Phân tích các nhân tố tác động tới chi tiêu y tế hộ gia đình khu vực thành thị ở Việt Nam trong bối cảnh công nghiệp hóa

Nghiên cứu này tập trung phân tích các nhân tố tác động tới chi tiêu y tế hộ gia đình tại khu vực thành thị ở Việt Nam trong bối cảnh công nghiệp hóa, đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ. Với việc sử dụng dữ liệu điều tra mức sống hộ gia đình (VHLSS) từ năm 2010 đến 2016, kết hợp với việc sử dụng chỉ số khí thải đại diện cho mức ô nhiễm môi trường (CO2 emission).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích các nhân tố tác động tới chi tiêu y tế hộ gia đình khu vực thành thị ở Việt Nam trong bối cảnh công nghiệp hóa PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG TỚI CHI TIÊU Y TẾ HỘ GIA ĐÌNH KHU VỰC THÀNH THỊ Ở VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CÔNG NGHIỆP HÓA ThS. Nguyễn Thị Tuyết Trường Đại học Thăng Long Tóm tắt: Nghiên cứu này tập trung phân tích các nhân tố tác động tới chi tiêu y tế hộ gia đình tại khu vực thành thị ở Việt Nam trong bối cảnh công nghiệp hóa, đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ. Với việc sử dụng dữ liệu điều tra mức sống hộ gia đình (VHLSS) từ năm 2010 đến 2016, kết hợp với việc sử dụng chỉ số khí thải đại diện cho mức ô nhiễm môi trường (CO2 emission), nghiên cứu đã tìm ra những nhân tố quan trọng đại diện cho yếu tố vùng, đặc điểm của hộ gia đình, chủ hộ và ô nhiễm môi trường có tác động tới chi tiêu y tế của các hộ gia đình. Từ khóa: chi tiêu y tế hộ gia đình, đô thị hóa, ô nhiễm không khí 1. Giới thiệu Chi tiêu y tế là một trong những yếu tố quan trọng giúp gia tăng sức khỏe của con người. Sức khỏe tốt hơn giúp cá nhân nâng cao được chất lượng cuộc sống, nâng cao hiệu quả học tập, vui chơi và tăng năng suất lao động của cá nhân. Suy rộng ra, khi cá nhân nâng cao được năng suất lao động sẽ nâng cao năng suất lao động của xã hội, góp phần gia tăng tổng thu nhập quốc dân. Trong những năm qua chi tiêu y tế của Nhà nước cũng như chi tiêu y tế từ tiền túi của các hộ gia đình cho các dịch vụ y tế không ngừng tăng. Chi tiêu y tế ở mức cao gây ra gánh nặng tài chính cho nhiều hộ gia đình. Chi tiêu y tế của mỗi gia đình chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác nhau bao gồm các nhân tố thuộc về đặc điểm của hộ, các nhân tố thuộc về yếu tố môi trường, kinh tế… Không chỉ các khu vực nông thôn hiện nay đang chịu ảnh hưởng của chi phí y tế, mà ở các khu vực thành thị cũng đang đối mặt đối với vấn đề chi tiêu y tế gia tăng. Với tốc độ gia tăng mật độ dân số nhanh, đặc điểm dân số phức tạp, môi trường biến đổi nhanh chóng do sự phát triển của các ngành kinh tế và tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, trước hết nó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tiếp đến là ảnh hưởng đến mức độ chi tiêu y tế của các hộ gia đình ở khu vực thành thị. Cho đến nay, có khá nhiều các nghiên cứu thực nghiệm ước lượng các nhân tố tác động tới cầu chăm sóc y tế hay chi tiêu cho y tế. David (1993) cho rằng các yếu tố về giới tính là nhân tố quan trọng nhất tác động tới chi tiêu y tế ở khu vực nông thôn của Liberia. Hjortsberg (1999) chỉ ra rằng các yếu tố nhân khẩu học như 170 tuổi, giới tính và nơi cư trú cùng với các đặc điểm của hộ có tác động tới mức chi tiêu y tế của hộ gia đình ở Zambia. Mocan (2000) đã nghiên cứu các nhân tố tác động tới cầu dịch vụ y tế ở khu vực thành thị và phát hiện ra rằng cầu dịch vụ y tế bị tác động bởi thu nhập, tình trạng sức khỏe và tình trạng việc làm của mỗi cá nhân trong hộ. Feng và Yangyang (2008) đã kiểm tra tác động của giáo dục đến cầu chăm sóc sức khỏe và chỉ ra mối quan hệ nhân quả và tích cực giữa giáo dục và sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Ở Việt Nam có khá nhiều các nghiên cứu về chi tiêu y tế. Hoàng Văn Minh và cộng sự (2013) nghiên cứu gánh nặng tài chính của các hộ gia đình do chi tiêu y tế ở Việt Nam có chỉ ra rằng đặc điểm kinh tế của hộ gia đình có ảnh hưởng đến quyết định chi tiêu y tế của hộ. Trong đó những hộ có thu nhập cao hơn sẽ quan tâm nhiều hơn sức khỏe và họ sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho dịch vụ y tế. Nguyễn Hữu Dũng và cộng sự (2016) đã chỉ ra rằng 4 nhóm nhân tố bao gồm đặc điểm kinh tế hộ, điều kiện chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ từ bên ngoài và các biến nhân khẩu học của hộ có tác động đến chi tiêu y tế cho trẻ em. Các nghiên cứu trên đều chủ yếu tập trung phân tích các nhân tố thuộc về đặc điểm của hộ, chủ hộ tới chi tiêu y tế. Tuy nhiên các nghiên cứu về chi tiêu cho y tế của riêng khu vực thành thị ở Việt Nam còn chưa nhiều, đặc biệt là trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ như hiện nay. Vì vậy, mục tiêu của nghiên cứu này là chúng tôi sẽ xem xét ảnh hưởng của các nhân tố tác động tới chi tiêu y tế của hộ gia đình tại khu vực thành thị hiện nay. Bài viết bao gồm 4 phần. Phần tiếp theo là phương pháp nghiên cứu, phần 3 là dữ liệu và kết quả ước lượng và phần cuối cùng là kết luận. 2. Phương pháp nghiên cứu 2.1. Mô hình lý thuyết Lý thuyết kinh tế vi mô nói rằng các tác nhân kinh tế, bao gồm cả bệnh nhân hành xử tối ưu, tức là họ chọn các l ...