Phát hiện đột biến nhờ Sự đa hình trong số lượng của các đoạn lặp

.Phương pháp xác định các RFLP chỉ cho phép phát hiện các biến dị có mặt hoặc không có mặt ở một vị trí hạn chế trên DNA. Các biến dị này được gọi là sự đa hình của các vị trí giới hạn ( restriction site polymorphism: RSPs). trong trường hợp này mỗi biến dị chỉ có thể có 2 allele do đó cũng dẫn đến sự hạn chế khi khảo sát các biến dị di truyền. Sự đa dạng sẽ tăng lên nếu như biến dị có thể tạo ra nhiều allele hơn, những biến dị như vậy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát hiện đột biến nhờ Sự đa hình trong số lượng của các đoạn lặpPhát hiện đột biến nhờ Sự đa hình trong số lượng của các đoạn lặpPhương pháp xác định các RFLP chỉ cho phép phát hiện các biến dị có mặthoặc không có mặt ở một vị trí hạn chế trên DNA. Các biến dị này được gọilà sự đa hình của các vị trí giới hạn ( restriction site polymorphism: RSPs).trong trường hợp này mỗi biến dị chỉ có thể có 2 allele do đó cũng dẫn đến sựhạn chế khi khảo sát các biến dị di truyền.Sự đa dạng sẽ tăng lên nếu như biến dị có thể tạo ra nhiều allele hơn, nhữngbiến dị như vậy được thấy ở các DNA tiểu vệ tinh (minisatellites). Biến dị ditruyền ở đây được tính thông qua số lượng của các đoạn lặp trên một vùngnhất định. Một vùng DNA tiểu vệ tinh có thể lặp 2, 3 lần hoặc lên đến trên 20lần lặp. Số lượng này thay đổi rất lớn từ người này qua người khác tạo ranhiều biến dị di truyền trong quần thể vì vậy chúng được gọi là số lượng daođộng của các đoạn lặp nối tiếp (variable number of tandem repeats: VNTRs).Các VNTR được phát hiện bằng kỹ thuật tương tự kỹ thuật dùng để phát hiệncác RFLP. DNA sẽ được xử lý bằng một loại enzyme giới hạn, các đoạnDNA sau đó được điện di, tách xoắn và chuyển qua màng thấm. Tuy nhiêntrong khi sự đa hình của các vị trí giới hạn chỉ cho phép phát hiện các biến dịdựa vào sự có mặt hoặc vắng mặt của các vị trí giói hạn (chỉ có 2 allele) thìcác VNTR cho phép phát hiện các biến dị thông qua sự khác nhau về sốlượng của các đoạn lặp giữa hai vị trí giới hạn (có thể có> 2 allele). Tính đa hình trong số lượng của các đoạn lặp (VNTRs)Giống như những vùng DNA tiểu vệ tinh, các DNA vi vệ tinh (microsatellite)cũng có những biến dị trong chiều dài do kết quả của sự khác nhau trong sốlần lặp. Mỗi vi vệ tinh chỉ có từ 2, 3 hoặc 4 nucleotide và chúng được gọi làcác đoạn lặp ngắn (short tandem repeat: STR). Mỗi đoạn lặp ngắn như vậy cóthể lặp đi lặp lại hàng trăm lần. Số lần lặp của các DNA vi vệ tinh có sự khácbiệt rất lớn giữa người này với người khác và giữa hai nhiễm sắc thể tươngđồng.Tính chất đa hình của các đoạn lặp ngắn (short tandem repeat polymorphism:STRP) khác với các VNTR ở kích thước của đoạn lặp và chúng được phânlập không phải thông qua các vị trí giới hạn nằm cạnh các đoạn lặp mà thayvào đó là bằng kỹ thuật PCR (polymerase chain reaction: phản ứng tổng hợpdây chuyền nhờ enzyme polymerase).Tính đa hình về số lượng của các VNTR và của các vi vệ tinh rất hữu íchtrong việc lập bản đồ gene. Đặc biệt là các DNA vi vệ tinh vì trong genomechúng có mặt nhiều hơn, phân bố đều hơn và cũng dễ đánh giá hơn trongphòng thí nghiệm. Do các đặc tính này mà các DNA vi vệ tinh trở thành cácđa hình được chọn lựa trong hầu hết các nghiên cứu để lập bản đồ gene.Ngoài ra sự đa hình của các VNTR và của vi vệ tinh cũng được sử dụng mộtcách hiệu quả trong lĩnh vực pháp lý như xác định người cha, xác định tộiphạm.