Phân tích lĩnh vực khoa học công nghệ Thanh Hóa dưới góc độ địa lý kinh tế - xã hội

Bài viết phân tích mạng lưới, tiềm lực và các lĩnh vực của khoa học và công nghệ của tỉnh Thanh Hóa hiện nay dưới góc độ địa lí kinh tế - xã hội. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích lĩnh vực khoa học công nghệ Thanh Hóa dưới góc độ địa lý kinh tế - xã hội TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 9. 2011 PHÂN TÍCH LĨNH VỰC KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THANH HÓA DƯỚI GÓC ĐỘ ĐỊA LÝ KINH TẾ - XÃ HỘI Lê Văn Trưởng1, Lê Thị Huệ2 TÓM TẮT Bài báo đã phân tích mạng lưới, tiềm lực và các lĩnh vực của khoa học và công nghệcủa tỉnh Thanh Hoá hiện nay dưới góc độ địa lí kinh tế - xã hội với kết quả nổi bật là: - Mạng lưới và các tổ chức nghiên cứu KHCN tuy đa dạng, nhưng thiếu các cơ sởnghiên cứu chuyên ngành và phân bố không đều, chủ yếu tập trung ở thành phố Thanh Hoá. - Tiềm lực khoa học và công nghệ khá lớn và đa dạng. Tuy nhiên trình độ phát triển củakhoa học công nghệ còn chậm, chưa khai thác tốt tiềm năng của nguồn nhân lực khoa học côngnghệ ở trong và ngoài tỉnh, ngoài nước. - Lĩnh vực nghiên cứu phong phú, nhưng thiếu lĩnh vực nghiên cứu cơ bản. Tác giả cũng đã đề xuất một số giải pháp để phát triển nhanh KHCN của Thanh Hoá. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Khoa học được hiểu là: 1-Hệ thống trí thức tích luỹ trong quá trình lịch sử và được thựctiễn chứng minh, phản ánh những qui luật khách quan của thế giới bên ngoài cũng như hoạtđộng tinh thần của con người, giúp con người có khả năng cải tạo thế giới hiện thực. 2-Ngànhcủa từng hệ thống tri thức nói trên [1, Tr 603]. Công nghệ được hiểu là “Tổng thể nói chung cácphương pháp gia công, chế tạo, làm thay đổi trạng thái, tính chất, hình dáng nguyên vật liệu haybán thành phẩm sử dụng trong quá trình sản xuất để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh” [1, Tr 208].Ngày nay từ công nghệ được sử dụng cả trong khoa học xã hội. Khoa học và công nghệ (KHCN) vừa nguồn lực, vừa là một lĩnh vực hoạt động củanền kinh tế (lĩnh vực dịch vụ), cho nên thuộc phạm vi nghiên cứu của địa lý kinh tế - xã hội.Trước đây, địa lý kinh tế - xã hội cũng đã có những chú ý đến KHCN về phương diện là mộtnguồn lực của sự phát triển. Nghiên cứu KHCN như một lĩnh vực của nền kinh tế còn ít đượcchú ý. Nghiên cứu của chúng tôi về KHCN cấp tỉnh là một thử nghiệm theo hướng nghiên cứunày với nhiệm vụ phân tích mạng lưới, tiềm lực và các lĩnh vực KHCN của Thanh Hoá trongthời kỳ đổi mới. 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ĐỊA LÝ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ. Địa lý kinh tế - xã hội là một hệ thống các khoa học nghiên cứu sự hình thành, hoạtđộng, phát triển và điều khiển các hệ thống kinh tế - xã hội theo lãnh thổ được xây dựng trên bềmặt Trái đất như là kết quả của sự phân công lao động xã hội. Hay nói gọn hơn, địa lý kinh tế -1 TS. Phó hiệu trưởng, Trường Đại học Hồng Đức.278 TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 9. 2011xã hội là một hệ thống khoa học về tổ chức lãnh thổ đời sống xã hội [2, tr 663]. Tiếp cận địa lýkinh tế-xã hội KHCN chính là nghiên cứu quá trình hình thành, hoạt động, phát triển và quản lýcác hoạt động KHCN ở các lãnh thổ khác nhau. Do vậy, khi nghiên cứu địa lý kinh tế-xã hội KHCN, cần phải phân tích những nội dung:các nguồn lực phát triển KHCN; quá trình hình thành và phát triển KHCN; các ngành và cáclĩnh vực KHCN; liên kết trong nghiên cứu KHCN; mạng lưới và tổ chức hoạt động KHCN; cáctrung tâm nghiên cứu KHCN; các giải pháp phát triển KHCN. 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Mạng lưới và các tổ chức khoa học và công nghệ Mạng lưới và các tổ chức khoa học và công nghệ trên địa bàn Thanh Hoá gồm các tổchức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; các trường đại học, cao đẳng và các tổchức dịch vụ khoa học và công nghệ. Các tổ chức nghiên cứu và phát triển. Các tổ chức nghiên cứu và phát triển ở Thanh Hoá hiện nay bao gồm các trạm quantrắc, các trung tâm nghiên cứu và phát triển, các trạm nghiên cứu, trạm thử nghiệm và cáccơ sở nghiên cứu và phát triển khác. - Các trạm khí tượng. Trên địa bàn tỉnh có 7 trạm khí tượng phân bố tại TP Thanh Hoá,Quảng Xương, Hoằng Hóa, Sầm Sơn, Như Thanh, Yên Định, Quan Hoá và Như Xuân. Cáctrạm khí tượng trên đây cùng với mạng lưới các trạm khí tượng trong cả nước đã góp phần thuthập các tài liệu khí tượng phục vụ cho công tác nghiên cứu khí hậu và dự báo thời tiết ngắn hạntrên các vùng lớn của tỉnh. Tuy nhiên do trang thiết bị còn thiếu và lạc hậu, nên việc dự báo thờitiết trên các vùng nhỏ chưa thật chính xác và nhân dân vẫn sử dụng những kinh nghiệm dự báodân gian. - Các trạm thủy văn . Có 11 trạm thủy văn phân bố tại các huyện Hà Trung, Sầm Sơn,Nông Cống, Thiệu Hoá, Yên Định, Thọ Xuân, Ngọc Lặc, Cẩm Thuỷ, Quan Hoá và Mường Lát.Hệ thống các trạm thuỷ văn đủ năng lực thu thập tài liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu và dựbáo chế độ thuỷ văn cho các mạng lưới sông lớn ở Thanh Hoá. Điểm yếu là việc dự báo thời tiếtvà chế độ hải văn biển còn yếu. - Cơ sở khảo sát, thăm dò địa chất: c ...