Phân vùng môi trường vùng bờ tỉnh Quảng Trị

Phân vùng môi trường vùng bờ tỉnh Quảng Trị là cơ sở khoa học, góp phần bảo vệ môi trường, quản lý, khai thác có hiệu quả và bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên, tiềm năng vùng bờ là một động lực cho sự phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ an ninh quốc phòng của tỉnh nhà.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân vùng môi trường vùng bờ tỉnh Quảng Trị PHÂN VÙNG MÔI TRƢỜNG VÙNG BỜ TỈNH QUẢNG TRỊ Lê Văn Thăng(1), Nguyễn Hùng Trí(2) và Trần Ngọc Tuấn(1) (1) Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế (2) Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng TrịTÓM TẮT Tỉnh Quảng Trị c ường ờ i n ài khoảng 75 km, vùng i n v i iện tích khoảng 8 4 km2, ngư trường ánh ắt rộng l n Các nguồn tài nguyên sinh vật và phi sinh vật i n và v n ờ phong phú Tuy nhiên, vùng ờ tỉnh Quảng Trị c ng chứa ựng nhiều yếu tố ất lợi về iều kiện tự nhiên, tần suất và cường ộ tai iến thiên nhiên cao Vì vậy, phân vùng môi trường vùng ờ tỉnh Quảng Trị là cơ sở khoa học, g p phần ảo vệ môi trường, quản lý, khai thác c hiệu quả và ền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên, tiềm năng vùng ờ là một ộng lực cho sự phát tri n kinh tế-xã hội, ảo vệ an ninh quốc ph ng của tỉnh nhà.Từ khóa: Bờ iển, tai iến, quản lý, khai thác.1. ĐẶT VẤN ĐỀTỉnh Quảng Trị có đường ờ iển dài khoảng 75 km, vùng iển với diện tích khoảng 8.400 km2,ngư trường đ nh ắt rộng lớn. C c nguồn tài nguyên sinh vật và phi sinh vật iển và ven ờphong phú, nên vùng ờ tỉnh Quảng Trị có những thuận lợi cho ph t triển kinh tế đa ngành.Vấn đề đặt ra hiện nay là làm thế nào để ảo vệ môi trường, quản lý, khai th c có hiệu quả và ền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên, để tiềm năng vùng ờ là một động lực cho sự ph t triểnkinh tế-x hội, ảo vệ an ninh quốc phòng của tỉnh. Kết quả nghiên cứu phân vùng môi trườngtheo chức năng của vùng ờ tỉnh Quảng Trị là cơ sở khoa học cho việc hoạch định chiến lược vềkhai th c, sử dụng và quản lý tài nguyên vùng ờ trong ối cảnh iến đổi khí hậu (Sở TN&MTtỉnh Quảng Trị, 2013).2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U2.1. Phương pháp luận2.1.1. Cách tiếp cận trong phân vùng môi trườngNghiên cứu sử dụng một số c ch tiếp cận sau (Nguyễn Huy Anh và cs., 2012):+ Cách tiếp cận phát tri n ền vững: Quan điểm và c ch tiếp cận về ph t triển ền vững là sựkết hợp c c khía cạnh tự nhiên, kinh tế-x hội, môi trường theo hướng ph t triển ền vững, trongđó, con người là chủ thể, giữ vai trò quyết định.+ Cách tiếp cận hệ thống: Tiếp cận hệ thống phù hợp cho việc nghiên cứu phân vùng môitrường theo chức năng, phục vụ mục đích tổ chức l nh thổ, trên cơ sở phân tích khả năng cungcấp tài nguyên, sức chịu tải của hệ thống, quan hệ liên vùng, liên ngành của vùng l nh thổ (hệthống mở), để phân chia c c khu chức năng cho mục đích quy hoạch ph t triển, nhằm sử dụnghợp lý c c nguồn tài nguyên thiên nhiên và ảo vệ môi trường. Dưới góc độ phân vùng chứcnăng môi trường theo c ch tiếp cận hệ thống, phải đảm ảo nguyên tắc là trong mỗi tiểu vùng, cónhững nét đặc trưng của toàn vùng, lợi ích cục ộ phải phục vụ lợi ích chung của toàn hệ thống.+ Cách tiếp cận sinh thái: Hệ sinh th i là một đơn vị tự nhiên, gồm c c quần x sinh vật và c cyếu tố vô sinh của môi trường, tại một khu vực nhất định. Con người là một phần của hệ sinh Hội thảo CRES 2020: Môi trường và phát triển bền vững | 605th i, là yếu tố quan trọng, đảm ảo cân ằng của hệ sinh th i. Có thể xem vùng ven ờ là một hệsinh th i. Nhiệm vụ của phân vùng là phân tích, đ nh gi hệ thống này cho mục đích quy hoạch,quản lý khai th c, sử dụng tài nguyên và môi trường.+ Cách tiếp cận quản lý hành chính: Phân vùng môi trường dựa trên đặc điểm về sự phân hóac c yếu tố tự nhiên, đồng thời, xem xét sự iến đổi sinh th i và đặc tính môi trường do t c độngcủa con người. Tuy nhiên, việc phân vùng môi trường không chỉ đảm ảo tính kh ch quan, màcòn phải đ p ứng về yêu cầu quản lý hành chính.2.1.2. Nguyên tắc phân vùngTôn trọng tính kh ch quan của vùng. Đảm ảo tính đồng nhất tương đối của vùng, phù hợp vớichức năng môi trường, phù hợp với phương thức quản lý, tính khoa học trong phân vùng(Nguyễn Huy Anh và cs., 2012).2.1.3. Tiêu chí phân vùng môi trườngDựa trên c c nguyên tắc phân vùng và c c điều kiện tự nhiên và kinh tế-x hội, nghiên cứu chiathành hai nhóm tiêu chí để phân vùng môi trường (Nguyễn Huy Anh và cs., 2012):+ Nhóm tiêu chí tự nhiên gồm c c tiêu chí: nền địa chất, địa hình, đất đai, mạng lưới thủy văn,thảm thực vật, c c hệ sinh th i...+ Nhóm tiêu chí kinh tế-x hội gồm c c tiêu chí: quần cư nông thôn, quần cư đô thị, khu cungcấp nguyên liệu, khu sản xuất, khu chứa thải, hoạt động nhân sinh.2.2. Phân vùng môi trường vùng bờ2.2.1. Quan điểm phân vùngPhân vùng chức năng môi trường vùng ờ tỉnh Quảng Trị được phân chia thành những thực thểđịa lý tổng hợp (vùng). Mỗi vùng có ranh giới khép kín và có những đặc điểm, chức năng nổitrội so với vùng kh c và không lặp lại trong không gian, ví dụ: vùng ảo tồn, vùng ph t triển...2.2.2. Các tiếp cận và phương pháp phân vùng môi trườngViệc phân vùng môi trường vùng ờ tỉnh Quảng Trị được tiến hành trên cơ sở đ nh gi tổng hợpnhiều yếu tố thuộc hai nhóm: (i) nhóm yếu tố tự nhiên, v ...