Khi thời tiết giao mùa, cơ thể người cao tuổi dễ bị nhiễm bệnh do hệ miễn dịch đã suy giảm. Việc dùng thuốc có thể gây nhiều tác dụng phụ; vì vậy, cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe lúc này là phòng bệnh và áp dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc. Các biện pháp phòng bệnh bao gồm tăng cường cơ chế miễn dịch bằng chất chống oxy hóa, chẳng hạn dùng thuốc bổ sung dinh dưỡng với thành phần Beta caroten, vitamin C, vitamin E, sélénium, kẽm. Tăng cường rau quả chứa nhiều...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng bệnh cho người cao tuổi lúc giao mùa Phòng bệnh cho người cao tuổi lúc giao mùaKhi thời tiết giao mùa, cơ thể người cao tuổi dễ bị nhiễm bệnh do hệ miễn dịch đã suygiảm. Việc dùng thuốc có thể gây nhiều tác dụng phụ; vì vậy, cách tốt nhất để bảo vệsức khỏe lúc này là phòng bệnh và áp dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc.Các biện pháp phòng bệnh bao gồm tăng cường cơ chế miễn dịch bằng chất chốngoxy hóa, chẳng hạn dùng thuốc bổ sung dinh dưỡng với thành phần Beta caroten,vitamin C, vitamin E, sélénium, kẽm. Tăng cường rau quả chứa nhiều vitamin C thiênnhiên như cam, chanh, bưởi, cà chua, quýt, su hào, xà lách, giá đậu... nhằm làm tăngsức đề kháng của cơ thể, chống lại tình trạng dễ bị các virus (nhất là nhómRhinovirus) và vi khuẩn xâm nhập, gây cảm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.Người cao tuổi cần tránh để cơ thể bị lạnh đột ngột bằng cách giữ ấm khi thời tiếtchuyển lạnh, lau khô và làm ấm cơ thể khi bị mắc mưa, ăn các thực phẩm giàu nănglượng khi trời trở lạnh để duy trì cân bằng thân nhiệt. Một điều cần thiết khác là giữgiấc ngủ yên trong đêm vì việc thường xuyên mất ngủ (thường gặp ở người cao tuổi)sẽ làm giảm khả năng đề kháng của cơ thể. Có thể đi bộ thong thả 20-30 phút lúcchiều tối, tắm nước ấm để tạo thư giãn khi đi ngủ, uống một ly sữa ấm trước lúc lêngiường để khỏi hạ đường huyết trong đêm, gây rối loạn giấc ngủ. Nên ăn nhiều khoai,củ, bí, bầu, mướp, khổ qua, mồng tơi, bồ ngót, rau muống, xà lách. Những thực phẩmnày giúp cơ thể hấp thu tryptophan, một amino acid có lợi cho giấc ngủ. Ngược lại, ănnhiều thịt, cá có nhiều tyrosin sẽ gây hưng phấn dẫn đến khó ngủ...Các biện pháp giải cảm không dùng thuốc- Gừng: Chứa tinh dầu diệt nấm, diệt khuẩn, hiệu quả với các chứng viêm nhiễmđường hô hấp, viêm họng nên thường được dùng để trừ cảm lạnh dưới dạng trà gừngnóng, cháo gừng. Mứt gừng, gừng muối có tác dụng ôn dương (làm ấm), tán hàn(chống lạnh), tiêu đàm. Gừng thường được nấu canh ăn giải cảm với hành 15 g, gừngtươi 6 g, lá tía tô 6 g hoặc gừng tươi 10 g xắt lát, cải bẹ xanh 500 g xắt đoạn. Nấu vớinước, sắc 4 chén thành 2 chén, thêm muối vừa miệng, uống làm hai lần. Cũng có thểlấy giấm 500 ml, gừng tươi và tỏi lớn mỗi thứ 100 g rửa sạch, xắt lát ngâm tronggiấm, đậy kín trong 30 ngày. Khi bị cảm dùng thức ăn kèm với 2 muỗng cà phê 10 mlgiấm ngâm gừng tỏi.- Tỏi: Chất kháng sinh Allicin trong tỏi có tính kháng khuẩn, trị các bệnh nhiễm trùng,lại có tính tiêu đàm nên được dùng để trị các bệnh đường hô hấp thường gặp khi bịcảm như viêm họng, viêm phế quản. Canh hành, tỏi, gừng ăn nóng giúp toát mồ hôi,giải cảm.- Hành: Làm lợi ngũ tạng, giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại sự xâm nhập của vikhuẩn đường hô hấp, tham gia quá trình thành lập testosteron và giúp ăn ngon. Riênghành tây chứa các men tiêu hóa chất đường và lượng vitamin C lớn (đáp ứng được20% nhu cầu mỗi ngày) cùng một lượng canxi đáng kể. Vì thế, hành thường đượcdùng phối hợp để giải cảm.- Lá xông: Nguyên liệu thường dùng là lá hương nhu tía, chanh, bưởi, sả, kinh giới, tíatô, gừng, lá lốt... Các loại lá trên thường chứa tinh dầu có các hoạt chất như Eugenol,limonen, phellandren..., giúp sát trùng đường hô hấp khi bốc hơi do đun nóng. Chocác lá vào nồi, đổ nước ngập, đậy kín, đun sôi. Sau đó mang ra, trùm chăn kín, mở nắpnồi từ từ cho hơi nước chứa tinh dầu bốc lên, hít thở thật sâu và chậm để sát trùngđường hô hấp và giúp mồ hôi toát ra. Tuy nhiên, những người tổng trạng yếu hoặc quáốm, bị mất nước nhiều thì không nên xông.Thận trọng khi dùng thuốcTrên thị trường có rất nhiều thuốc trị cảm, trị ho và thuốc phối hợp trị cảm ho. Tất cảđều là những thuốc thông thường nhưng nếu không hiểu rõ tác dụng phụ thì vẫn có thểgây hại, nhất là với cơ địa đặc biệt của người cao tuổi (thường cao huyết áp, đau dạdày...).Với thuốc cảm chứa Chlorphéniramine, không nên dùng liều cao, kéo dài trên hai tuầnvì có thể gây ra nhịp tim nhanh, tim co bóp mạnh, huyết áp tăng. Không dùng chonhững người bị bệnh nặng ở gan, thận, cao huyết áp, tăng nhãn áp, bí tiểu tiện, bệnhtim bẩm sinh vì thuốc làm giảm hiệu lực dược phẩm trị cao huyết áp, tăng hiệu lựcthuốc tê mê, nguy hiểm khi uống chung với thuốc kháng viêm giảm đau không steroidnhư aspirin, diclofenac, indomethacin...Thuốc ho, long đờm làm giảm ho mạnh, gây ức chế trung tâm hô hấp, ngăn cản phảnxạ ho. Những thuốc giảm ho mạnh có hàm lượng codein 25 mg/viên không nên dùngcho người bị suy hô hấp, hen suyễn. Thuốc giảm ho chứa dextromethorphan khi dùngcho người suy gan và cao tuổi cần giảm 50% liều lượng dùng lần đầu để xem xét khảnăng dung nạp. Nhóm thuốc giảm đau thông thường chứa aspirin không dùng đượccho người bị loét dạ dày, tá tràng và các bệnh xuất huyết.Người cao tuổi cũng cần thận trọng với các nhóm thuốc cảm kết hợp với thuốc khángviêm giảm đau không chứa nội tiết tố steroid như ibuprofenòmlurbiprofen, ketoprofen,piroxicam, phenylbutazone, ...