Phát triển chương trình tâm lý - giáo dục ở trường sư phạm đáp ứng yêu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông mới

Bài viết này đề cập phát triển một số nội dung giảng dạy các học phần Tâm lý - Giáo dục học theo hướng đáp ứng yêu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường phổ thông, đó là: Rèn luyện kĩ năng lập kế hoạch, thiết kế các hoạt động giáo dục, Tăng cường rèn luyện kĩ năng tổ chức các hoạt động giáo dục, Bổ sung hệ thống kĩ năng mềm, Nắm vững kiến thức Tâm lý - Giáo dục học để rèn luyện kĩ năng tư vấn tâm lí học đường và Bổ sung các bài tập gắn liền với các vấn đề xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển chương trình tâm lý - giáo dục ở trường sư phạm đáp ứng yêu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông mới354 Kỷ yếu hội thảo khoa học PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH TÂM LÝ - GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG SƯ PHẠM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI TS. Nguyễn Huy Tuyến, ThS. Nguyễn Thị Trầm Ca Bộ môn Tâm lý-Giáo dục, Trường CĐSP Quảng Trị Tóm tắt: Hoạt động trải nghiệm là nội dung giáo dục bắt buộc trong chương trình giáo dụcphổ thông mới. Muốn thực hiện tốt nội dung này, giáo viên phải nắm vững kiến thứctâm lí lứa tuổi học sinh, thành thạo kĩ năng tổ chức hoạt động giáo dục và cần có hệthống những kĩ năng mềm nhất định. Những nội dung này có thể được hình thànhtrong chương trình đào tạo của các học phần Tâm lý - Giáo dục học ở trường sư phạm.Từ thực tiễn giảng dạy và nghiên cứu, bài viết này đề cập phát triển một số nội dunggiảng dạy các học phần Tâm lý - Giáo dục học theo hướng đáp ứng yêu cầu tổ chứchoạt động trải nghiệm ở trường phổ thông, đó là: Rèn luyện kĩ năng lập kế hoạch, thiếtkế các hoạt động giáo dục, Tăng cường rèn luyện kĩ năng tổ chức các hoạt động giáodục, Bổ sung hệ thống kĩ năng mềm, Nắm vững kiến thức Tâm lý - Giáo dục học đểrèn luyện kĩ năng tư vấn tâm lí học đường và Bổ sung các bài tập gắn liền với các vấnđề xã hội. Từ khóa: Hoạt động trải nghiệm; Tâm lý - Giáo dục; Phát triển chương trình. I. Đặt vấn đề Chương trình giáo dục phổ thông mới đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành,trong đó có nội dung Hoạt động trải nghiệm. Theo đó, Hoạt động trải nghiệm đượcxem là hoạt động giáo dục bắt buộc, thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Hoạt động trải ng-hiệm “là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thựchiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khaithác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các mônhọc để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thựctiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyểnhoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới gópphần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trườngvà nghề nghiệp tương lai”.(7) Bên cạnh hoạt động dạy học có chức năng chủ yếu là trang bị tri thức, phát triểnnăng lực hoạt động trí tuệ thì nội dung các hoạt động giáo dục nhằm phát triển nhữngphẩm chất nhân cách, những năng lực tâm lý xã hội, giúp con người có thể thích ứngvới xã hội với tư cách như một chủ thể, biết sống tích cực, biết thể hiện bản thân phùhợp các chuẩn mực xã hội, biết chia sẻ vì cộng đồng, có trách nhiệm với chính mìnhvà mọi người... Đây là những mặt vô cùng quan trọng để tạo nên cuộc sống có ý nghĩa(7) Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018), Chương trình giáo dục phổ thông. Hoạt độngtrải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.Kỷ yếu hội thảo khoa học 355của mỗi cá nhân trong xã hội. Như vậy, về bản chất, hoạt động trải nghiệm không phải là nội dung hoàn toànmới ở trường phổ thông. Tuy nhiên, để đáp ứng những yêu cầu mới đối với hoạt độngnày trong công tác giáo dục học sinh theo mục tiêu của chương trình giáo dục phổthông mới, giáo viên phải được tăng cường những kĩ năng và bồi dưỡng những phẩmchất tâm lí phù hợp với việc tổ chức hoạt động. Những kĩ năng, phẩm chất đó là gì,rèn luyện, bồi dưỡng chúng như thế nào, …? Trong quá trình đào tạo ngành sư phạm,với khung chương trình các học phần Tâm lý - Giáo dục, chúng tôi đã thực hiện pháttriển một số nội dung bài dạy nhằm rèn luyện cho người học một số kĩ năng đáp ứngnhững vấn đề nêu trên. Đây cũng là nội dung có thể hướng đến thực hiện bồi dưỡngđội ngũ giáo viên tổ chức Hoạt động trải nghiệm đáp ứng yêu cầu của chương trìnhgiáo dục phổ thông mới. II. Nội dung 1. Hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông mới Chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ được triển khai bắt đầu ở bậc tiểu học từnăm học 2020 - 2021 đối với lớp 1 và sẽ hoàn thành đến lớp 12 vào năm học 2024 -2025. Theo đó, Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục bắt buộc được thực hiệnvới dung lượng 105 tiết/năm học đối với tất cả các khối lớp. Hoạt động này có mụctiêu chung là “hình thành, phát triển ở học sinh năng lực thích ứng với cuộc sống,năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp; đồng thờigóp phần hình thành phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung…, giúp họcsinh khám phá bản thân và thế giới xung quanh, phát triển đời sống tâm hồn phongphú, biết rung cảm trước cái đẹp của thiên nhiên và tình người, có quan niệm sống vàứng xử đúng đắn, đồng thời bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quê hương, đấtnước, ý thức về cội nguồn và bản sắc của dân tộc để góp ph ...