Phân tích một số chỉ tiêu xã hội của tỉnh Sơn La giai đoạn 2010-2018

Nghiên cứu này phân tích một số chỉ tiêu xã hội của tỉnh Sơn La giai đoạn 2010 - 2018. Các số liệu được khai thác từ các báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La, Cục Thống kê tỉnh Sơn La,... Kết quả phân tích cho thấy hiện nay Sơn La vẫn là một tỉnh miền núi nghèo, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, các chỉ tiêu xã hội còn thấp so với các tỉnh khác và có sự cách biệt sâu sắc giữa các địa phương trong tỉnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích một số chỉ tiêu xã hội của tỉnh Sơn La giai đoạn 2010-2018 Hội thảo khoa học Quốc gia Quản lý tài nguyên, môi trường và phát triển bền vững vùng Tây Bắc, Việt Nam PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHỈ TIÊU XÃ HỘI CỦA TỈNH SƠN LA GIAI ĐOẠN 2010 - 2018 Dương Văn Mạnh, Trần Thị Thanh Hà* Trường Đại học Tây Bắc Email: tranthithanhha13887.ht@gmail.com Tóm tắt: Nghiên cứu này phân tích một số chỉ tiêu xã hội của tỉnh Sơn La giai đoạn 2010 - 2018. Các số liệu đượckhai thác từ các báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La, Cục Thống kê tỉnh Sơn La,... Kết quả phân tích cho thấyhiện nay Sơn La vẫn là một tỉnh miền núi nghèo, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, các chỉ tiêu xã hội còn thấp sovới các tỉnh khác và có sự cách biệt sâu sắc giữa các địa phương trong tỉnh. Đây là thách thức lớn cho quá trình nângcao mức sống dân cư ở tỉnh Sơn La theo hướng bền vững. Từ khóa: Chỉ tiêu xã hội; Sơn La.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Các chỉ tiêu xã hội là một bộ phận của thu nhập quốc dân, được dùng để làm thỏa mãn nhu cầu về vật chất vàtinh thần của người dân trong xã hội. Các chỉ tiêu xã hội là phương tiện đánh giá cần thiết để điều chỉnh các quanhệ xã hội, giảm bớt sự chênh lệch về thu nhập giữa thành thị và nông thôn, giữa các tầng lớp và nhóm xã hội, đồngthời xóa bỏ sự khác biệt này. Có nhiều chỉ tiêu xã hội khi đánh giá trình độ phát triển của một quốc gia, địaphương. Nhưng trong nghiên cứu này nhóm tác giả chỉ đi sâu phân tích bốn chỉ tiêu: (1). Tỷ lệ dân số từ 15 tuổitrở lên có bằng cấp cao hơn tốt nghiệp trung học phổ thông (TN THPT). (2). Chi tiêu cho giáo dục/1 người đi học.(3). Số bác sĩ/1 vạn dân (bác sĩ). (4). Tỷ lệ hộ sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh. Đây là các chỉ tiêu mà sự thay đổicủa chúng phản ánh rõ nét sự thay đổi mức sống của dân cư. Ở Việt Nam đã có những nghiên cứu, những cuộc khảo sát về mức sống dân cư, trong đó có đề cập tới các chỉtiêu xã hội. Các nghiên cứu cho thấy Việt Nam trải qua hơn 30 năm đổi mới, mở cửa phát triển đã thoát khỏi topcác nước nghèo và xếp vào nhóm nước có thu nhập trung bình. Song về cơ bản, các chỉ tiêu xã hội của Việt Namcó nhiều tiến bộ và ở mức trung bình khá. Đối với tỉnh Sơn La - mặc dù đã có nhiều cố gắng từ chính quyền địa phương và người dân để nâng cao mứcsống cho người dân nhưng đến năm 2018 các chỉ tiêu xã hội vẫn ở mức thấp so với trung bình (TB) của cả nước.Vì vậy, vấn đề nghiên cứu, phân tích sự thay đổi và phân hóa các chỉ tiêu này là điều hết sức cần thiết. Các kết quảnghiên cứu một số chỉ tiêu xã hội của tỉnh Sơn La sẽ là nền tảng trong quá trình đánh giá thực trạng mức sống củatỉnh và trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm giảm bớt sự chênh lệch mức sống và nâng cao mứcsống dân cư của tỉnh Sơn La.2. DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Dữ liệu thông tin của bài viết được tác giả thu thập và tổng hợp từ: Các báo cáo của Ủy Ban nhân dân tỉnh SơnLa, Ban Dân tộc Sơn La, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội; Các quyết định của Bộ Lao động - Thương binhvà Xã hội; Các thống kê của Cục Thống kê tỉnh Sơn La, Tổng cục Thống kê; Các số liệu sơ cấp qua điều tra xãhội học của tác giả. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp, xử lý số liệu thống kê dựa trên các nghiêncứu sẵn có về hộ gia đình tại Sơn La từ năm 2010 tới 2018. Các số liệu thống kê được tác giả xử lý và phân tích kĩlưỡng. Đây là những minh chứng quan trọng cho các kết luận của tác giả. Nghiên cứu cũng sử dụng các phươngpháp so sánh để đối chiếu, đánh giá các kết quả nghiên cứu, giải pháp khuyến nghị từ các báo cáo với các khuyếnnghị, giải pháp từ các cơ quan quản lý Nhà nước. Nghiên cứu còn sử dụng phương pháp thực địa kết hợp điều traxã hội học để tìm hiểu tình hình thực tế và đối chứng với các tài liệu sẵn có.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Tỉnh Sơn La thuộc vùng Trung du miền núi phía Bắc (TDMNPB) của Việt Nam, có lãnh thổ rộng lớn (đứngthứ 3/63 tỉnh, thành phố về diện tích). Địa hình và khí hậu của Tỉnh đa dạng, phức tạp, phân hóa thành ba tiểuvùng khác biệt nên có nhiều tiềm năng để phát triển nông - lâm nghiệp và du lịch. Tỉnh nằm ở vị trí trung tâm của560 Dương Văn Mạnh, Trần Thị Thanh Hàtiểu vùng Tây Bắc, là địa phương hội tụ gần như đầy đủ những nét độc đáo, điển hình của tiểu vùng Tây Bắc. SơnLa có số dân tộc đông nhất đang cư trú tại vùng Tây Bắc với 41/50 dân tộc, trong đó có 12 dân tộc có dân số đông(số dân từ 100 người trở lên). Sơn La còn là tỉnh có tỷ lệ người dân tộc thiểu số trong tổng số dân lớn nhất vùngTây Bắc với 83,9 % [7]. Bản đồ Hành chính tỉnh Sơn La (Nguồn: [7]) Những năm gần đây, kinh ...