Phát triển năng lực học tập theo hướng đề cao tính thực tiễn trong dạy học lí luận kinh tế chính trị Mác - Lênin

Trên cơ sở trình bày khái niệm năng lực (NL) và xuất phát từ thực tiễn dạy học lí luận kinh tế chính trị Mác - Lênin (KTCT MLN) bài viết đề xuất việc phát triển NL học tập theo hướng đề cao tính thực tiễn trong dạy học KTCT MLN, trong đó mỗi giảng viên (GV) cần tăng cường sử dụng các phương pháp dạy học (PPDH), kĩ thuật dạy học tích cực, lựa chọn các nội dung/chủ đề dạy học, các dạng bài tập gắn với thực tiễn đảm bảo tính cập nhật, tạo môi trường học tập “mở” để người học rèn luyện kĩ năng, phát triển NL học tập tích cực, chủ động, sáng tạo - một trong những vấn đề mang tính cấp thiết trong dạy học lí luận KTCT MLN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển năng lực học tập theo hướng đề cao tính thực tiễn trong dạy học lí luận kinh tế chính trị Mác - LêninJOURNAL OF SCIENCE OF HNUEEducational Sci., 2016, Vol. 61, No. 6B, pp. 68-74This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnDOI: 10.18173/2354-1075.2016-0102PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC TẬP THEO HƯỚNG ĐỀ CAO TÍNHTHỰC TIỄN TRONG DẠY HỌC LÍ LUẬN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNINLê Thị Hồng Khuyên, Trần Thị Mai PhươngKhoa Lí luận Chính trị - Giáo dục Công dân, Trường Đại học Sư phạm Hà NộiTóm tắt. Trên cơ sở trình bày khái niệm năng lực (NL) và xuất phát từ thực tiễn dạy học líluận kinh tế chính trị Mác - Lênin (KTCT MLN) bài viết đề xuất việc phát triển NL họctập theo hướng đề cao tính thực tiễn trong dạy học KTCT MLN, trong đó mỗi giảng viên(GV) cần tăng cường sử dụng các phương pháp dạy học (PPDH), kĩ thuật dạy học tích cực,lựa chọn các nội dung/chủ đề dạy học, các dạng bài tập gắn với thực tiễn đảm bảo tính cậpnhật, tạo môi trường học tập “mở” để người học rèn luyện kĩ năng, phát triển NL học tậptích cực, chủ động, sáng tạo - một trong những vấn đề mang tính cấp thiết trong dạy học líluận KTCT MLN.Từ khóa: Kinh tế chính trị, Mác - Lênin, tính thực tiễn, năng lực học tập.1.Mở đầuTrong dạy học lí luận KTCT MLN thực hiện yêu cầu đổi mới dạy học theo hướng đề caotính thực tiễn, người dạy cần truyền tải tri thức bài giảng gắn với thực tiễn luôn vận động biến đổicủa nền kinh tế - xã hội, mang “hơi thở” của thời đại, đồng thời chú trọng rèn luyện kĩ năng, pháttriển tối đa NL học tập cho SV. Xuất phát từ thực tiễn, giải quyết tốt vấn đề này sẽ quyết định hiệuquả dạy và học lí luận KTCT MLN, vì vậy GV cần tích cực đổi mới PPDH, tổ chức dạy học phùhợp nhằm tạo hứng thú cho SV học tập tích cực, chủ động, phát triển tốt NL bản thân để hiểu rõý nghĩa lí luận và thực tiễn cũng như sự cần thiết của việc học tập môn học. Việc phát triển NLhọc tập đề cao tính thực tiễn trong dạy học lí luận KTCT MLN đã nhận được sự quan tâm củanhiều nhà nghiên cứu. Bởi vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này ở các góc độ như:Các bài báo đề cập về NL nói chung đó là các tác giả Phạm Thị Bình [2]; Nguyễn Văn Cường [3];Bùi Minh Hải, Vũ Thị Hà [6]; nâng cao NL tư duy cho SV trong dạy học Những nguyên lí cơ bảncủa CNMLN của Phạm Thị Quỳnh Hoa [5]. Các nghiên cứu về yêu cầu nâng cao tính thực tiễntrong giảng dạy Lí luận KTCT MLN của Trần Thị Mai Phương với bài: Nâng cao tính thực tiễntrong dạy học các Học thuyết kinh tế của CNMLN ở các trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) [11];Một số yêu cầu nâng cao tính thực tiễn trong giảng dạy học thuyết giá trị của C.Mác ở trườngĐH, CĐ hiện nay của Tưởng Thị Thắm, Lê Thị Hồng Khuyên [13]. Ở một góc nhìn khác, đề xuấtcác PPDH nâng cao tính thực tiễn trong dạy học Lí luận KTCT MLN có nghiên cứu về phươngpháp thuyết trình trong dạy học môn Những nguyên lí cơ bản của CNMLN ở các trường đại họccủa Trương Thị Anh Đào [4], Nguyễn Thị Lan, Lê Thị Hồng Khuyên [9]; Phương pháp dự án biện pháp hữu hiệu nâng cao hiệu quả dạy học Lí luận KTCT MLN ở trường ĐH, CĐ [7] và SửNgày nhận bài: 17/7/2016. Ngày nhận đăng: 11/9/2016.Liên hệ: Lê Thị Hồng Khuyên, e-mail: Khuyencdsp@gmail.com68Phát triển năng lực học tập theo hướng đề cao tính thực tiễn trong dạy học Lí luận...dụng bài tập góp phần nâng cao tính thực tiễn trong dạy học Lí luận KTCT MLN ở trường ĐH,CĐ [8] của Lê Thị Hồng Khuyên; Học tập trải nghiệm - biện pháp nâng cao tính thực tiễn tronggiảng dạy Lí luận KTCT của CNMLN ở trường ĐH, CĐ của Lê Thị Hồng Khuyên, Trần Thị MaiPhương [5], Nguyễn Hồng Quý với Công tác nghiên cứu và hoạt động giảng dạy, học tập Lí luậnchính trị ở các trường ĐH, CĐ [12].v.v. . .Trong các nghiên cứu nêu trên được đề cập đa dạng, phong phú tuy nhiên chưa mang tínhtiêu biểu, điển hình nên vẫn còn “khoảng trống” như: (1) chưa chỉ ra được cụ thể NL thực tiễntrong học tập qua sử dụng PPDH; (2) chưa chú trọng thiết kế nội dung/chủ đề/bài tập gắn với thựctiễn để rèn kĩ năng, phát triển NL cho SV; (3) GV chậm đổi mới PPDH theo định hướng NL;(4) SV chưa có nhiều cơ hội phát triển NL trong môi trường học tập “mở” để vận dụng lí luậnKTCT MLN đã học vào thực tiễn đời sống. . . Hiện nay, chưa có công trình nào nghiên cứu về pháttriển NL học tập theo hướng đề cao tính thực tiễn trong dạy học lí luận KTCT MLN. Đây là vấnđề cần được tập trung nghiên cứu vì ở các trường ĐH, CĐ có mục tiêu quan trọng là hình thành,phát triển các NL cơ bản cho SV trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Thực tiễn cho thấy,một bộ phận GV đào tạo về chuyên ngành triết học và chủ nghĩa xã hội khoa học phải đảm nhiệmdạy học nội dung KTCT MLN đã gặp những khó khăn dẫn đến hạn chế chưa lôi cuốn người học,tính thực tiễn trong bài giảng còn “thiếu vắng”, SV chưa có nhiều cơ hội thể hiện NL học tập.Để góp phần nâng cao hiệu quả dạy học lí luận KTCT MLN theo hướng phát triển NL gắnvới thực tiễn, bài viết trình bày một số vấn đề: (1) Phát triển NL học tập đề ...