thơm bay thoang thoảng của lúa nếp. Đọc đến đâyta thấy quê hương của Hoàng Cầm có gì đó thật gần gũi với mọilàng quê Việt Nam. Nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã từng thốt lên:Việt Nam đất nước ta ơiMênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn(Bài thơ Hắc Hải)Nói về quê hương tác giả tràn ngập một niềm vui sướng tự hào.Cụm từ quê hương ta đứng ngay đầu câu thơ gợi ra một niềmtự hào, kiêu hãnh về quê hương của tác giả. Một quê hương tươiđẹp và trù phú, ấm no và yên bình. Hình ảnh lúa nếp thơm nồngkhông chỉ gợi ra một khung cảnh quê hương giàu đẹp, ấm no,mùa màng tốt tươi mà còn gợi lên truyền thống của quê hương.Đó chắc hẳn là một làng quê giàu truyền thống hội hè, đình đám,những lễ hội. Một Kinh Bắc cổ kính lâu đời. Không chỉ có vậyhình ảnh lúa nếp thơm nồng còn làm cho ta nhớ tới những sựtích bánh chưng, bánh dày, ta liên tưởng đến những con ngườihiếu nghĩa, hiếu thảo. Có thể cái nồng ấy còn là cái nồng củacảm xúc của tình cảm tác giả.Quê hương Kinh Bắc đâu chỉ có ấm no, trù phú ở đó còn cótruyền thống văn hóa lâu đời. Đó chính là tranh Đông Hồ một nétvăn hóa dân gian nổi tiếng của quê hương Kinh Bắc.Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trongQuê hương Hoàng Cầm là ở thôn Lạc Thổ, xã Song Hồ - mộtlàng nghề làm tranh dân gian lâu đời. Người Kinh Bắc thuở xưathường làm tranh để gửi vào đó những ước mơ, khát vọng củamình về một cuộc sống ấm no. Câu thơ trên giới thiệu những bứctranh quê hương với nét vẽ gà lợn. Đó là cuộc sống của ngườidân, những con vật gần gũi với cuộc sống của người dân. Tất cảđều được đưa vào tranh, trở thành nét văn hóa truyền thống củadân tộc.Ta còn nhớ đến những bức tranh như Hứng dừa, Đám cướichuột, Đánh ghen... Nhưng có lẽ Hoàng Cầm nói về tranh ĐôngHồ là để khen cái tài của người làm tranh. Những con người KinhBắc tài hoa, chất phác, bình dị và rất vui tính nữa. Họ đều lànhững con người d ...