Phân tích diễn biến địa hình đáy biển khu vực cửa Tam Quan, tỉnh Bình Định

Nghiên cứu này áp dụng phương pháp của Stumpf để giải đoán địa hình đáy biển ven bờ khu vực cửa Tam Quan, tỉnh Bình Định từ 1995 tới nay. Biến đổi địa hình đáy biển ven bờ đã được phân tích, so sánh, xây dựng mối tương quan với các đặc trưng sóng và đặc điểm hình dạng bất đối xứng của cửa Tam Quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích diễn biến địa hình đáy biển khu vực cửa Tam Quan, tỉnh Bình Định Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 PHÂN TÍCH DIỄN BIẾN ĐỊA HÌNH ĐÁY BIỂN KHU VỰC CỬA TAM QUAN, TỈNH BÌNH ĐỊNH Vũ Văn Ngọc1, Trần Thanh Tùng2 1 Phòng Thí nghiệm trọng điểm Quốc gia về Động lực học sông biển, email: ngoc_klorce@vawr.org.vn 2 Trường Đại học Thủy lợi 1. MỞ ĐẦU đáy biển được tham khảo theo [2], gồm các bước sau: 1) Tiền xử lý ảnh: Hiệu chỉnh giá Giải đoán địa hình đáy biển cho vùng nước trị ảnh và tăng cường chất lượng ảnh; 2) Xác nông ven bờ bằng ảnh vệ tinh đa phổ có độ định ranh giới đất và nước theo các chỉ số phân giải cao đang được phát triển mạnh trong NDWI và mNDWI; 3) Xác định bộ thông số thời gian gần đây, khi nguồn ảnh vệ tinh đa giải đoán địa hình đáy biển m1 và m0 từ bộ số phổ có độ phân giải cao miễn phí như liệu khảo sát; 4) Kiểm định độ sâu giải đoán LANDSAT, IKONOS, SENTINEL ngày càng từ ảnh vệ tinh với bộ số liệu đo đạc địa hình nhiều. Stumpf và các cộng sự [1] đã phát triển đáy biển độc lập. phương pháp giải đoán độ sâu đáy biển dựa Kết quả giải đoán địa hình đáy biển khu trên tỉ lệ biến đổi tín hiệu theo hàm logarit của vực cửa Tam Quan năm 2022 được hiệu các dải tần ánh sáng của ảnh vệ tinh. Phương chỉnh bằng bộ số liệu khảo sát địa hình đo pháp của Stumpf [1] đã áp dụng khá rộng rãi đạc tháng 7/2022 thuộc đề tài KHCN cấp Bộ do có chi phí hợp lý và số lượng ảnh có chất NN&PTNT “Nghiên cứu ứng dụng giải pháp lượng tốt ngày càng nhiều. Nghiên cứu này áp chuyển cát chống bồi lấp cho các cửa sông dụng phương pháp của Stumpf [1] để giải Miền Trung”. Hình 1 thể hiện các điểm đo đoán địa hình đáy biển ven bờ khu vực cửa địa hình đáy thuộc đợt đo tháng 7/2022 của Tam Quan, tỉnh Bình Định từ 1995 tới nay. đề tài. Biến đổi địa hình đáy biển ven bờ đã được phân tích, so sánh, xây dựng mối tương quan với các đặc trưng sóng và đặc điểm hình dạng bất đối xứng của cửa Tam Quan. Kết quả nghiên cứu góp phần xác lập quy luật diễn biến hình thái cửa Tam Quan, phục vụ đề xuất giải pháp chỉnh trị khắc phục tình trạng bồi lấp đang diễn ra tại khu vực này. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nguồn dữ liệu ảnh đa phổ được sử dụng trong nghiên cứu gồm các ảnh Landsat - 5,8,9 Hình 1. Khu vực nghiên cứu cửa Tam Quan có độ phân giải từ 10 - 30m. Dữ liệu ảnh 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU được thu thập và phân tích trong khoảng thời gian từ năm 1995 - 2022. Phạm vi nghiên cứu Kết quả giải đoán địa hình đáy từ ảnh là khu vực cửa Tam Quan và vùng lân cận, Lansat 9 ngày 23/7/2022 được dùng để đánh mô tả ở Hình 1. Quy trình giải đoán địa hình giá tương quan với dữ liệu đo đạc thực tế. 218 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 Phương trình tương quan y = 181.45x  đây là khoảng thời gian đã xây dựng xong đê 180.81 với x là chỉ số độ sâu và y là dữ liệu chắn sóng bờ Nam lần 1 (dài 450m) và kéo đo đạc thực tế. Mô hình cho hệ số tương quan dài đê Nam thêm 400m vào năm 2008. Các R2 =0.7265 là khá tốt có thể áp dụng để tính cồn ngầm trong thời kỳ này chưa có sự thay rõ toán cho các cảnh ảnh khác. Do việc sử dụng rệt so với các giai đoạn trước đây. Đê chắn ảnh quang học để giải đoán nên kết quả có sóng sau khi xây dựng chưa phát huy được tác sai số, phụ thuộc bởi mây, điều kiện thời tiết, dụng ngăn cát từ phía bờ Nam. Đây là giai độ đục nước ở vùng ven bờ. đoạn cửa chưa được nạo vét và cũng không có Kết quả giải đoán địa hình thể hiện dưới trận lũ lớn nào xuất hiện trên sông Tam Quan. dạng raster với độ phân giải từ 10m đến 30m, mô tả từ Hình 2 đến Hình 12 với thang màu như Hình 13. Nghiên cứu đã chia các kết quả giải đoán đình hình đáy biển thành 2 giai đoạn: a) giai được từ 1995 đến 2001, trước khi xây dựng đê ngăn cát bờ Nam; b) giai đoạn từ 2001 tới này, sau khi xây dựng đê ngăn cát bờ Nam. Hình 2. Địa hình đáy Hình 3. Địa hình đáy Kết quả giải đoán địa hình khu vực cửa biển, tháng 3/1995 biển, tháng 3/1996 Tam Quan cho thấy trong cả 2 giai đoạn, khu vực miệng cửa luôn tồn tại các dải cồn ngầm nằm ngay trực diện với cửa và ở dọc 2 bên bờ Bắc và bờ Nam của cửa. Các cồn ngầm này có xu thế hẹp dần về phía bờ Nam và bồi tụ lên tới đầu mũi đá ở phía bờ Bắc. Sau khi xây dựng đê ngăn cát bờ Nam, dải cồn ngầm này bị gián đoạn nhưng dải cồn ngầm nằm trực diện với cửa vẫn tồn tại. Hình 4. Địa hình đáy Hình 5. Địa hình đáy Hình 2 và Hình 3 mô tả địa hình đáy biển biển, tháng 8/1997 biển, tháng 9/2001 khu vực cửa vào tháng 3/1995 và tháng 3/1996. Đây đang là mùa khô với hướng sóng chính là hướng Đông Bắc. Khu vực trước cửa tồn tại hai dải cồn ngầm: a) dải cồn ngầm thứ 1 nằm sát bờ, trải dài từ cửa Tam Quan về phía Nam và dài hơn 200m; b) dải cồn ngầm thứ 2 cách bờ khoảng 500m và nằm trực diện với cửa, dài khoảng 800 m. Hình 6. Địa hình đáy Hình 7. Địa h ...