Phẫu thuật bắt cầu động mạch não trong bệnh lý moyamoya

Bệnh moyamoya là bệnh lý mạch máu não hiếm gặp, được mô tả trong các tài liệu nghiên cứu ở Châu Á. Để tìm hiểu những đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị bệnh moyamoya tại Việt Nam. Tác giả phân tích kinh nghiệm điều trị tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh - Việt Nam. Bài viết trình bày một sốtrường hợp bệnh nhân bệnh moyamoya được điều trị, và chi tiết dịch tễ học, đặc điểm lâm sàng, và kết quả lâm sàng theo dõi lâu dài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phẫu thuật bắt cầu động mạch não trong bệnh lý moyamoyaNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013PHẪU THUẬT BẮT CẦU ĐỘNG MẠCH NÃOTRONG BỆNH LÝ MOYAMOYATrần Minh Trí*TÓM TẮTMục tiêu: Bệnh Moyamoya là bệnh lý mạch máu não hiếm gặp, được mô tả trong các tài liệu nghiên cứu ởChâu Á. Để tìm hiểu những đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị bệnh Moyamoya tại Việt Nam. Tác giả phântích kinh nghiệm điều trị tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh - Việt Nam. Chúng tôi trình bày một sốtrường hợp bệnh nhân bệnh Moyamoya được điều trị, và chi tiết dịch tễ học, đặc điểm lâm sàng, và kết quả lâmsàng theo dõi lâu dài.Phương pháp: Dữ liệu nghiên cứu gồm 12 trường hợp Moyamoya được phẫu thuật từ 2008 đến 2012.Nghiên cứu tiền cứu đặc điểm lâm sàng, dich tễ học liên quan đến đánh giá, theo dõi các dấu thần kinh sau phẫuthuật.Kết quả: Tác giả thực hiện 12 phẫu thuật bắt cầu động mạch trên 12 bệnh nhân (tuổi trung bình 39,6). Phẫuthuật bắt cầu động mạch trực tiếp được thực hiện trên 100% bệnh nhân. Thời gian theo dõi trung bình 1,8 năm,với tỉ lệ tai biến và tử vong 0%. Nguy cơ đột quị và tử vong sau thời gian theo dõi lâu nhất 4 năm là 0%. Nhìnchung có sự cải thiện đáng kể về chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau phẫu thuật.Kết luận: Phẫu thuật bắt cầu động mạch não ở bệnh lý Moyamoya với tỉ lệ tai biến thấp, có hiệu quả trongviệc ngăn chặn nguy cơ nhồi máu não tái phát, cũng như giảm nguy cơ xuất huyết não và cải thiện chất lượngcuộc sống. Bệnh nhân bị bệnh Moyamoya có biểu hiện lâm sàng nặng nên được đặt vấn đề phẫu thuật bắt cầuđộng mạch.Từ khoá: bệnh Moyamoya, phẫu thuật bắc cầu động mạch nãoABSTRACTSEC-IC BYPASSTran Minh Tri* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 248 - 252Objective: Moyamoya disease (MMD) is a rare cerebrovascular disease mainly described in the Asianliterature. To address a lack of data on clinical characteristics and long-term outcomes in the treatment of MMDin Vietnam. The authors analyzed their experience at Cho Ray hospital, Hochiminh city, Vietnam. They report ona consecutive series of patients treated for MMD and detail their demographics, clinical characteristics, and longterm surgical outcomes.Methods: Data obtained in consecutive series of 12 patients with MMD treated microsurgical between 2009and 2012 were analyzed. Demographic, clinical, and surgical data were prospectively gathered and neurologicaloutcomes assessed in postoperative follow-up.Results: The author treated a total of 12 adult patients undergoing 12 procedures (mean age 39.6years).Direct revascularization technique was used in 100% of adults . In 12 patients undergoing 12 procedures(mean follow-up 1.8 years), the surgical morbidity and mortality rate was 0% .The cumulative 4-year risk of* Khoa Ngoại thần kinh, BV Chợ RẫyTác giả liên lạc: ThS.BS Trần Minh Trí, ĐT: 0908908224, Email: drtmtri@gmail.com248Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013Nghiên cứu Y họcperioperative or subsequent stroke or death was 0%. Overall, there was a significant improvement in quality oflife.Conclusion: Revascularization surgery in patients with MMD carries a low risk, is effective at preventingfuture ischemic events, as well as future strokes and improves quality of life. Patients in whom symptomaticMMD is diagnosed should be offered revascularization surgery.MMD (Moyamoya disease), EC-IC bypass (Extracranial-Intracranial bypass)Keywords: MMD (Moyamoya disease), EC-IC bypass (Extracranial-Intracranial bypass).điều chỉnh ngay sự cung cấp máu cũng như táiĐẶT VẤN ĐỀtạo tuần hoàn mới. Nhìn chung đáp ứng vớiBệnh Moya Moya là bệnh lý tắc nghẽn tiếnđiều trị phẫu thuật rất rõ ràng, đặc biệt làm giảmtriển đoạn cuối của động mạch cảnh trong liênnguy cơ thiếu máu não tái phát hoặc tái xuấtquan tới hẹp thứ phát của đa giác Willis. Nhữnghuyết não. Qua bài báo này chúng tôi đưa rabúi mạch tuần hoàn bàng hệ hình thành ở sàn sọnhững đánh giá kết quả nghiên cứu ban đầu vềcó thể thấy được trên ảnh chụp mạch máu xóađiều trị phẫu thuật bắt cầu động mạch cho bệnhnền những hình ảnh “khói thuốc“ hoặclý Moyamoya tại bệnh viện Chợ Rẫy.Moyamoya theo tiếng Nhật. Lần đầu tiên đượcTrong nghiên cứu này chúng tôi thực hiện 12tác giả Takeuchi và Shimizu mô tả năm 1957(2,1,3),trường hợp phẫu thuật trên 12 bệnh nhân, vàtrước đây bệnh được xem như bệnh dịch chỉ có ởphân tích yếu tố dịch tễ học, lâm sàng, hình ảnhNhật và các nước châu Á. Tuy nhiên bệnh vẫnhọc, kết quả theo dõi sau phẫu thuật.xuất hiện ở Châu Âu và các nước phương Tây,ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨUmặc dù tỉ lệ có thấp hơn. Triệu chứng ở trẻ emthường biểu hiện triệu chứng thiếu máu não doTại khoa Ngoại thần kinh, bệnh viện Chợnhững hoạt động dẫn đến tăng thông khí quáRẫy, từ năm 2008 đến nay chúng tôi thực hiện 12mức như khóc, chạy, hoặc ngay cả ăn thức ăntrường hợp phẫu thuật trên 12 bệnh nhân bịnóng, ngược lại ở người lớn khoảng 50% bệnhbệnh Moyamoya, tất cả dữ liệu được nghiên cứunhân biểu hiện với xuất huyết cạnh não thất,tiền cứu bước đầu ghi nhận những kết quả khảxuất huyết não thất do vỡ những mạch máu tăngquan sau phẫu thuật.sinh bất thường ở hạch nền hay còn gọi mạchTất cả bệnh nhân được chẩn đoán dựa trênmáu Moyamoya. Nguyên nhân chính xác củabiểu hiện lâm sàng, hình ảnh học MRI, CT não,bệnh lý Moyamoya chưa được xác định. HơnXạ hình tưới máu não (spect scan) có Diamoxnữa, bệnh lý mạch máu mãn tính có khuynhtest, chụp mạch máu não xóa nền 4 động mạchhướng không đáp ứng với điều trị nội khoa.não và 2 động mạch cảnh ngoài. Tiêu chuẩnNăm 1967, sau những phát minh nhữngchẩn đoán bệnh Moyamoya dựa trên guidlinedụng cụ vi phẫu thuật, Yasargil và Donaghycủa Bộ y tế và phúc lợi Nhật Bản.thực hiện ca phẫu thuật bắt cầu động mạch nãoChỉ định phẫu thuậttrong và ngoài sọ điều trị thiếu máu não. NămBệnh Moyamoya (hình 1) được chẩn ...