Phong trào yêu nước của người Công giáo Việt Nam ở Sài Gòn dưới chế độ Nguyễn Văn Thiệu

Bài viết Phong trào yêu nước của người Công giáo Việt Nam ở Sài Gòn dưới chế độ Nguyễn Văn Thiệu trình bày các vấn đề về: Bối cảnh lịch sử; Các dạng thức hoạt động của người công giáo Việt Nam ở Sài Gòn dưới thời Nguyễn Văn Thiệu; Kết luận,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phong trào yêu nước của người Công giáo Việt Nam ở Sài Gòn dưới chế độ Nguyễn Văn ThiệuNghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 10 - 201234T«n gi¸o vµ D©n técPHONG TRµO Y£U N¦íC CñA NG¦êI C¤NG GI¸OVIÖT NAM ë SµI GßN D¦íI CHÕ §é NGUYÔN V¡N THIÖU(1967-1975)§Æt vÊn ®ÒVÊn ®Ò yªu níc n¬i ngêi C«ng gi¸oViÖt Nam nh thÕ nµo cho ®Õn nay vÉncha cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ®ÒcËp. Nãi ®Õn th¸i ®é cña ngêi C«ng gi¸oViÖt Nam víi d©n téc, ngêi ta thêngnãi tíi “dßng ®ôc”, cã lóc lµ mét dßnglín, nhng kh«ng thÓ nµo phñ nhËn ®îc“dßng trong” dï cã lóc lµ dßng nhánhng l¹i ®îc cho lµ “t¬ng lai cñaGi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam”.Trong bèi c¶nh ®Êt níc cã chiÕntranh, truyÒn thèng yªu níc n¬i ngêiViÖt Nam C«ng gi¸o ®îc ®¸nh thøc, gãpphÇn vµo sù nghiÖp gi¶i phãng, thèngnhÊt Tæ quèc. §èi víi lÞch sö Gi¸o héiC«ng gi¸o ViÖt Nam nãi riªng vµ víi lÞchsö d©n téc nãi chung, c¸c phong trµo yªuníc cña ngêi C«ng gi¸o ViÖt Nammang nhiÒu ý nghÜa ®Æc biÖt. Mèi quanhÖ gi÷a ngêi C«ng gi¸o ViÖt Nam víid©n téc cã lÞch sö ®Æc biÖt, bëi vËy truyÒnthèng yªu níc cña ngêi C«ng gi¸o dïë giai ®o¹n nµo còng ®Òu ®¸ng tr©nträng.Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mücøu níc cña d©n téc ViÖt Nam, giai®o¹n 1967-1975 lµ mét trong nh÷ng giaiNguyÔn ThÞ Kim Thoa(*)gi¸o ë Sµi Gßn. Vµ ®©y lµ néi dung mµbµi viÕt nµy ®Ò cËp.1. Bèi c¶nh lÞch söSau n¨m 1954, sù xuÊt hiÖn cña ngêiMü lµm tan vì kh¸t väng thèng nhÊthßa b×nh cña toµn thÓ nh©n d©n ViÖtNam. Dùng lªn chÝnh quyÒn tay sai kÕthîp víi l¸ bµi C«ng gi¸o, ®Õ quèc Mü ©mmu chia c¾t l©u dµi ViÖt Nam. §Æc biÖttõ n¨m 1965, khi trùc tiÕp ®a vµo chiÕntrêng MiÒn Nam gÇn nöa triÖu qu©n,Mü lµm ®¶o lén nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãatruyÒn thèng vµ gieo r¾c ®au th¬ng lªn®Êt níc ViÖt Nam. Tríc häa ngo¹ix©m, toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam quyÕtt©m ®¸nh Mü vµ chÝnh quyÒn tay sai ®Ób¶o vÖ nÒn ®éc lËp, toµn vÑn l·nh thæcña Tæ quèc.Trong khi chiÕn tranh tiÕp diÔn ë ViÖtNam, c¸c phong trµo ph¶n chiÕn cñanh©n d©n thÕ giíi, ®Æc biÖt ë Mü ph¸ttriÓn m¹nh mÏ vµ cã t¸c ®éng kh«ng nhá®Õn phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©ntrong níc.§îc du nhËp vµo ViÖt Nam tõ thÕ kØXVI, nhng do nhiÒu nguyªn nh©n nªnC«ng gi¸o “cha ViÖt Nam hãa ®îc víi®o¹n tiªu biÓu ®¸nh dÊu sù trçi dËyphong trµo yªu ní c cña ngêi C«ng*. NCV.,ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.NguyÔn ThÞ Kim Thoa. Phong trµo yªu níc…ngêi ViÖt Nam”. Khi x©m lîc ViÖt352. C¸c d¹ng thøc ho¹t ®éng cña ngêiNam, thùc d©n, ®Õ quèc lîi dông m©uC«ng gi¸o ViÖt Nam ë Sµi Gßn díi thêirÏ d©n téc ViÖt Nam. “Luång giã” canh2.1. Phong trµo tranh ®Êu cña ngêithuÉn gi÷a h÷u thÇn vµ v« thÇn ®Ó chiat©n, hßa gi¶i cña C«ng ®ång Vatican II(1962 - 1965) cïng víi khuynh híng“C«ng gi¸o tiÕn bé” trªn thÕ giíi ¶nhhëng kh¸ s©u s¾c vµ lµm Gi¸o héi C«nggi¸o MiÒn Nam ViÖt Nam bÞ ph©n hãa:chèng Céng(1); yªu níc, cÊp tiÕn(2) vµtrung lËp.Sù chuyÓn biÕn trong t tëng yªuníc cña ngêi C«ng gi¸o ë MiÒn NamNguyÔn V¨n ThiÖuC«ng gi¸o díi sù l·nh ®¹o cña §¶ngCéng s¶n ViÖt NamSµi Gßn, thñ ®« cña chÝnh quyÒn th©nMü, lµ n¬i bé m¸y t©m lÝ chiÕn cña ngôyquyÒn ho¹t ®éng m¹nh mÏ nhÊt. V× vËy,viÖc g©y dùng lùc lîng chÝnh trÞ ë SµiGßn ®îc §¶ng vµ MÆt trËn D©n téc ®ÆcbiÖt chó ý.Trùc tiÕp l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh ëViÖt Nam ®îc ghi nhËn lµ cã nh÷ngSµi Gßn lµ §¶ng bé Sµi Gßn - Chî Lín vµkhuynh híng “t×m vÒ d©n téc”, ch¼ng®Çu g©y dùng ®îc lùc lîng vµ c¬ sëbíctiÕn®¸ngkÓ,lµmn¶ysinhnh÷ng t×m vÒ d©n téc, mµ cã c¶ khuynhhíng ®i vÒ víi nh©n d©n lao ®éng®ang ®Êu tranh. Ngêi Céng s¶n còngph¶i c«ng nhËn søc m¹nh, tinh thÇn ¸iquèc cµng ngµy cµng m¹nh cña ngêiC«ng gi¸o: “Riªng vÒ C«ng gi¸o ë SµiGßn, hiÖn ®· h×nh thµnh mét nhãm tiÕnbé, cã liªn hÖ Ýt nhiÒu víi nh©n d©n lao®éng; v× vËy cÇn tranh thñ lùc lîngnµy vµ trong c¸c ban lµm c«ng t¸c d©nvËn cña cÊp ñy, ngoµi Ban PhËt gi¸ovËn, nªn cã thÓ cã Ban C«ng gi¸o vËn ®Óch¨m lo viÖc vËn ®éng quÇn chóng gi¸od©n”(3).ThÊt b¹i cña c¸c h×nh thøc chiÕntranh: chiÕn tranh ®Æc biÖt (SpecialWar),chiÕntranhcôcbé(LimitedWar), ViÖt Nam hãa chiÕn tranh, §«ngD¬ng hãa chiÕn tranh, c¸c cuéc nÐmbom ph¸ ho¹i MiÒn B¾c… Mü vµ chÝnhquyÒn tay sai ph¶i kÝ HiÖp ®Þnh Paris.Cuéc Tæng tiÕn c«ng næi dËy MïaXu©n n¨m 1975 cña nh©n d©n ViÖt Nam®· ®¸nh cho “Ngôy nhµo”, thèng nhÊt®Êt níc...Gia §Þnh(4). ë thµnh phè, §¶ng bé bíctrong c¸c ngµnh, c¸c giíi (n«ng d©n,c«ng nh©n, häc sinh, sinh viªn, tiÓuth¬ng, kÝ gi¶, v¨n nghÖ sÜ…) ®Èy m¹nhphong trµo ®Êu tranh cho c¸c quyÒn d©nsinh, d©n chñ.1. Hµng gi¸o phÈm §«ng D¬ng tuyªn bè (1951):C«ng gi¸o “m©u thuÉn tuyÖt ®èi” víi Céng s¶n vµkhai trõ ra khái Gi¸o héi nh÷ng tÝn ®å nµo tiÕp tayvíi Céng s¶n hay gióp hä n¾m ®îc chÝnh quyÒn.C«ng gi¸o t¹i Sµi Gßn trong thêi gian ®Çu ®· thùc sùtrë thµnh mét lùc lîng chÝnh trÞ lín vµ ®· ®îc södông lµm hËu thuÉn cã hiÖu qu¶ cho c¸c chÝnh kh¸chmuèn thö vËn trong nh÷ng n¨m x¸o trén t¹i MiÒnNam ViÖ ...