Phân tích nghệ thuật miêu tả thiên nhiên và con người trong tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân

Qua đoạn trích Người lái đò Sông Đà, ta thấy được rất rõ nghệ thuật miêu tả thiên nhiên và con người của Nguyễn Tuân. Trong mỗi trang viết, ông luôn chứng tỏ nét tài hoa và uyên bác của mình. Vì vậy, mỗi nhân vật của Nguyễn Tuân từ “nhân vật" thiên nhiên đến “nhân vật" con người, dù là thiên nhiên sông Đà hung dữ hay là người lái đò bình thường đi chăng nữa cũng đều rất nên thơ, trữ tình. Mời các bạn cũng tham khảo tài liệuPhân tích nghệ thuật miêu tả thiên nhiên và con người trong tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân sau đây để thấy được sự tài hoa trong bút pháp nghệ thuật của Nguyễn Tuân.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích nghệ thuật miêu tả thiên nhiên và con người trong tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn TuânVĂNMẪULỚP12 PHÂNTÍCHNGHỆTHUẬTMIÊUTẢTHIÊNNHIÊNVÀCONNGƯỜITRONGTÙYBÚTNGƯỜILÁIĐÒSÔNGĐÀCỦA NGUYỄNTUÂN Hiếmaicóđượcmộtnghệ thuậtmiêutả thiênnhiênvàconngườinhư NguyễnTuân,mộttrongnhữngcâybúttiêubiểucủavănxuôiViệtNamhiệnđại.Đólànghệthuậtmiêutả rấttinhvi,sắcsảo,độcđáovàđầytàihoa.Điềuđóđượcthể hiệnrấtrõtrongcáctácphẩmcủaôngtiêubiểulàđoạnNgườiláiđòsôngđãtríchtừ tậptùybút SôngĐàviếtnăm1960. Đisâutìmhiểunghệ thuậtmiêutả độcđáocủaNguyễnTuântrongNgườiláiđòSôngĐà,takhôngnhữngthấyhếtđượcnhữngnétđộcđáocủathiênnhiênvàconngười sôngĐàquangòibút“trămmàu”củaông,màcòncảmnhậnđượcbềsâutìnhcảmvàconngườinơi“miềnsôngđó. Trướchếtlà“nhânvậtthiênnhiênsôngĐà.Tagọilà“nhânvậtvìquanétbút NguyễnTuân,sôngĐàhiệnlênnhưmộtconngườithậtsự,vớitấtcảnhữngcảmxúc, tínhkhíphứctạp(vănxuôiluônluônviếthoahaichữSôngĐà). Sông Đà của Nguyễn Tuân không chỉ được miêu tả như những con sông bìnhthường,nhữngconsôngmàkhinhắcđếnchỉ làmtaliêntưởngđếnnước,hoặcnhiềulắmlàdòngchảy,màusắcdòngsôngv.v...Không!SôngĐàcủaNguyễnTuânđặcbiệt hơnnhiều!Nólàtổ hợpcủacát,củabờ,củagió,củađá,củathạchtrậnvàcủanước. MỗiyếutốtrêncủaconsôngĐàđềuđượcNguyễnTuânmiêutảrấtchitiết,mỗicáicómộttưthếriêng,mộtvịtríriêng,tưởngnhưnósinhralàchỉđểgắnvớisôngĐà,đểgóp phầntạonênhaitiếngSôngĐàvớiđầyđủ tínhchấtvàýnghĩacủanó.Khi“quansát sôngĐàcủaNguyễnTuântrongtừnglờivăn,tathấyhiệnlênmộtconsôngvớihaitính cáchhoàntoànmâuthuẫnnhau:rấthungbạonhưngcũngrấttrữtình. CáiđộcđáocủaNguyễnTuânlàôngđãcócáinhìnhếtsứctinhvivàđặcsắcvềmọisựvật,từnhữngcáinhỏbénhấtmàítaiđể ýnhất.Chẳnghạnnhưcát.Cátlàvật bìnhthường,nhưcátsôngĐàcủaôngthì“nóđụcthủngganbànchânlỗrỗnhữngvếthàđụcthủngđáyvàmạndướicácthuyềngỗ”.Bờ cátcũngcónhữngđặcđiểmriêngcủa nó.ôngmiêutả thiênnhiênvớiđầyđủ màusắc,đườngnét,âmthanhsốngđộngnhất thiênnhiêncủasựvậndụngcáchquansátcủanhiềungànhnghệthuậtkhácnhau,từhội họa,thicađếnđiêukhắc,âmnhạc,điệnảnh.Lúcthìrấthộihọa:Mùaxuândòngxanhngọcbíchchứ nướcSôngĐàkhôngxanhmàuxanhcánhhếncủasôngGâm,sôngLô. MùathunướcSôngĐàlừ lừchínđỏ như damặtngườibầmđivìrượubữa...”.Lúclại rấttạohìnhvàgiàuchấtthơ:conSôngĐàtuôndàinhưmộtángtóctrữtình. “Ángtóctrữ tình.Ngônngữ vănchươngcủaNguyễnTuânthậtlàđặcsắc.Cáinhìncủaôngcũngthế.ConsôngĐàkhôngphảilàMộtángtóctrữ tình”saođượckhi đầutócchântócẩnhiệntrongmâytrờiTâyBắcbungnởhoabanhoagạothánghaivàcuồncuộnmùakhóinúiMèođốtnươngxuân”.Mộtángtócmàcócả mâytrời;cócảmàuđỏcủahoagạomàutrắngcủahoaban, quyệnvàokhói;chấttrữ tìnhlà ởchỗđó.CáihaycủaNguyễnTuânlàôngquansátkhôngchỉ tinhvimàcòn ở nhiềugócđộ, ởnhiềuthờiđiểmvàtrongnhiềutrạngthái.Ởquãngtrước“nướcSôngĐàreolênnhưđunsôi”.Ởquãngkhác,dòngsônglại“lữnglờnhưnhớthương”.Chínhvìthếmàthiênnhiêncủaôngtrở nênđộcđáo,trở thànhthiênnhiêncủaNguyễnTuân.Cộngthêmđólàngòibúttàihoavàlãngtửcủaôngnữa.Từnglời,từngchữđượcnhàvăncânnhắc,trauchuốt kĩlưỡngvàcôngphu.Nếuchỉcóócquansát,cócảmxúckhôngthôimàkhôngcókiến thứcsâurộngvàtàiviếtthìkhôngthểnàocóđượcnhữngángvănmiêutảđộcđáovàgợi cảmđếnthế. ĐoạntùybútNgườiláiđòSôngĐàmiêutả thiênnhiênrấtđộcđáovàrấtdài, nhưngcólẽ cáithiênnhiênđóhiệnlênchỉ làmnềnchohình ảnhconngườimàthôi.Thiênnhiêncànghùngvĩbaonhiêu,dữ tợnbaonhiêu,hiềnhòabaonhiêuthìconngười trongthiênnhiênđócànghùngtráng,kiêncườnganhdũngvàtàihoa,thơ mộngbấynhiêu. Hãynhìnôngláiđò“Tuyônglêunghêunhưcáisào,chânônglúcnàocũngkhuỳnhkhuỳnhghìlạinhư kẹplấymộtcuốngláitưởngtượng,giọngôngàoàonhư tiếngnóitrướcmặtghềnhsông,nhãngiớiôngvòivọilúcnàocũngmongmộtcáibếnxaxanàođótrongsươngmù”. Tấtcảđềulànhữnghìnhảnhrấtmạnh,rấtđộcđáo.Cácchữ đềutượnghìnhsắcnét.Cảâmthanhcũngnhưgàolênquanhiềutừláynốiliềnnhau. Vớinghệthuậtsosánhtàitình,phongphú,NguyễnTuânchotathấyhếtđượccáitư thế dũngmãnhcủangườiláiđòsôngĐàvàđặcđiểmriêngbiệtcủaôngkhôngthểlẫnlộnvớiai.Hiểubiếtcủaôngláiđòlạicàngđángkhâmphụchơnnữa:“Trínhớcủa ôngđượcrènluyệncaođộ bằngcáchlấymắtmànhớ timỉ như đóngđinhvàolòngtất cả nhữngluồngnướccủatấtcả contháchiểmtrở”.Láiđò ở miềncaothìcầnsào chống...,láiđò ở miềnxuôithìcầnbuồm...Hình ảnhngườiláiđòđượcNguyễnTuânhunđúckhôngchỉbằnglờivăntàihoanhiềumàuvẻmàcònbởibềsâukinhnghiệmvà hiểubiếtmàôngthulượmđược.ÔngláiđòquangòibútNguyễnTuânhiệnlênnhưmộtvịdũngtướngtrướctrậnthếcủađá,trướcnhữngluồngnướchungdữ,trướcconnướcreo,nướcrống,nướcầmầm. ThếnhưngôngđãcưỡilênthácsôngĐà,cưỡilênhổ,vàbaogiờcũngchiếnthắng. Miêutảthiênnhiênđểtừđólàmnổibậtlênhìnhảnhconngười;miêutảsựvấtvả,cantrườngcủaconngườichốngchọivớisôngnướcđể táihiệnmộtthiênnhiênbíhiểm, hungdữ.Đểđạtđượcnhưthếphảilàmộtcâybúttàihoa,uyênbác. Nhưngnếuchỉcómộtvốnkiếnthứcsâurộng,mộtócquansáttinhvivàmộtngòi búttàinăngkhôngthôithìNguyễnTuânkhôngthể tả đượcm ...