Phương án dạy học bài Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu (Vật lý 8) theo định hướng phát triển hoạt động tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh

Bài viết "Phương án dạy học bài "Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu" (Vật lý 8) theo định hướng phát triển hoạt động tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh" đề cập đến tiến trình dạy học bài “Hiệu quả toả nhiệt của nhiên liệu” (Vật lí lớp 8, THCS) theo định hướng phát triển hoạt động giải quyết vấn đề trong học tập của học sinh đồng thời tạo điều kiện để tiến hành rút kinh nghiệm. công thức cách tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy nhiên liệu: Q = qm và tìm ý nghĩa của q. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương án dạy học bài "Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu" (Vật lý 8) theo định hướng phát triển hoạt động tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2007,V.52, No 6, pp.3-5 PH×ÌNG N D„Y HÅC B€I N‹NG SU‡T TÄA NHI›T CÕA NHI–N LI›U (VŠT LÞ 8 ) THEO ÀNH H×ÎNG PHT TRIšN HO„T ËNG TœM TÁI GIƒI QUY˜T V‡N — CÕA HÅC SINH Vô Thà Thanh Mai Nh xu§t b£n Gi¡o döc H Nëi1. °t v§n · Trong SGK, bi håc ny ÷ñc x¥y düng theo kiºu thæng b¡o. Sau khi ÷a ra ànhngh¾a nhi¶n li»u, n«ng su§t täa nhi»t cõa nhi¶n li»u, SGK thæng b¡o cæng thùc t½nh nhi»tl÷ñng do nhi¶n li»u bà èt ch¡y täa ra Q = q.m. Thüc t¸ d¤y håc cho th§y, n¸u d¤y theoóng ti¸n tr¼nh ny HS s³ khæng câ cì hëi ho¤t ëng t½ch cüc º tham gia x¥y düng ki¸nthùc, ph¡t huy ho¤t ëng t¼m tái gi£i quy¸t v§n ·. Vîi kinh nghi»m ¢ câ trong cuëc sèng, vîi c¡c ki¸n thùc ¢ câ v· cæng thùc t½nhnhi»t l÷ñng, ta câ thº thi¸t k¸ ti¸n tr¼nh d¤y håc bi ny theo h÷îng ph¡t triºn ho¤t ëngt¼m tái gi£i quy¸t v§n · cõa HS nh÷ sau: a) Thæng b¡o ành ngh¾a nhi¶n li»u. b) Tø thüc t¸ íi sèng, lm cho håc sinh th§y ÷ñc sü phö thuëc cõa nhi»t l÷ñngQ m vªt bà èt ch¡y täa ra vo khèi l÷ñng cõa vªt. Lm th½ nghi»m nghi¶n cùu sü phö thuëc t l» cõa nhi»t l÷ñng Q m nhi¶n li»u ch¡ytäa ra (công l nhi»t l÷ñng m vªt kh¡c thu vo º nâng l¶n) vîi khèi l÷ñng cõa nhi¶nli»u bà èt ch¡y. c) Công tø thüc t¸ íi sèng håc sinh th§y r¬ng un còng mët khèi l÷ñng m cõa vªtb¬ng c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau th¼ l÷ñng nhi¶n li»u tèn kh¡c nhau. Lm TN so s¡nh h¬ngsè q èi vîi c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau. d) K¸t luªn: Nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y hon ton m (kg) nhi¶n li»u ÷ñct½nh b¬ng cæng thùc Q = q.m (q °c tr÷ng cho ch§t lm nhi¶n li»u). ¤i l÷ñng cho bi¸t nhi»t l÷ñng täa ra khi 1kg nhi¶n li»u bà èt ch¡y hon ton gåil n«ng su§t täa nhi»t cõa nhi¶n li»u.2. Ph÷ìng ¡n d¤y håc2.1. C¡c c¥u häi cì b£n v k¸t luªn t÷ìng ùng c¦n x¥y düng a) Nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y hon ton m (kg) c¡c nhi¶n li»u câ t l» vîi khèil÷ñng nhi¶n li»u bà èt ch¡y hay khæng? 3 Vô Thà Thanh Mai Nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y hon ton m (kg) c¡c nhi¶n li»u t l» vîi khèi l÷ñngnhi¶n li»u bà èt ch¡y : Q = q.m. b) Còng mët khèi l÷ñng (m) c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau khi ch¡y h¸t câ täa ra còngmët nhi»t l÷ñng nh÷ nhau hay khæng ? (h¬ng sè q trong cæng thùc Q = q.m câ nh÷ nhauèi vîi c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau hay khæng ?) H¬ng sè q câ gi¡ trà kh¡c nhau èi vîi c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau. K¸t luªn : Nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y hon ton m (kg) nhi¶n li»u ÷ñc t½nh b¬ng cængthùc Q = q.m trong â Q : nhi»t l÷ñng täa ra (J). q : n«ng su§t täa nhi»t cõa nhi¶n li»u (J/kg) l nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y honton 1kg nhi¶n li»u. m : khèi l÷ñng cõa nhi¶n li»u bà èt ch¡y hon ton (kg). Ti¸n tr¼nh x¥y düng ki¸n thùc câ thº ÷ñc tr¼nh by nh÷ sau: Ho¤t ëng 1: Sü phö thuëc cõa Q vo khèi l÷ñng cõa nhi¶n li»u bà ètch¡y. ∗ B÷îc 1: - Ng÷íi ta gåi c¡c ch§t èt khi ch¡y câ täa ra nhi»t l÷ñng l nhi¶n li»u. - Thüc t¸ cho th§y: un vªt câ khèi l÷ñng (m) cng lîn, hay lm cho nhi»t ë cõavªt t«ng (∆to ) cng nhi·u (nhi»t l÷ñng do nhi¶n li»u bà èt ch¡y täa ra cng lîn) th¼ cngtèn nhi·u nhi¶n li»u. ∗ B÷îc 2: - Nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y hon ton m (kg) c¡c nhi¶n li»u câ t l» vîi khèil÷ñng nhi¶n li»u bà èt ch¡y hay khæng? ∗ B÷îc 3: Gi£i ph¡p: un hai l÷ñng n÷îc kh¡c nhau t«ng l¶n còng (∆to ) b¬ng cçnrçi so s¡nh t l» giúa nhi»t l÷ñng m n÷îc thu ÷ñc (công l nhi»t l÷ñng do cçn täa ra)trong hai tr÷íng hñp vîi t l» giúa hai l÷ñng cçn ti¶u tèn t÷ìng ùng. - Cho m1 n÷îc = 100g; ∆to1n÷îc = 30 o C; m2 n÷îc = 200g; ∆to2n÷îc = 30 o C; - T½nh Q2 n÷îc = cn 100g∆to1n÷îc ; Q2 n÷îc = cn 200g∆to2n÷îc ; Q1 cçn Q2 cçn Coi r¬ng Q n÷îc thu = Q cçn täa → m1 = m2 = h¬ng sè → Nhi»t l÷ñng täa ra khi èt ch¡y hon ton m (kg) c¡c nhi¶n li»u t l» vîi khèil÷ñng nhi¶n li»u bà èt ch¡y. Q = q.m Ho¤t ëng 2: Ti¸n tr¼nh khoa håc x¥y düng ki¸n thùc v· sü phö thuëccõa Q vo ch§t dòng lm nhi¶n li»u ∗ B÷îc 1: Tø thüc t¸ cho th§y: un còng mët khèi l÷ñng vªt (m) b¬ng c¡c nhi¶nli»u kh¡c nhau th¼ l÷ñng nhi¶n li»u kh¡c nhau. ∗ B÷îc 2: Còng mët khèi l÷ñng (m) c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau khi ch¡y h¸t câ täara còng mët nhi»t l÷ñng nh÷ nhau hay khæng? (h¬ng sè q trong cæng thùc Q = q . m cânh÷ nhau èi vîi c¡c nhi¶n li»u kh¡c nhau hay khæng? ∗ B÷îc 3: Gi£i ph¡p: un còng mët khèi l÷ñng n÷îc t«ng l¶n còng nhi»t ë ∆tob¬ng cçn v d¦u häa. So s¡ ...