Phòng ngừa lão hóa răng miệng ở người cao tuổi

Tham khảo tài liệu phòng ngừa lão hóa răng miệng ở người cao tuổi, y tế - sức khoẻ, sức khỏe người cao tuổi phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng ngừa lão hóa răng miệng ở người cao tuổiPhòng ngừa lão hóa răng miệng ở người cao tuổiỞ người cao tuổi (NCT), bệnh lý toàn thân xuất hiện ngày càng nhiềuảnh hưởng đến răng miệng và ngược lại, những suy thoái ở răng miệngcũng tác động đến sức khỏe toàn thân.Sức khỏe răng miệng rất quan trọng đối với NCT vì họ thường dễ mắc cácbệnh ảnh hưởng đến vùng miệng và lúc đó thì những tổn thương vùng miệnglại tác động ngược lại đến dinh dưỡng, sức đề kháng và chất lượng cuộcsống. Tuổi càng cao thì sự lão hóa răng miệng cũng càng tiến triển nhưngkhông phải là yếu tố ảnh hưởng chính trên sức khỏe răng miệng. Trong khiđó, các bệnh: sâu răng, nha chu, bệnh niêm mạc miệng, rối loạn tiết nướcbọt, tiêu xương ổ, các bệnh toàn thân như tiểu đường, tai biến mạch máunão, Alzheimer, các loại thuốc uống thường xuyên, xạ trị vùng đầu cổ doung thư... mới là những yếu tố chính làm tổn thương răng miệng ở NCT.Trái lại, tổn thương răng miệng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnhxâm nhập vào máu hay cơ quan hô hấp gây bệnh nặng nguy hiểm đến tínhmạng. Ảnh minh họaLão hóa răngQuá trình lão hóa gây những biến đổi ở răng gồm: mòn mặt nhai, tuỷ răng bịxơ teo, giảm mật độ tế bào, tạo ngà thứ cấp, ngà dần bị mất nước, răng giòndễ mẻ, dễ bị gãy, tăng tạo xê-măng ở chân răng, tụt nướu, giảm tiết nướcbọt, chức năng nhai giảm sút... Một số người có nhiều răng mang miếngtrám lớn nên cũng dễ bị sâu tái phát. NCT vẫn bị sâu răng mới, tái phát ởthân răng và dễ bị sâu ở chân răng. Các biện pháp vệ sinh răng miệng đềukém hiệu quả.Việc điều trị các bệnh răng cho NCT cần phải dùng vật liệu phóng thíchfluor (F) như xê-măng galss ionomer, phòng bệnh bằng F tại chỗ khi thấy cónguy cơ sâu răng tiến triển do giảm tiết nước bọt. Nên khám định kỳ, thựchiện chế độ theo dõi tình trạng răng miệng thường xuyên. Những người bịhạn chế về trí tuệ, vận động nặng cần sự hỗ trợ của người thân hay nhân viêny tế cộng đồng để thực hiện vệ sinh răng miệng hằng ngày.Thoái hóa niêm mạc miệngBiểu mô niêm mạc miệng là biểu mô lát tầng, nó bị teo mỏng dần, mất tínhđàn hồi khi tuổi ngày càng cao. Do khả năng miễn dịch suy giảm nên niêmmạc miệng dễ bị chấn thương và dễ nhiễm khuẩn. Ở NCT, những biến đổitại chỗ do bệnh toàn thân và thuốc làm cho niêm mạc miệng dễ bị một số tổnthương dạng bóng nước, loét, liken, nhiễm khuẩn và ung thư. Một nghiêncứu cho thấy 90% ung thư miệng xảy ra ở người trên 50 tuổi, vì vậy cầnkhám định kỳ để phát hiện và điều trị sớm ung thư miệng ở NCT.Benh daulung, benh giam tri nho, xo vua dong mach, dot quy, benh khopSuy giảm nước bọtNhiều NCT hay than phiền về khô miệng. Những bệnh toàn thân, các thuốcchữa bệnh và xạ trị là nguyên nhân chủ yếu gây khô miệng. Có hàng trămthứ thuốc như thuốc chống trầm cảm, an thần, chống Parkinson... có tácdụng phụ làm giảm tiết nước bọt. Một số bệnh có thể gây khô miệng như:bệnh Sjogren, bệnh tự miễn, Alzheimer... Khô miệng có thể gây nhiều tổnthương ở miệng và hầu như: khô niêm mạc và dễ trầy sướt, giảm khả năngchống nhiễm khuẩn, giảm sự bôi trơn, tăng nguy cơ viêm nướu, nhiễm nấm,đau, khó ăn, khó nuốt, giảm vị giác... Để làm giảm khô miệng, cần áp dụngcác biện pháp: thay thế thuốc có tác dụng phụ gây khô miệng, dùng nước bọtnhân tạo; kích thích tuyến nước bọt bằng vị giác; thực hiện chế độ ăn uốngphù hợp; vệ sinh răng miệng tốt...Nguoi cao tuoi, benh nguoi gia, benh huyetap cao, benh mat ngu nguoi gia,benh gutRối loạn vận động và suy yếu vị giácNCT thường bị rối loạn phản xạ nuốt và tư thế cơ miệng. Khả năng nhai vànuốt ở NCT dù còn đủ răng vẫn kém hiệu quả hơn ở người trẻ. Những bệnhtoàn thân như tai biến mạch máu não, Parkinson hoặc dùng một số thuốcnhư phenothiazine dễ gây sặc hay hít thức ăn vào đường thở. Bệnh thoái hoákhớp có thể ảnh hưởng trên khớp thái dương hàm cũng ảnh hưởng đến khảnăng nhai.Do suy giảm vị giác nên nhiều NCT than phiền là ăn không biết ngon, khócảm nhận được mùi và vị của thức ăn. Một số nghiên cứu cho thấy: mùi ít bịảnh hưởng do tuổi còn vị giác lại giảm dần khi tuổi tăng lên. Do không cảmnhận được mùi vị thức ăn, giảm sút về vận động các cơ vùng miệng, giảmtiết nước bọt dễ làm cho NCT chán ăn dẫn đến bị suy dinh dưỡng, mất nướcvà bị giảm chất lượng cuộc sống.Như vậy, sự lão hóa răng miệng ngày càng nặng khi tuổi càng cao, đồng thờilà hậu quả của các bệnh tại chỗ và toàn thân. Vì vậy, sự chăm sóc răngmiệng lúc trẻ là bảo đảm tốt nhất để có sức khỏe răng miệng tốt lúc tuổi già. ...