Phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau: Thách thức gây mê hồi sức

Bài viết có nội dung trình bày về phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau, quy trình phẫu thuật, những khó khăn gặp phải như việc gây mê, quá trình tách,... Và những thành công trong phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau là nhờ vào sự hợp tác của đa chuyên khoa, đánh giá chi tiết các thương tổn và thảo luận kỹ, kỹ thuật mổ, xử trí GMHS chuẩn xác, và chăm sóc sau mổ tốt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau: Thách thức gây mê hồi sức Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 PHẪU THUẬT TÁCH TRẺ SONG SINH DÍNH NHAU: THÁCH THỨC GÂY MÊ HỒI SỨC Phan Thị Minh Tâm* TÓM TẮT Phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau là một công việc hiếm gặp, phức tạp. BVNĐ 2 đã tham gia thực hiện 3 cặp song sinh dính nhau. Đây là một siêu phẫu cần nhiều chuyên khoa tham gia: phẫu thuật, gây mê, hồi sức, điều dưỡng… Để gây mê cho loại bệnh này, chúng tôi lập và tập huấn một đội ngũ gây mê hồi sức hùng hậu. Tham khảo thông tin trên sách báo, mạng internet và các đồng nghiệp có kinh nghiệm; kế đến, chúng tôi lên kế hoạch gây mê, tiên liệu những tình huống có thể xảy ra. Trang thiết bị, dụng cụ gây mê được tính gấp đôi trong một phòng mổ rộng nhất. Trong 3 cặp song sinh dính nhau, 1 cặp 2 trẻ trai 8t dính nhau vùng xương chậu, 2 cặp trẻ gái dính nhau vùng ngực dưới và bụng 17 tháng và 4 tháng. Thách thức về phía gây mê là tư thế BN gây hạn chế thao tác GMHS như: khó đặt NKQ, chích vein, mất máu lượng lớn, hạ thân nhiệt và thời gian mổ dài. Rối loạn huyết động và các tình huống bất ngờ có thể xảy ra trong mổ. Thành công trong phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau là nhờ vào sự hợp tác của đa chuyên khoa, đánh giá chi tiết các thương tổn và thảo luận kỹ, kỹ thuật mổ, xử trí GMHS chuẩn xác, và chăm sóc sau mổ tốt. Từ khóa: song sinh dính nhau SUMMARY CHALLENGES OF ANESTHESIA IN SEPARATION OF CONJOINED TWINS Phan Thi Thanh Tam * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 70 - 77 Surgical separation of conjoined twins is a rare, complex procedure. We had performed three sets of twins at Hospital Nhi Đồng 2. It required a participation of co-ordinated multidisciplines: surgery, anesthesia, intensive care and nursing. Prior to anesthesia management for conjoined twins, an anesthesia team was assembled. The first task of our anesthesia team was to gather information in the scientific litterature, on the Internet and consult others experienced colleagues. Then we discussed the anesthetic plan, anticipate problems and establish contingencies. The anesthesia equipements were duplicated in the largest operating room. In three sets of twins there were one male ischiopagus 8 years old and two females xipho-omphalopagus 17 months old and 4 months old. The challenges encountered in anesthesia for these twins included the position of twins causing difficult intubation and vascular access, massive blood losses, hypothermia and prolonged surgery. Cardiovascular disturbances and contingencies could happen during operation. Successful management of conjoined twins relies on close communication and cooperation of multidisciplinary team, detailed preoperative assessment, surgical procedure, anesthesia management and postoperative care. Key Words: conjoined twins MỞ ĐẦU Từ xa xưa các trường hợp song sinh dính nhau đều gây sự chú ý và hấp dẫn cho giới y học, cặp song sinh được mô tả đầu tiên ở nước Anh là chị em May và Elizabeth Chalkhurst * Bệnh viện Nhi Đồng 2 Tác giả liên lạc: Ths Bs Phan Thị Minh Tâm 70 (1100) sống dính nhau tới 34 tuổi. Và cặp nổi tiếng nhất là người Thái Lan Chang và Eng Bunker (1811) sống dính nhau tới 63 tuổi(1,3). Phẫu thuật tách song sinh dính nhau là cực kỳ khó mang lại nhiều nguy cơ cho họ, nhưng ca tách dính đầu tiên thành công là do BS Johannes ĐT:0903363352 Email: ptmtam@gmail.com Chuyên Đề Gây Mê Hồi Sức Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Fabio thực hiện năm 1689 và được Konig báo cáo; đây là trường hợp dính nhau đơn giản ở rốn (xyphopagus), mà chỉ cần cột phần dính nhau ở rốn cho nó hoại tử là thành công(7). Ngày nay ngành chẩn đoán hình ảnh phát triển mạnh giúp xác định được các cơ quan chung, dính nhau trước mổ; các chuyên khoa như sơ sinh, chăm sóc điều dưỡng, gây mê hồi sức phát triển vượt bậc đã góp phần cho phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau thành công. Nhưng phẫu thuật tách trẻ dính nhau vẫn là một thách thức lớn cho ngành gây mê hồi sức(8,7). Tại TPHCM đã có những trường hợp phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau ở BV Nhi Đồng 1, BV Nhi Đồng 2. Chúng tôi xin trình bày các trường hợp phẫu thuật tách trẻ song sinh dính nhau do ê kíp BV Nhi Đồng 2 thực hiện. TRÌNH BÀY CÁC CA LÂM SÀNG Ca lâm sàng 1 - Tiền sử: 2 trẻ trai thai kỳ lần III, sanh thường, cân nặng chung 2,2kg. sau sanh phát hiện 2 trẻ trai dính nhau vùng chậu, có 4 tay, 2 chân và 1 mỏm cụt. Được chuyển tới BV Việt Đức (Hà Nội) chăm sóc và chẩn đoán, sau đó là BV Phụ Sản Từ Dũ nuôi dưỡng. - Khi 2 trẻ được 6t (1986) Việt bị viêm não cấp, dù điều trị tích cực nhưng sau đó để lại di chứng bại não mất tri thức với nhiều cơn co gồng đe dọa tử vong cho Việt và cả cho Đức. Nhờ sự giúp đỡ của các đoàn thể xã hội, y tế Nhật Bản 2 trẻ được đưa sang Nhật để điều trị và làm các xét nghiệm để chẩn đoán các cơ quan chung. - Xác định cơ quan dính: 2 trẻ trai dính nhau vùng xương cùng và xương chậu, có 4 tay, 3 ch ...