Phương pháp chọn lọc đối với đậu tương

Về cơ bản các phương pháp chọn lọc đối với cây đậu tương được sử dụng tương tự như các cây tự thụ phấn khác. Tuy nhiên các phương pháp hay dùng cho các thế hệ lai hữu tính là: phương pháp chọn lọc 1 hạt (Single – Seed descent), phương pháp chọn lọc phả hệ (Pedigree).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp chọn lọc đối với đậu tươngPhương pháp chọn lọc đối với đậu tươngVề cơ bản các phương pháp chọn lọc đối với cây đậutương được sử dụngtương tự như các cây tự thụ phấn khác. Tuy nhiên cácphương pháp hay dùng chocác thế hệ lai hữu tính là: phương pháp chọn lọc 1 hạt(Single – Seed descent),phương pháp chọn lọc phả hệ (Pedigree). Chọn lọcđối với các giống địa phương,quần thể tự nhiên, các giống mới đã phát triển trongsản xuất để duy trì quần thể. Cóthể sử dụng phương pháp chọn lọc hỗn hợp hoặcchọn lọc cá thể một lần hay nhiềulần.Trong phương pháp phả hệ (Pedigree) ở thế hệ F2đơn vị đánh giá là từng cây,sau khi đánh giá, chọn lọc phải thu hoạch, bảo quảnriêng. Thế hệ F3 nếu có cácdòng thể hiện, khả năng chống đổ và chống bệnh tốtcó thể thu hoạch cả dòng. Thếhệ F4 đơn vị chọn lọc là dòng, các dòng tốt được thuhoạch và bảo quản riêng, loạibỏ các dòng xấu. Thế hệ F5, sơ bộ đánh giá các dòngtốt, có thể bố trí 2 – 3 lầnnhắc lại, diện tích ô từ 2 – 3m2, có đối chứng để chọnra các dòng triển vọng. Sosánh các dòng tốt đã chọn ở F5. Thí nghiệm ở 4 lầnnhắc lại, diện tích ô từ 5 –10m2. Các chỉ tiêu nông sinh học được đánh giá đầyđủ. Thí nghiệm được lặp lại 2– 3 vụ, nhằm chọn ra dòng tốt nhất đưa đi khảonghiệm giống Nhà nước.Đối với phương pháp chọn lọc 1 hạt chú ý ở thế hệF2 vào thời kì chín ngọnngẫu nhiên ở tất cả các cây, mỗi cây 1 quả 3 hạt(trường hợp cây không có quả 3hạt, có thể ngẫu nhiên 2 quả, loại bỏ bớt số hạt, chỉgiữ lại 1 mẫu 3 hạt).Ưu điểm của phương pháp 1 hạt: giảm bớt được diệntích gieo trồng và giảmkhối lượng công việc mà vẫn giữ được các biến dị ditruyền.Nhược điểm: có thể bỏ sót một số kiểu gen tốt trongquá trình chọn lọc, nếunhư một mẫu hạt nào đó bị chết đi trong các thế hệđầu. Ngược lại có những kiểu14gen không mong muốn nhưng vẫn giữ lại thế hệ F4hoặc F6, đáng lẽ phải loại từ thếhệ F2. Thời gian chọn tạo giống lâu, phải chờ đến F6.Ngoài các phương pháp cơ bản đã trình bày ở trên.Vấn đề ưu thế lai ở cây đậutương cũng được một số tác giả nêu ra, nhờ phát hiệnra hiện tượng bất dục đực ởcây đậu tương do 1 cặp gen lặn ms1s1. Song vấn đềsản xuất hạt lai để phát triển cácgiống đậu tương ưu thế lai có nhiều khó khăn, chođến nay chưa được áp dụng rộngrãi.Trong cải tiến quần thể nhằm làm tăng năng suất vàtăng hàm lượng proteinngười ta đã sử dụng hiện tượng bất dục đực vào chọnlọc chu kì, với mục đích tái tổhợp gen được tăng lên và sẽ thu được nguồn genphong phú.