Phân tích sự đa dạng di truyền một số giống lúa nương (Oryza Sativa L.) địa phương ở Miền Bắc, Việt Nam

Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu tính đa dạng di truyền của 25 giống lúa ở địa phương ở miền núi phía Bắc Việt Nam dựa trên chỉ thị phân tử RAPD kết hợp với sự đánh giá các tính trạng hình thái, khối lượng của các giống lúa này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích sự đa dạng di truyền một số giống lúa nương (Oryza Sativa L.) địa phương ở Miền Bắc, Việt Nam32(1): 67-73 T¹p chÝ Sinh häc 3-2010 PH¢N TÝCH Sù §A D¹NG DI TRUYÒN MéT Sè GIèNG LóA N¦¥NG (Oryza sativa L.) §ÞA PH¦¥NG ë MIÒN B¾C, VIÖT NAM NGUYÔN THÞ NGäC LAN, NGUYÔN Vò THANH THANH, CHU HOµNG MËU §¹i häc Th¸i Nguyªn NGUYÔN NH¦ KHANH Tr−êng ®¹i häc S− ph¹m Hµ Néi HiÖn nay, c¸c gièng lóa n−¬ng (lóa c¹n) ®Þa gi¸ trÞ PIC lµ 0,578; ®Z thu ®−îc 499 chØ thÞ ph©nph−¬ng ®ang bÞ mÊt dÇn vµ ®−îc thay thÕ bëi tö RAPD víi 90% ph©n ®o¹n ADN ®a h×nh [8].c¸c gièng lóa lai cho n¨ng suÊt cao. Tuy nhiªn, Rabbani vµ cs (2008) ®Z sö dông kü thuËt RAPDë mét sè ®Þa ph−¬ng vÉn cßn s¶n xuÊt lóa n−¬ng ®Ó ph©n tÝch tÝnh ®a h×nh di truyÒn cña 40 gièngbëi ®©y lµ nh÷ng gièng ®Þa ph−¬ng cã chÊt lóa Pakistan vµ NhËt B¶n víi 25 måi ngÉu nhiªnl−îng g¹o cao vµ kh¶ n¨ng chèng chÞu tèt víi ®Z t¹o ra 208 ph©n ®o¹n ADN ®−îc nh©n b¶n,®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh bÊt lîi. C©y lóa n−¬ng trong ®ã cã 186 øng víi 89,4% ph©n ®o¹n ®aph©n bè ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng kh¸c nhau trong c¶ h×nh C¸c gièng lóa xÕp thµnh 3 nhãm: th¬m,n−íc, chñ yÕu ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c, kh«ng th¬m vµ Japonica [9]. C¸c kÕt qu¶ nghiªnvïng Duyªn h¶i Trung Bé vµ T©y Nguyªn. Sù ®a cøu cña John vµ cs. (2007) [4], Shaptadvipa vµ cs.d¹ng cña c©y lóa kh«ng nh÷ng biÓu hiÖn ë c¸c (2009) [10] còng ®Z chØ ra r»ng RAPD lµ ph−¬ngtÝnh tr¹ng h×nh th¸i, ®Æc ®iÓm ph¶ hÖ mµ cßn ph¸p ®¸nh gi¸ ®−îc sù ®a d¹ng di truyÒn cña c©ybiÓu hiÖn ë c¸c d÷ liÖu ADN trong cÊu tróc hÖ lóa ë møc ph©n tö ADN vµ cã thÓ thiÕt lËp chØ thÞgien cña chóng [5]. ph©n tö RAPD liªn kÕt víi c¸c tÝnh tr¹ng liªn quan ®Õn chÊt l−îng h¹t g¹o vµ c¸c tÝnh tr¹ng CÊu tróc ADN hÖ gien kh«ng gièng nhau kh¸c cña c©y lóa. C¸c th«ng tin vÒ tÝnh ®a d¹ng digi÷a c¸c gièng lóa lµ c¬ së t¹o ra sù kh¸c nhau vÒ truyÒn cña c©y lóa ®−îc t¹o lËp tõ ph©n tÝchc¸c s¶n phÈm nh©n b¶n bëi c¸c måi trong ph¶n RAPD cã thÓ ®−îc sö dông cho c¸c ch−¬ng tr×nhøng PCR. Nghiªn cøu cña Puji Lestari vµ cs chän gièng vµ b¶o tån nguån gien c©y lóa. Ngoµi(2009) ®Z x¸c ®Þnh ®−îc 30 chØ thÞ ph©n tö ADN ra, kü thuËt RAPD cßn ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnhtõ kÕt qu¶ sö dông c¸c kü thuËt STSs, SNPs, SSRs sù sai kh¸c vÒ hÖ gien cña c¸c dßng lóa chän läcvíi 22 gièng lóa thuéc loµi phô japonica. Trong tõ m« sÑo chÞu mÊt n−íc b»ng c«ng nghÖ tÕ bµosè 30 chØ thÞ ph©n tö t×m thÊy 18 chØ thÞ liªn kÕt thùc vËt [11].víi tÝnh tr¹ng chÊt l−îng g¹o, hÖ sè t−¬ng quan lµR = 0,99 [7]. Williams vµ cs (1990) ®Z ®Ò xuÊt Trong bµi b¸o nµy, chóng t«i tr×nh bµy kÕtph−¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a h×nh ADN b»ng kü qu¶ ph©n tÝch tÝnh ®a d¹ng di truyÒn cña 25thuËt PCR víi c¸c måi ®¬n cã tr×nh tù nucleotide gièng lóa n−¬ng ®Þa ph−¬ng ë miÒn nói phÝatïy ý vµ «ng ®Ò nghÞ sù ®a h×nh nµy gäi lµ chØ thÞ B¾c, ViÖt Nam dùa trªn chØ thÞ ph©n tö RAPDRAPD (Random Amplified polymorphic DNA) kÕt hîp víi sù ®¸nh gi¸ c¸c tÝnh tr¹ng h×nh th¸i,[12]. Kü thuËt RAPD ra ®êi cïng víi c¸c kü thuËt khèi l−îng h¹t cña c¸c gièng lóa nµy.ph©n tö kh¸c nh− SSR, AFLP, SNP ®Z ®−îc øngdông réng rZi trong ph©n tÝch tÝnh ®a h×nh trong I. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøUhÖ gien cña c©y trång. Khi ph©n tÝch sù ®a d¹ngdi truyÒn cña 40 gièng lóa trång quan hÖ víi 5 1. VËt liÖugièng lóa hoang d¹i b»ng chØ thÞ ph©n tö trong sù Sö dông 25 gièng lóa n−¬ng ®Þa ph−¬ng lµmkÕt hîp 38 cÆp måi SSR vµ 36 måi RAPD. Ravi vËt liÖu nghiªn cøu. Tªn ®Þa ph−¬ng, kÝ hiÖu cñavµ cs. (2003) nhËn xÐt r»ng, trong sè 38 cÆp måi c¸c gièng lóa vµ ®Þa ®iÓm thu mÉu ®−îc thÓ hiÖnSSR ®−îc sö dông, chØ cã mét locus ®¬n h×nh vµ ë b¶ng 1. 672. Ph−¬ng ph¸p 1 chu kú 94oC trong 1 phót; 45 chu kú: 92oC trong 30 gi©y, 36oC trong 45 gi©y, 72oC trong 1 Ph©n lo¹i loµi phô theo Chang (1976) [1], phót; 1 chu kú 72oC trong 10 phót vµ l−u gi÷Oka (1958) [6]. ...