Phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên trong xây dựng môi trường văn hóa sư phạm ở các trường đại học hiện nay

Bài viết làm rõ các vấn đề về quan niệm, vai trò của môi trường văn hóa sư phạm; khẳng định vai trò chủ đạo của đội ngũ giảng viên trong xây dựng môi trường văn hóa sư phạm ở các trường đại học hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên trong xây dựng môi trường văn hóa sư phạm ở các trường đại học hiện nayTẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 30 - 2024 ISSN 2354-1482 PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRONG XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HÓA SƯ PHẠM Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY Nguyễn Văn Công Trường Đại học Nguyễn Huệ Email: vancongtlgd@gmail.com (Ngày nhận bài: 14/12/2023, ngày nhận bài chỉnh sửa: 5/1/2024, ngày duyệt đăng: 27/3/2024) TÓM TẮT Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo các trường đại học cần thực hiện đồngbộ nhiều giải pháp, trong đó xây dựng môi trường văn hóa sư phạm ở các trường đạihọc có ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Bài viết làm rõ các vấn đề về quan niệm, vai tròcủa môi trường văn hóa sư phạm; khẳng định vai trò chủ đạo của đội ngũ giảng viêntrong xây dựng môi trường văn hóa sư phạm ở các trường đại học hiện nay. Để pháthuy vai trò của đội ngũ giảng viên trong xây dựng môi trường văn hóa sư phạm ởcác trường đại học cần phải tiến hành nhiều biện pháp từ nâng cao nhận thức, tráchnhiệm đến xây dựng động cơ nghề nghiệp, tổ chức các hoạt động thực tiễn cũng nhưquy trình, phương thức tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng độingũ giảng viên… Các vấn đề nghiên cứu dựa trên các phương pháp như: phân tíchvà tổng hợp, logic - lịch sử, so sánh, tổng kết thực tiễn... Từ khóa: Vai trò, giảng viên, môi trường văn hóa sư phạm, trường đại học1. Đặt vấn đề tác xây dựng môi trường văn hóa nói Xây dựng môi trường văn hóa sư chung và môi trường văn hóa sư phạmphạm ở trường đại học hiện nay có ý ở các trường đại học nói riêng có thờinghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự điểm còn nhiều hạn chế. Đó là: xác địnhhình thành, phát triển nhân cách sinh chưa đúng vai trò của môi trường vănviên. Các nhà trường luôn xem nhiệm hóa sư phạm, dẫn tới chưa phát huy tốtvụ này là cơ sở, động lực quan trọng để phát huy trách nhiệm, năng lực của cácnâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo lực lượng, nhất là đội ngũ giảng viên;với giá trị cốt lõi, văn hóa, triết lý giáo một số giảng viên chưa xác định tốtdục và tầm nhìn của mình. Đây là một động cơ, ý thức trách nhiệm; các hoạttrong những thành tố quan trọng mang động sư phạm chưa phong phú, đatính chất sống còn, gắn chặt với quá dạng, thiếu tính sáng tạo… Văn kiệntrình hình thành và phát triển của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIIItrường đại học, tạo ý chí, niềm tin, khát của Đảng khẳng định: “Môi trường vănvọng cống hiến, thắt chặt tinh thần đoàn hóa có mặt chưa thực sự lành mạnh, tráikết giữa các cá nhân với nhà trường, với thuần phong mỹ tục và truyền thốnggiữa nhà trường với xã hội. Ở các văn hóa dân tộc” (Đảng Cộng sản Việttrường đại học hiện nay, đội ngũ giảng Nam, 2021, tr. 72). Đặc biệt, trong thờiviên là những chủ thể nòng cốt, có vai gian qua, vấn đề văn hóa sư phạm củatrò chủ đạo, quyết định chất lượng trong đội ngũ giảng viên có mặt xuống cấpxây dựng môi trường văn hóa sư phạm. nghiêm trọng, hiện tượng suy thoái vềTuy nhiên, trong những năm qua, công nhân cách của giảng viên vẫn có những 1TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 30 - 2024 ISSN 2354-1482biểu hiện đáng quan ngại. Hội nghị lần Các khái niệm liên quan là văn hóathứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa nhà trường, văn hóa chất lượng. VănXI (Nghị quyết số 29 - NQ/TW) đã chỉ hóa nhà trường được quan niệm “gắnra: Chất lượng, hiệu quả giáo dục và liền với sứ mạng và hoạt động của nhàđào tạo còn thấp so với yêu cầu, nhất là trường với tư cách là một tổ chức giáogiáo dục đại học… Đội ngũ nhà giáo và dục, bao gồm những giá trị, nguyên tắccán bộ quản lý giáo dục bất cập về chất và truyền thống gắn kết mọi thành viênlượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận với nhau, được mọi người hiểu biết, tônchưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát thờ, muốn sở hữu và chia sẻ, làm chotriển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm nhà trường trở nên khác biệt, tiêu biểuchí vi phạm đạo đức nghề nghiệp (Đảng cho nhà trường, tạo nên tính thuần khiếtCộng sản Việt Nam, 2013). Do vậy, để và toàn vẹn của nhà trường” (Hưng,xây dựng môi trường văn hóa sư phạm 2016, tr. 11).ở các trường đại học đạt chất lượng, Khi đề cập đến văn hóa chất lượng,hiệu quả cao cần phải phát huy được vai một nghiên cứu cho rằng văn hóa chấttrò của đội ngũ giảng viên. lượng “được hiểu là một loại văn hóa2. Nội dung đặc biệt của tổ chức chứa đựng niềm tin,2.1. Quan niệm, vai trò môi trường giá trị, mong đợi và cam kết hiện thựcvăn hóa sư phạm ở các trường đại học hóa dựa trên sự nỗ lực của mỗi cá nhân2.1.1. Quan niệm về môi trường văn trong tổ chức” (Phượng, 2018, tr. 78).hóa sư phạm ở các trường đại học Như vậy, văn hóa nhà trường là Về môi trường văn hóa, một số nhà hướng đến như một cấu trúc, một quánghiên cứu giáo dục học quan niệm: trình, một bầu không khí tâm lý của các“Môi trường văn hóa là bộ phận cấu giá trị, chuẩn mực dẫn dắt giáo viên vàthành môi trường sống của con người, học sinh tiến hành hoạt động giảng dạybao gồm những giá trị văn hóa tinh thần và học tập có hiệu quả. Còn văn hóacủa xã hội, phản ánh các mối quan hệ xã chất lượng liên quan đến chất lượng củahội trong từng giai đoạn lịch sử nhất m ...