Phương pháp dạy tiếng việt ở Tiểu học_8

Học sinh sẽ được rèn kĩ năng nghe. Khi chuẩn bị giáo án, GV cần chuẩn bị nội dung cho lời giới thiệu sao cho dễ hiểu. Khi HS kể lại từng đoạn câu truyện theo tranh, lời giới thiệu về các hình ảnh trong tranh của thầy cô giáo cũng là gợi ý để các em kể một cách dễ dàng, tự nhiên,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp dạy tiếng việt ở Tiểu học_8 chuyện, nhớ câu chuyện. Sau khi kể chuyện lần 1, GV sẽ kể chuyện lần 2 kết hợp giới thiệu các hình ảnh trong tranh. Học sinh sẽ được rèn kĩ năng nghe. Khi chuẩn bị giáo án, GV cần chuẩn bị nội dung cho lời giới thiệu sao cho dễ hiểu. Khi HS kể lại từng đoạn câu truyện theo tranh, lời giới thiệu về các hình ảnh trong tranh của thầy cô giáo cũng là gợi ý để các em kể một cách dễ dàng, tự nhiên, không rập khuôn từng câu chữ theo câu chuyện đã nghe. Lời kể của giáo viên cũng là một phương tiện “trực quan” rất hữu hiệu. 2.1.2. Biện pháp luyện theo mẫu - Để thực hiện biện pháp luyện theo mẫu, GV phải có khả năng tạo mẫu, tức là biết kể chuyện. Lời kể của thầy cô vừa là một phương tiện trực quan trong biện pháp dạy học trực quan, vừa là đích, mẫu hình lí tưởng mà HS hướng tới. Khi kể chuyện, chúng ta cần lưu ý là “kể chuyện” khác với “đọc truyện”. Thứ nhất, về mặt âm thanh, “kể” là “nói”, ngữ điệu thấp hơn, tự nhiên hơn. Thứ hai, kể là phải hướng đến người nghe và nói ra cái mình đang nghĩ. Còn đọc, dẫu là đọc thuộc lòng, cũng hướng về văn bản để tái hiện văn bản được đọc, nên nét mặt thường căng thẳng, không tự nhiên. - Quan niệm về “mẫu” trong kể chuyện có khác “mẫu” trong đọc thành tiếng. Kể dẫu là kể lại câu chuyện đã có sẵn, đều có yếu tố “sáng tạo”, nếu không ở từ ngữ thì cũng ở âm thanh giọng điệu. Vì vậy, khi nói lời kể của thầy cô là một mẫu không có nghĩa là HS phải cố nhớ, học thuộc để nhắc lại lời kể này. Lời kể đó có một khuôn mẫu chung nhưng mỗi HS lại có thể “đúc” thành những câu chuyện không hoàn toàn giống nhau. 2.1.3. Thực hành giao tiếp Thực hành giao tiếp trong giờ kể chuyện là thực hành luyện nói, luyện kể. Biện pháp này đòi hỏi GV phải tạo điều kiện cho mỗi HS ở các trình độ khác nhau ít nhiều đều được thực hành nói về nội dung câu chuyện và kể chuyện. Để tạo hứng thú cho các em và giúp HS dễ dàng nhớ lại chuyện, có thể tổ chức trò chơi kể chuyện, ví dụ trò chơi “xì điện” (một người kể giữa chừng câu chuyện, “xì điện” để người kia kể tiếp câu, kể tiếp đoạn), trò chơi rung chuông (GV vờ kể sai để HS rung chuông báo hiệu sai và kể lại cho đúng), trò chơi kể chuyện tiếp sức...2.2. Tổ chức các bước dạy học Kể chuyện Các bước dạy kể chuyện phải giúp HS sau khi nghe thầy cô kể, nắm được nội dung chính của câu chuyện và dựa vào trí nhớ, vào các tranh minh họa trong SGK, vào các câu hỏi dưới tranh, kể lại được từng đoạn của câu chuyện. Trong tiết Kể chuyện, HS thực hiện hai hoạt động chính: nghe GV kể và kể cho các bạn, thầy cô nghe. Quy trình thực hiện các bài dạy kể chuyện ở lớp 1 gồm các bước sau: - Giới thiệu bài; - GV kể chuyện; - HS tập kể từng đoạn dựa theo tranh và câu hỏi gợi ý; - HS kể toàn bộ câu chuyện (nếu SGK yêu cầu); - GV giúp HS hiểu ý nghĩa câu chuyện.3. Tổ chức dạy bài Kể chuyện ở lớp 2, 3 Kể chuyện là một bài thực hành, tổ chức dạy bài kể chuyện thực chất là tổ chức thực hành các bài tập kể chuyện. Sau đây chúng ta đi vào xem xét các kiểu dạng bài tập kể chuyện của lớp 2, 3, cơ sở xây dựng và những điều cần lưu ý khi thực hiện chúng. 3.1. Các kiểu dạng bài tập Kể chuyện ở lớp 2, 3 ở lớp 2 và 3, kĩ năng nghe kể vẫn được rèn luyện nhưng chương trình bố trí các giờ nghe kể mỗi tháng một bài (ở lớp 2), hai tuần một bài kết hợp với tiết TLV (ở lớp 3). Giờ kể chuyện chỉ có một dạng bài kể lại chuyện đã học, đã đọc. Tiết Kể chuyện ở hai lớp này gắn với truyện đọc đầu tuần. Học sinh học đọc truyện trong 2 tiết (hoặc 1,5 tiết) đã nhớ và hiểu truyện, có khả năng kể lại câu chuyện ở 1 tiết (hoặc nửa tiết) tiếp theo khá dễ dàng. Như vậy, ở lớp 2, 3, chỉ có một dạng bài kể chuyện nhưng những bài tập để thực hiện trong giờ Kể chuyện lại rất phong phú, đa dạng. Dựa vào độ khó và cũng là tính độc lập làm việc của HS, các bài tập kể chuyện đã đọc ở lớp 2, 3 được chia thành nhiều kiểu dạng. 3.1.1. Kể chuyện theo tranh là dạng bài tập dựa vào điểm tựa để kể có kèm tranh vẽ Căn cứ vào trật tự các tranh được đưa ra kể, dạng bài này chia thành 2 kiểu: a. Kể theo đúng thứ tự các tranh Ví dụ 1: Dựa vào tranh, kể lại từng đoạn của câu chuyện “Chiếc bút mực” (TV2, tập 1). Ví dụ 2: Dựa vào tranh, kể lại từng đoạn của câu chuyện “Cậu bé thông minh” (TV3, tập 1). b. Sắp xếp lại các tranh đã bị đảo lộn thứ tự cho đúng với nội dung câu chuyện, sau đó kể lại. Ví dụ : Xếp lại thứ tự các tranh sau theo đúng nội dung câu chuyện “Ông Mạnh thắng Thần Gió)” (TV2, tập 2). 3.1.2. Kể theo lời gợi ý là loại bài tập mà điểm tựa để kể là dàn ý hoặc câu hỏi Ví dụ: Kể lại đoạn 1 câu chuyện “Phần thưởng” theo các gợi ý: a) Các việc làm tốt của Na. b) Điều băn khoăn của Na (TV2, tập 1) 3.1.3. Dựa vào dung lượng của lời kể, các bài tập được chia thành 2 kiểu: a. Kể lại từng đoạn; b. Kể lại toàn bộ câu chuyện. 3.1.4. Kể theo vai: Dựa vào vai người kể chuyện, các bài tập chia thành 3 kiểu: a. Kể theo lời tác giả; b. Thay lời tác giả bằng lời của mình. Loại bài tập này dùng cho các văn bản truyện gốc mà tác giả xưng “tôi”. Ví dụ: Kể lại một đoạn câu chuyện “Bài tập làm văn” bằng lời của em. M: “Một lần, cô giáo giao cho lớp của Cô-li-a một đề văn...” (TV3, tập 1). c. Kể theo lời một nhân vật trong truyện. Ví dụ: Dựa vào tranh, kể lại câu chuyện “Nhà ảo thuật” bằng lời của Xô-phi hoặc Mác (TV3, tập 2). 3.1.5. Kể một chi tiết trong truyện theo tưởng tượng Đây là loại bài tập đòi hỏi tính sáng tạo cao vì HS không chỉ thay đổi lời kể mà còn sáng tạo ra các tình tiết, mặc dù chỉ là những tình tiết nhỏ. Ví dụ: Em mong muốn câu chuyện “Sự tích cây vú sữa” kết thúc thế nào? Hãy kể lại đoạn cuối của câu chuyện theo ý đó (TV2, tập 1). 3.1.6. Phân vai dựng lại câu chuyện Đây là dạng bài tập phân cho mỗi HS vai một nhân vật trong truyện để nói lời hội thoại của mình. Loại bài tập này kích thích hứn ...