Phát triển đội ngũ nhà giáo giáo dục nghề nghiệp thích ứng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Trên cơ sở phân tích tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đến hệ thống GDNN, yêu cầu năng lực của nhà giáo và thực trạng về đội ngũ nhà giáo GDNN hiện nay, bài viết đề xuất một số giải pháp phát triển nhà giáo GDNN thích ứng cuộc CMCN 4.0 làm cơ sở định hướng cho việc phát triển đội ngũ giáo viên tại các cơ sở GDNN trong cả nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển đội ngũ nhà giáo giáo dục nghề nghiệp thích ứng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NHÀ GIÁO GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP THÍCH ỨNG CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Bùi Văn Hồng* TÓM TẮT: Đội ngũ nhà giáo luôn là yếu tố then chốt, quyết định đến chất lượng đào tạo nóichung và đào tạo trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp (GDNN) nói riêng. Trước những tácđộng mạnh mẽ của cuộc công nghiệp công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0), thì đội ngũ giáoviên càng đóng vai trò quan trọng trong đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt trình độ chuyênmôn, khả năng vận dụng công nghệ và đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) của nhà giáo.Trên cơ sở phân tích tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đếnhệ thống GDNN, yêu cầu năng lực của nhà giáo và thực trạng về đội ngũ nhà giáo GDNNhiện nay, bài viết đề xuất một số giải pháp phát triển nhà giáo GDNN thích ứng cuộcCMCN 4.0 làm cơ sở định hướng cho việc phát triển đội ngũ giáo viên tại các cơ sở GDNNtrong cả nước. Từ khóa: nhà giáo giáo dục nghề nghiệp, ứng dụng công nghệ trong dạy học, đổi mớiphương pháp dạy học, cách mạng công nghiệp 4.0. 1. Mở đầu Đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng, đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp và hộinhập quốc tế là một trong những mục tiêu quan trọng của GDNN hiện nay. Đểhiện thực hóa mục tiêu này, bên cạnh các yếu tố về chương trình đào tạo (CTĐT),phương pháp đào tạo, cơ sở vật chất, trang thiết bị và điều kiện dạy học, thì giáoviên luôn được xem là yếu tố quan trọng và then chốt. Trong những năm qua,thông qua các chính sách đào tạo, bồi dưỡng, đội ngũ nhà giáo GDNN đã pháttriển nhanh cả về số lượng và chất lượng. Đội ngũ nhà giáo này đã góp phần đángkể trong công tác đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho xã hội. Trước bối cảnh khoa học – công nghệ ngày càng phát triển, kiến thức ngàycàng gia tăng, nhu cầu học tập của người học ngày càng đa dạng, thì trình độchuyên môn, khả năng đổi mới và vận dụng PPDH của giáo viên đóng vai tròquyết định đối với chất lượng đào tạo nguồn nhân lực. Bên cạnh đó, sự tác độngmạnh mẽ của cuộc CMCN 4.0 đã làm cho cơ cấu ngành nghề trong xã hội thay đổi,nhiều ngành nghề mới xuất hiện và một số ngành nghề truyền thống mất đi. Dẫnđến yêu cầu về năng lực nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo, những người tham giatrực tiếp vào quá trình đào tạo nguồn nhân lực cũng thay đổi để thích ứng. Ngoài* Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM454ra, trong hệ thống GDNN, CTĐT được xây dựng theo định hướng module tíchhợp. Nên để triển khai CTĐT, đòi hỏi giáo viên không chỉ giỏi về chuyên môn kỹthuật, nghiệp vụ sư phạm, mà còn phải giỏi về kỹ năng thực hành nghề. Vì vậy,trong bối cảnh hiện nay, để thực hiện nhiệm vụ đổi và nâng cao chất lượng GDNN,việc nghiên cứu giải pháp phát triển đội ngũ nhà giáo GDNN cả về quy mô, trìnhđộ chuyên môn, kỹ năng thực hành nghề, khả năng đổi mới phương pháp và vậndụng công nghệ trong dạy học có tính cấp thiết và ý nghĩa thực tiễn cao. Với mục tiêu đề xuất giải pháp phát triển nhà giáo GDNN thích ứng cuộcCMCN 4.0, bài viết trình bày kết quả nghiên cứu về tác động của cuộc CMCN 4.0đến hệ thống GDNN, yêu cầu năng lực của nhà giáo, thực trạng về đội ngũ nhàgiáo GDNN hiện nay và một số giải pháp phù hợp với bối cảnh hiện nay. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Tác động của nền cuộc CMCN 4.0 đến hệ thống GDNN Cuộc CMCN 4.0 dựa trên sự tích hợp của hàng loạt công nghệ mới, như: trítuệ nhân tạo, IoTs (Internet of things), dữ liệu lớn (Big data), điện toán đám mây(Icloud), … đang phát triển rất nhanh và có tác động mạnh mẽ đến mọi mặt củađời sống kinh tế - xã hội, trong đó có lĩnh vực GDNN [1]. Với những phát triểnmang tính đột phá về công nghệ, cuộc cách mạng này sẽ làm thay đổi nhanh cơcấu ngành nghề trong tương lai. Khi đó, sẽ có nhiều ngành nghề biến mất và cho rađời nhiều ngành nghề mới khác. Điều này ảnh hưởng đến việc thay đổi về cơ cấuvà danh mục ngành nghề đào tạo trong cả hệ thống GDNN. Đặc biệt, với sự pháttriển của trí tuệ nhân tạo và robot thông minh, máy móc tự động sẽ dần dần thaythế con người trong nhiều lĩnh vực nghề nghiệp [1]. Do đó, để đảm bảo vị trí việclàm, người lao động phải chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng chuyên môn phùhợp với yêu cầu của công việc trong tình hình mới. Vì vậy, CTĐT, phương phápđào tạo của các cơ sở GDNN cũng phải thay đổi theo hướng mở, linh hoạt tươngứng để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của người học. 2.2. Năng lực nhà giáo GNDD thích ứng CMCN 4.0 Dưới sự tác động của cuộc CMCN 4.0 đến GDNN như hiện nay, nhu cầu vềnhà giáo GDNN sẽ có nhiều thay đổi trong tương lai cả về cơ cấu và chất lượng.Cùng với việc ứng dụng công nghệ IoTs trong phát triển dạy học số (Dital Pedagogy)và công nghệ thực tế - ảo vào trong dạy học. Vai trò của giáo viên sẽ chuyển dầntừ truyền thụ kiến thức, sang hướng dẫn học ...