Phát triển bền vững

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên chuyên ngành y khoa - Giáo trình, bài giảng về các bệnh thường gặp, triệu chứng và cách điều trị giúp hệ thống kiến thức và củng cố kỹ năng nhân biết và chữa bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển bền vững BµI 9 PH¸T TRIÓN BÒN V÷NGMôC TI£U1. Tr×nh bµy ®−îc c¸c nguyªn lý c¬ b¶n cña ph¸t triÓn bÒn v÷ng.2. HiÓu ®−îc vai trß cña nguyªn t¾c phßng ngõa, nguyªn t¾c c«ng b»ng trong cïng thÕ hÖ vµ gi÷a c¸c thÕ hÖ trong viÖc x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh vµ qu¶n lý søc khoÎ m«i tr−êng.3. Tr×nh bµy ®−îc mét sè chØ sè vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.4. Tr×nh bµy ®−îc nh÷ng t¸c ®éng cña kü thuËt hiÖn ®¹i còng nh− kü thuËt lçi thêi lªn ph¸t triÓn bÒn v÷ng.1. PH¸T TRIÓN BÒN V÷NG Vµ C¸C NGUY£N T¾C CHUNG1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng §Ó duy tr× sù sèng cña b¶n th©n vµ tiÕp tôc sù ph¸t triÓn cña nßi gièng, ngay tõthêi kú nguyªn thuû cña lÞch sö nh©n lo¹i, con ng−êi ®· cã nh÷ng ho¹t ®éng khai th¸ctµi nguyªn thiªn nhiªn, chÕ biÕn thµnh nh÷ng vËt phÈm cÇn thiÕt cho m×nh, hoÆc ®Ó c¶ithiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn, t¹o nªn m«i tr−êng sèng thÝch hîp víi m×nh. Tronglóc tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng ®ã, con ng−êi Ýt nhiÒu ®· biÕt r»ng mäi can thiÖp vµotµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng lu«n lu«n cã hai mÆt lîi, h¹i kh¸c nhau ®èi víicuéc sèng tr−íc m¾t vµ l©u dµi cña con ng−êi. Mét sè kiÕn thøc vµ biÖn ph¸p thiÕtthùc ®Ó ng¨n ngõa nh÷ng t¸c ®éng th¸i qu¸ ®èi víi m«i tr−êng ®· ®−îc ®óc kÕt vµtruyÒn ®¹t tõ thÕ hÖ nµy qua thÕ hÖ kh¸c d−íi d¹ng nh÷ng tÝn ng−ìng vµ phong tôc. Trong c¸c x· héi c«ng nghiÖp, víi sù ph¸t hiÖn nh÷ng nguån n¨ng l−îng míi,vËt liÖu míi vµ kü thuËt s¶n xuÊt tiÕn bé h¬n nhiÒu, con ng−êi ®· t¸c ®éng m¹nh mÏvµo tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng, can thiÖp mét c¸ch trùc tiÕp vµ nhiÒu khith« b¹o vµo c¸c hÖ thiªn nhiªn. §Ó chÕ ngù thiªn nhiªn, con ng−êi nhiÒu khi ®· t¹onªn nh÷ng m©u thuÉn s©u s¾c gi÷a môc tiªu ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng−êi víi c¸cqu¸ tr×nh diÔn biÕn cña tù nhiªn. §Ó ®¹t tíi nh÷ng n¨ng suÊt cao trong s¶n xuÊt n«ngnghiÖp, con ng−êi ®· chuyÓn ®æi c¸c dßng n¨ng l−îng tù nhiªn, c¾t nèi c¸c m¾t xÝchthøc ¨n vèn cã cña thiªn nhiªn, ®¬n ®iÖu ho¸ c¸c hÖ sinh th¸i, sö dông n¨ng l−îng bæsung to lín ®Ó duy tr× nh÷ng c©n b»ng nh©n t¹o mong manh. §Æc biÖt lµ trong nöa cuèi thÕ kû XX, sau nh÷ng n¨m håi phôc hËu qu¶ cña thÕchiÕn lÇn thø hai, hµng lo¹t n−íc t− b¶n chñ nghÜa còng nh− x· héi chñ nghÜa tiÕp tôc 201®i s©u vµo c«ng nghiÖp ho¸, nhiÒu n−íc míi ®−îc gi¶i phãng khái chÕ ®é thùc d©ncòng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ cña m×nh. Mét sè nh©n tè míi nh−c¸ch m¹ng khoa häc vµ kü thuËt, sù bïng næ d©n sè, sù ph©n ho¸ c¸c quèc gia vÒ thunhËp ®· t¹o nªn nhiÒu nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng míi vÒ khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn vµcan thiÖp vµo m«i tr−êng. TrËt tù bÊt hîp lý vÒ kinh tÕ thÕ giíi ®· t¹o nªn hai lo¹i «nhiÔm: « nhiÔm do thõa th·i t¹i c¸c n−íc t− b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn vµ « nhiÔm do®ãi nghÌo t¹i c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ. Cã thÓ nãi r»ng mäi vÊn ®Ò vÒ m«i tr−êng ®Òu b¾t nguån tõ ph¸t triÓn. Nh−ngcon ng−êi còng nh− tÊt c¶ mäi sinh vËt kh¸c kh«ng thÓ ngõng tiÕn ho¸ vµ ngõng sùph¸t triÓn cña m×nh. §ã lµ quy luËt cña sù sèng, cña t¹o ho¸ mµ v¹n vËt ®Òu ph¶i tu©ntheo mét c¸ch tù gi¸c hay kh«ng tù gi¸c. Con ®−êng ®Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a m«itr−êng vµ ph¸t triÓn lµ ph¶i chÊp nhËn ph¸t triÓn, nh−ng gi÷ sao cho ph¸t triÓn kh«ngt¸c ®éng mét c¸ch tiªu cùc tíi m«i tr−êng. Ph¸t triÓn ®−¬ng nhiªn sÏ biÕn ®æi m«itr−êng, nh−ng lµm sao cho m«i tr−êng vÉn lµm ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng: ®¶m b¶o kh«nggian sèng víi chÊt l−îng tèt cho con ng−êi, cung cÊp cho con ng−êi c¸c lo¹i tµinguyªn cÇn thiÕt, t¸i xö lý c¸c phÕ th¶i cña ho¹t ®éng cña con ng−êi, gi¶m nhÑ t¸c®éng bÊt lîi cña thiªn tai, duy tr× c¸c gi¸ trÞ lÞch sö v¨n ho¸, khoa häc cña loµi ng−êi.Hay nãi mét c¸ch kh¸c ®ã lµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng (PTBV). Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ sù ph¸t triÓn nh»m tho¶ m∙n c¸c nhu cÇu hiÖn t¹i cñacon ng−êi nh−ng kh«ng tæn h¹i tíi sù tho¶ m∙n c¸c nhu cÇu cña thÕ hÖ t−¬ng lai.Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ mét ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn ®−îc c¸c quèc gia trªn thÕ giíingµy nay h−íng tíi, ®ã lµ niÒm hy väng lín cña toµn thÓ loµi ng−êi. Ph¸t triÓn bÒn v÷ng cã ®Æc ®iÓm: (1) Sö dông ®óng c¸ch nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn mµ kh«ng lµm tæn h¹i hÖsinh th¸i vµ m«i tr−êng. (2) T¹o ra c¸c nguån vËt liÖu vµ n¨ng l−îng míi. (3) øng dông c«ng nghÖ s¹ch, c«ng nghÖ phï hîp víi hoµn c¶nh ®Þa ph−¬ng. (4) T¨ng s¶n l−îng l−¬ng thùc, thùc phÈm. (5) CÊu tróc vµ tæ chøc l¹i c¸c vïng sinh th¸i nh©n v¨n ®Ó phong c¸ch vµ chÊtl−îng cuéc sèng cña ng−¬× d©n ®Òu thay ®æi theo h−íng tÝch cùc. Cã kh¸ nhiÒu m« h×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®· ®−îc ®Ò xuÊt. Tuy nhiªn, s¬ ®åkinh ®iÓn m« h×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng th−êng ®−îc ®Ò cËp nh− lµ sù dung hoµ gi÷a balÜnh vùc: kinh tÕ - m«i tr−êng - x· héi (h×nh 9.1).202 Kinh tÕ X∙ héi M«i tr−ê ...