PHÒNG CHỐNG CÁC RỐI LOẠN DO THIẾU IOT VÀ MỘT SỐ VI CHẤT DINH DƯỠNG KHÁC

Tham khảo tài liệu phòng chống các rối loạn do thiếu iot và một số vi chất dinh dưỡng khác, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
PHÒNG CHỐNG CÁC RỐI LOẠN DO THIẾU IOT VÀ MỘT SỐ VI CHẤT DINH DƯỠNG KHÁC PHÒNG CH NG CÁC R I LO N DO THI U I T VÀ THI U M T S VI CH T DINH DƯ NG KHÁCM C TIÊUSau khi h c xong bài này, sinh viên có th :1. Phân tích ư c ý nghĩa c a b nh thi u máu do thi u s t i v i s c kho c ng ng.2. Trình bày ư c nguyên nhân, phương pháp ánh giá và phòng b nh thi u máu do thi u s t.3. Trình bày ư c h u qu , nguyên nhân và bi n pháp phòng ch ng thi u k m, thi u vitamin B1, và thi u vitamin D.N I DUNG1. PHÒNG CH NG THI U I T1.1. Vài nét v l ch s Năm 1811, l n u tiên De Courois phát hi n ra i t t cây rong bi n. Nh ngnăm sau ó (1819), Andrew ch ng minh s có m t c a i t trong cơ th ng v t. Năm1820, l n u tiên Coinder m t th y thu c ngư i Th y s ã i u tr thành công chocác b nh nhân m c b nh bư u giáp v i i t. Năm 1822, v i thí nghi m phân tích i ttrong nhi u lo i th c ph m như th t, h i s n, rau xanh, nư c, Chatin ã i n k t lu nr ng i t phân b m i nơi trong t nhiên nhưng hàm lư ng i t trong th c ph mnh ng vùng bư u c a phương th p hơn các vùng khác. Quan sát trên ây c a Chatincó ý nghĩa r t quan tr ng, t o h u thu n cho ni m tin r ng bư u c là do thi u i t. T ó các ti n b trong lâm sàng và xét nghi m ã làm sáng t cơ ch gây b nh và cácbi u hi n do thi u i t. Th p k 50 và 60, ngư i ta b t u quan tâm t i phòng ch ng thi u i t trênc ng ng thông qua các chi n lư c tăng cư ng i t vào th c ph m. y ban phòngch ng các r i lo n do thi u i t qu c t (ICCIDD) cũng ã ư c thành l p. nư c ta,vào nh ng năm 70 ã có các ho t ng ch ng bư u c . T nh ng năm 90, chươngtrình mu i tr n i t ã tri n khai m r ng d n. Năm 1999, Chính ph ã có Ngh nhv mu i i t t o hành lang pháp lý cho ho t ng thanh toán các r i lo n do thi u i tnư c ta.1.2. Ý nghĩa s c kho c ng ng Thi u i t là m t v n l n hi n nay c a nhân lo i, là n n ói “ti m n” có ýnghĩa toàn c u. Chính vì v y mà nhi u di n àn qu c t , ngư i ta ã ra m c tiêu và 169kêu g i các qu c gia tích c c hành ng lo i tr “n n ói gi u m t” này vào năm2000. Theo th ng kê c a T ch c Y t Th gi i, trên th gi i hi n có hơn m t trămnư c có v n thi u i t, kho ng m t t rư i ngư i s ng trong vùng thi u i t và cónguy cơ b các r i lo n do thi u i t, trong ó có hơn 11 tri u ngư i b ch ng n ndo thi u i t. Vi t nam là m t nư c n m trong vùng thi u i t. Nhi u năm trư c ây, tình tr ngbư u c thư ng ư c ghi nh n các vùng mi n núi. Th c t không ph i như v y màthi u i t t n t i t t c các a phương trong c nư c. Cu c i u tra qu c gia năm1992 nư c ta cho th y 84% trư ng h p b thi u i t (d a vào nh lư ng i t ni u),trong ó t l thi u n ng là 16% (i t ni u dư i 2 µg/dl) thi u v a là 45% (i t ni u t 2- 4.9 µg/dl), thi u nh là 23% (i t ni u t 5 - 9.9 µg/dl). Năm 1994-1995, cu c i u tram r ng toàn qu c cho th y vùng ng b ng sông C u Long, t l m c bư u c là18%, trong khi ó t l bư u c vùng ng b ng sông H ng dao ng t 10-30%.Các t nh mi n núi, nơi ã dùng mu i i t và d u i t tiêm t năm 1976, nay t l bư u ccó gi m i và xét nghi m nư c ti u th y i t m c trung bình, trong khi ó các t nhchưa ư c phòng b nh, i t nư c ti u vào m c r t th p. Năm 2000, t l có m c i tni u th p vào kho ng trên 30%. Như v y tình tr ng thi u i t nư c ta mang tính toànqu c, không k mi n núi, thành th hay vùng ng b ng, ven bi n.Chính vì v y mà vi c phòng ch ng, kh ng ch và ti n t i thanh toán tình tr ng thi u i t t ra r t c p bách. Năm 1992, chương trình phòng ch ng các r i lo n do thi u i t ưc1.3. Nguyên nhân thi u I t Trong thiên nhiên ph n l n i t ư c d tr trong nư c bi n. T bi n, i t theohơi nư c b c lên ư c ưa vào t li n. Mưa b sung i t cho t nhưng cũng chínhmưa lũ gây ra n n xói mòn làm trôi i t ra bi n, làm nghèo i t trong t. Th c ăn làngu n cung c p i t ch y u, con ngư i và ng v t dùng lương th c và cây c nuôitr ng trên t thi u i t s d n t i tình tr ng thi u i t. Ph n có thai và cho con bú, trem là i tư ng có nguy có nguy cơ b thi u i t cao hơn c .Nhu c u i t: Lư ng i t t i ưu cho cơ th ngư i trư ng thành là 200 µg i t/ngày, gi i h n antoàn là 1000 µg/ngày. Theo khuy n ngh c a Vi n nghiên c u khoa h c M (1989),nhu c u hàng ngày c a m t s i tư ng ngh như sau: 170 Tu i/ i tư ng Nhu c u/ngày (µg) Tr 0 - 6 tháng 40 - 90 Tr 6 -12 tháng 50 - 90 Tr 1 - 3 tu i 70 - 90 Tr 4 - 6 tu i 90 Tr 7 - 10 tu i 120 Thanh thi u niên 150 Ph n có thai 175 – 200 Ph n cho con bú ...