Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi

Bài viết này nhằm phân tích thực trạng hoạt động TTQT tại NHTM trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian năm 2019 - 2021 và đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động TTQT tại NHTM trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi TẠP CHÍ KHOA HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI DEVELOPMENT OF INTERNATIONAL PAYMENT ACTIVITIES AT COMMERCIAL BANKS IN QUANG NGAI PROVINCE Ngày nhận bài : 10.3.2023 ThS Nguyễn Thị Cẩm Vân Ngày nhận kết quả phản biện : 11.4.2023 Trường Đại học Tài chính - Kế toán Ngày duyệt đăng : 28.4.2023 TÓM TẮT Hiện nay, hoạt động thanh toán quốc tế (TTQT) tại NHTM trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đang được chú trọng phát triển, thu hút được nhiều khách hàng, đem lại nguồn thu phí và nguồn vốn ngoại tệ cho ngân hàng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây hoạt động TTQT tại các ngân hàng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid 19. Bài viết này nhằm phân tích thực trạng hoạt động TTQT tại NHTM trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian năm 2019 - 2021 và đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động TTQT tại NHTM trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Từ khóa: Thanh toán quốc tế, chuyển tiền, nhờ thu, tín dụng chứng từ. SUMMARY Currently, international payment activities at commercial banks in Quang Ngai province have received much attention, attracting many customers, bringing in fees and foreign currency capital for the banks. However, in recent years, international transaction activities at banks have faced many difficulties, especially heavily affected by the Covid 19 pandemic. This article aims to analyze the current situation of international transactions at commercial banks in the Quang Ngai province in the period of 2019 - 2021 and propose some solutions to promote international trade activities at commercial banks in Quang Ngai in the near future. Keywords: International payment, money transfer, collection, documentary credit. 1. Đặt vấn đề Thanh toán quốc tế có vị trí quan trọng trong hoạt động kinh tế đối ngoại nói chung và trong hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) nói riêng vì nó là khâu cuối cùng trong quá trình mua bán, trao đổi hàng hoá, dịch vụ giữa các tổ chức, cá nhân thuộc các quốc gia khác nhau. Các ngân hàng với vai trò là trung gian sẽ giúp cho quá trình TTQT được thực hiện nhanh chóng, tiện lợi và an toàn. Hiện nay, TTQT đã trở thành dịch vụ ngoại bảng quan trọng tại NHTM với tốc độ tăng trưởng ngày càng mạnh về số lượng và chiếm tỷ trọng càng cao trong tổng thu nhập dịch vụ của ngân hàng (NH). Theo đó, hoạt động TTQT vừa giúp đáp ứng nhu cầu TTQT của khách hàng vừa đem lại doanh thu, vừa hỗ trợ và bổ sung cho các hoạt động kinh doanh khác của NH như giúp mở rộng hoạt động tín dụng XNK, kinh doanh ngoại tệ, bảo lãnh NH, tài trợ thương mại... Trong giai đoạn khó khăn hiện nay, để phát triển hoạt động TTQT thì các NH trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi không chỉ cần nâng cao năng lực cạnh tranh với các NH trong nước, mà còn phải cạnh tranh với các NH liên doanh, NH nước ngoài với tiềm lực tài chính và công nghệ vượt trội hơn. Bên cạnh đó, tình hình khủng hoảng kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng dẫn đến hoạt động XNK các doanh nghiệp cũng chịu nhiều ảnh hưởng. Vì vậy, cần phải coi việc phát triển hoạt động TTQT tại NHTM là hết sức cấp bách và thường xuyên. 38 ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - KẾ TOÁN Tính đến 31/12/2021, trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có 23 chi nhánh NHTM đang hoạt động. Trong 23 chi nhánh NHTM có 01 chi nhánh NHTM Nhà nước là Agribank, 03 chi nhánh NHTM cổ phần Nhà nước sở hữu trên 50% vốn là BIDV, Vietinbank và Vietcombank, còn lại 19 chi nhánh NHTM cổ phần. Các NHTM trên địa bàn tỉnh đều cung cấp dịch vụ thanh toán quốc tế TTQT cho khách hàng nhưng thực tế thì hoạt động này chủ yếu phát triển mạnh ở nhóm các ngân hàng lớn như Vietcombank, Vietinbank, Eximbank, BIDV, Agribank, còn các NHTM khác thì hoạt động này mang lại doanh thu khá khiêm tốn. Bài viết này sẽ phân tích thực trạng phát triển hoạt động TTQT tại các NHTM trên địa bàn tỉnh để thấy được những kết quả đạt được, hạn chế của hoạt động này để đề xuất giải pháp nhằm phát triển hơn nữa hoạt động này tại các NHTM trong thời gian sắp tới. 2. Tổng quan về hoạt động thanh toán quốc tế tại NHTM TTQT là quá trình thực hiện các khoản thu, chi về tiền tệ phát sinh trên cơ sở hoạt động kinh tế và phi kinh tế giữa chủ thể nước này với chủ thể nước khác, hay giữa một quốc gia với tổ chức quốc tế, thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước với nhau. Theo đó, cách thức mà NH sử dụng để hỗ trợ khách hàng để thực hiện nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng cung ứng hàng hóa, dịch vụ hoặc chuyển tiền cho bên đối tác được gọi là phương thức TTQT. Các bên tham gia cần thỏa thuận để lựa chọn phương thức TTQT thích hợp dựa trên mức độ quan hệ, vị thế kinh doanh, đặc điểm hàng hóa, tập quán quốc tế... khi ký hợp đồng ngoại thương để người bán thu được tiền nhanh và đầy đủ, người mua nhập hàng đúng số lượng, chất lượng và đúng hạn. Hiện nay, các phương thức thanh toán được sử dụng phổ biến gồm: Chuyển tiền, nhờ thu và tín dụng chứng từ. Dựa vào đặc điểm khách hàng trên địa bàn thường sử dụng phương thức thanh toán nào mà mỗi NH sẽ có chiến lược phát triển hoạt động TTQT hiệu quả nhất, phù hợp với từng nhóm đối thượng khách hàng. Phát triển TTQT tại NHTM có thể hiểu là việc áp dụng hệ thống các giải pháp nhằm gia tăng về số lượng và chất lượng của hoạt động TTQT bao gồm việc gia tăng quy mô TTQT (tăng doanh số, thu nhập và thị phần TTQT), gia tăng về số lượng khách hàng kết hợp với việc nâng cao chất lượng TTQT và kiểm soát tốt rủi ro trong quá trình thanh toán quốc tế. Để phát triển TTQT luôn đạt được hiệu quả, không chỉ có sự nỗ lực của NH mà các chủ thể tham gi ...