Phối hợp một số phương pháp dạy học khi giảng dạy 'phương pháp đổi biến số trong tìm tích phân không xác định'

Trong bài viết này, tác giả trình bày kết quả nghiên cứu đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của sinh viên trong dạy học Giải tích ở các trường cao đẳng sư phạm nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào bằng cách phối hợp các phương pháp giảng dạy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phối hợp một số phương pháp dạy học khi giảng dạy “phương pháp đổi biến số trong tìm tích phân không xác định” JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Science - Mathematics, 2013, Vol. 58, pp. 132-140 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn PHỐI HỢP MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KHI GIẢNG DẠY “PHƯƠNG PHÁP ĐỔI BIẾN SỐ TRONG TÌM TÍCH PHÂN KHÔNG XÁC ĐỊNH” Jab Vongthavy Trường CĐSP Luông Nằm Thà - CHDCND Lào E-mail: Jabvongthavy@gmail.com Tóm tắt. Trong bài viết này, tác giả trình bày kết quả nghiên cứu đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của sinh viên trong dạy học Giải tích ở các trường cao đẳng sư phạm nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào bằng cách phối hợp các phương pháp giảng dạy: Phát hiện và giải quyết vấn đề; Thuyết trình; Vấn đáp - gợi mở; Hợp tác nhóm... được thể hiện qua bài dạy “Phương pháp đổi biến số trong tìm tích phân không xác định”. Từ khóa: Dạy học tích phân, phương pháp giảng dạy Toán.1. Mở đầu Để góp phần nâng cao chất lượng học tập, việc đổi mới phương pháp dạy học(PPDH) ở các trường cao đẳng sư phạm (CĐSP) nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân(CHDCND) Lào cần được thực hiện theo định hướng hoạt động hóa người học, tức là tổchức cho sinh viên (SV) học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực, chủđộng và sáng tạo. Với đặc trưng của dạy học tích cực, bên cạnh việc vận dụng từng PPDHcụ thể, GV cần phối hợp các PPDH với nhau để có thể kết hợp được những ưu điểm củacác PPDH truyền thống và PPDH tích cực. Vì vậy, chúng tôi đặt vấn đề phối hợp cácPPDH để tích cực hóa hoạt động học tập cho SV trong dạy học Giải tích 2 ở các trườngCĐSP Lào. Đặc điểm của SV CĐSP Lào theo bài tổng kết của Vụ đào tạo giáo viên nướcCHDCND Lào năm 2011 - 2012 [5; 54]: Năng lực tư duy trừu tượng còn thấp, PPDHchưa phù hợp, SV học tập thụ động, động cơ trong học tập chưa rõ ràng, thiếu hụt kiếnthức trung học phổ thông (THPT), truyền thống học tập của gia đình, cộng đồng cònhạn chế. Với mục tiêu tích cực hóa hoạt động học tập môn Giải tích của SV CĐSP Lào,chúng tôi đã đề xuất phương án phối hợp một số PPDH, thể hiện trong dạy bài “Phươngpháp (PP) đổi biến số trong tìm tích phân không xác định”.132 Phối hợp một số phương pháp dạy học khi giảng dạy... Bài PP đổi biến số trong tìm tích phân không xác định nằm trong chương 1, bài 1của Giáo trình 2 (dành cho SV các trường CĐSP nước CHDCND Lào).2. Nội dung nghiên cứu2.1. Dạy học theo kiểu truyền thống ở trường CĐSP nước CHDCND Lào Thông thường GV đã dạy theo dàn ý như sau (tham khảo [3, 6]): HĐ 1. Kiểm tra bài cũ GV: Hãy tìm tích phân không xác định sau đây: 1). (x2 − x + 1)dx R 2). (2x2 − 3x + 5)dx R 3). (sinx − cosx)dx) R GV: Gọi một SV lên bảng giải thích cách làm và gọi SV khác ở trong lớp nhận xét. GV: Kết luận bài cũ. HĐ 2. Bài mới (PP đổi biến số trong tìm tích phân không xác định) HĐ 2.1. GV nêu cơ sở của PP đổi biến số trong tìm tích phân không xác định Để tìm f (x)dx bằng PP đổi biến số, ta thực hiện như sau: R + Đặt x = u(t) thì dx = u′ (t)dt + Biến đổi f (x)dx = f [u(t)]u′ (t)dt = g(t)dt + Tìm f (x)dx = g(t)dt = G(t) + C R R HĐ 2.2. Một số ví dụ Ví dụ 1: Tìm (1 + x)20 dx bằng PP đổi biến số (GV làm mẫu): R + Đặt u = 1 − x thì du = dx + Biến đổi (1 + x)20 dx = u20 du 1 1 + Do đó (1 + x)20 dx = u20 du = u21 + C = (1 + x)21 + C . R R 21 21 Ví dụ 2: Tìm (2x − 1)10 dx (GV và SV cùng làm). R R√ Ví dụ 3: Tìm 2x + 3dx (SV làm có sự giúp đỡ của GV khi cần thiết). HĐ 3. GV cho bài tập cho SV luyện tập HĐ 4. GV giao bài tập về nhà2.2. Dạy học theo kiểu phối hợp một số PPDH Chúng tôi đã tiến hành theo các bước chính như sau (tham khảo [1, 2, 3, 4]): HĐ 1: Kiểm tra bài cũ GV: Hãy tìm tích phân không xác định sau đây: 1). (x2 − x + 1)dx R 133 Jab Vongthavy 2). (2x2 − 3x + 5)dx R 3). (sinx − cosx)dx R Ba bài trên liên quan với việc tìm tích phân không xác định theo những biến khácnhau. Vì vậy, cần kiểm tra xem SV đã nắm vững kiến thức hay chưa. Gọi một SV lên bảng trình bày (có yêu cầu SV giải thích cách làm và gọi SV khácở trong lớp nhận xét). HĐ 2. Hình ...