Phương pháp nghiên cứu và giảng dạy lịch sử ở Việt Nam trong giai đoạn hội nhập khoa học giáo dục thế giới: Tiếp cận mô hình biểu tượng và niên đại học

Bài viết phân tích phương pháp nghiên cứu và giảng dạy lịch sử thông qua mô hình biểu tượng và niên đại học được áp dụng khá phổ biến ở các nước phát triển trên thế giới. Qua đó, tác giả đề xuất việc sử dụng các phương pháp này như một công cụ hỗ trợ đắc lực trong giảng dạy và nghiên cứu lịch sử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp nghiên cứu và giảng dạy lịch sử ở Việt Nam trong giai đoạn hội nhập khoa học giáo dục thế giới: Tiếp cận mô hình biểu tượng và niên đại học®inh hång h¶i khoa häc nh©n v¨n  PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU Vµ GI¶NG D¹Y LÞCH Sö ë VIÖT NAM TRONG GIAI §O¹N HéI NHËPKHOA HäC GI¸O DôC THÕ GIíI: TiÕp cËn m« h×nh biÓu tîng vµ niªn ®¹i häc §inh hång h¶i * Tãm t¾t: Bµi viÕt ph©n tÝch ph¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y lÞch sö th«ng qua m« h×nh biÓutîng vµ niªn ®¹i häc ®îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn ë c¸c níc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. Qua ®ã, t¸c gi¶®Ò xuÊt viÖc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nµy nh mét c«ng cô hç trî ®¾c lùc trong gi¶ng d¹y vµ nghiªncøu lÞch sö ë níc ta hiÖn nay. Tõ khãa: M« h×nh; m« h×nh biÓu tîng; m« h×nh niªn ®¹i häc. M«n LÞch sö lµ mét trong nh÷ng m«n hai chiÒu ®ång ®¹i vµ lÞch ®¹i. Tõ nh÷nghäc chiÕm vÞ trÝ l©u ®êi nhÊt trong lÞch sö môc tiªu nãi trªn, bµi viÕt nµy giíi thiÖugi¸o dôc ë ViÖt Nam còng nh trªn thÕ thªm mét c«ng cô hç trî ®¾c lùc tronggiíi, “th¶m häa m«n sö” (thuËt ng÷ trªn gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu ®Ó cã thÓ t¹ob¸o Gi¸o dôc ViÖt Nam)(1) ®ang diÔn ra niÒm c¶m høng cho häc sinh, sinh viªn ®èikh«ng chØ lµ nçi ®au cña nh÷ng ngêi víi m«n lÞch sö.“lµm sö” mµ cßn lµ cña tÊt c¶ nh÷ng ai 1. KH¸I QU¸T VÒ M¤ H×NH BIÓU®ang ®øng trªn bôc gi¶ng hoÆc cã chót Ýt T¦îNG Vµ NI£N §¹I HäCquan t©m ®Õn lÞch sö vµ gi¸o dôc níc 1.1. M« h×nh biÓu tîng(*)nhµ. ThiÕt nghÜ, viÖc t×m mét ph¬ng M« h×nh biÓu tîng (MHBT) lµ c¸cph¸p gi¶ng d¹y vµ häc tËp sao cho dÔ d¹y, h×nh mÉu mang tÝnh biÓu tîng ®îc södÔ häc, dÔ nhí... ®Ó t¹o niÒm ®am mª ®èi dông ®Ó biÓu ®¹t mét hay nhiÒu néi dungvíi m«n lÞch sö lµ mét ®iÒu hÕt søc cÇn mµ ngêi sö dông híng tíi. MHBT trongthiÕt cho c¸c gi¶ng viªn vµ sinh viªn hiÖn gi¶ng d¹y nh»m gióp häc sinh, sinh viªn h×nh dung vµ kÕt nèi c¸c kiÕn thøc ®îcnay. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ gi¶ng häc mét c¸ch cô thÓ, sinh ®éng b»ng c¸cd¹y lÞch sö th«ng qua m« h×nh biÓu tîng h×nh ¶nh cô thÓ thay cho viÖc diÔn gi¶ivµ niªn ®¹i häc lµ ph¬ng ph¸p kh¸ phæ b»ng ng«n tõ. MHBT ®îc sö dông trongbiÕn ë c¸c níc ph¸t triÓn, ®îc ¸p dông c¸c trêng häc bao gåm nhiÒu lo¹i h×nh®èi víi nhiÒu cÊp häc tõ tiÓu häc ®Õn ®¹i kh¸c nhau nh ®å thÞ, biÓu ®å, c«ng thøc,häc, nhng ë ViÖt Nam viÖc sö dông c¸c ký hiÖu, ch÷, sè, h×nh ¶nh... Môc ®Ých lµph¬ng ph¸p nµy cha ®îc ¸p dông métc¸ch chÝnh thèng. Môc tiªu cña ph¬ng (*) TS Nh©n häc, ViÖn Nghiªn cøu V¨n hãa, ViÖn Hµnph¸p nµy lµ gióp ngêi häc cã thÓ nhí bµi l©m Khoa häc x· héi ViÖt Nam. (1) Th¶m häa m«n LÞch sö: nçi ®au hay ®iÒm mõng?gi¶ng ngay t¹i líp, n¾m v÷ng c¸c mèc lÞch http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/Tuyen-sinh/Tham-sö vµ ghi nhí c¸c sù kiÖn lÞch sö trªn c¶ hoa-mon-Su-Noi-dau-hay-diem-mung/10120.gdSè 2-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 35ph¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y lÞch sö ë viÖt nam...®Ó minh häa cho mét khèi lîng th«ng tin mang tÝnh chuyªn kh¶o nµo vÒ MHBT nãi®a d¹ng vµ phøc t¹p b»ng mét biÓu tîng chung vµ trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøuhoÆc mét c¸ch thøc c« ®äng nhÊt. Trong lÞch sö nãi riªng. §©y chÝnh lµ lý do ®ÓnÒn häc thuËt thÕ giíi, MHBT còng nh chóng ta cÇn tiÕn hµnh nh÷ng nghiªn cøuký hiÖu biÓu tîng ®· ®îc ®a vµo sö c¨n b¶n vµ tiÕp cËn mét c¸ch cã hÖ thèngdông ë c¸c ch¬ng tr×nh gi¸o dôc tõ nhiÒu ph¬ng ph¸p nµy víi môc ®Ých sö dôngthÕ kû nh: to¸n häc, vËt lý häc, ng«n ng÷ trong c¸c trêng häc. §Æc biÖt, ®èi víi m«nhäc, logic häc, nghÖ thuËt häc v.v... MHBT häc cã lîng th«ng tin nhiÒu vµ rÊt khãcã mèi liªn hÖ chÆt chÏ ®èi víi c¸c chuyªn häc thuéc lßng nh m«n lÞch sö th× viÖc söngµnh nh: ký hiÖu häc, nghiªn cøu biÓu dông MHBT sÏ lµ mét ph¬ng ph¸p cãtîng, h×nh häc,v.v. C¸c chuyªn ngµnh hiÖu qu¶ ®èi víi ®¹i ®a sè häc sinh, sinhthuéc khoa häc x· héi ®· sö dông Ýt nhiÒu viªn bëi hä cã thÓ nhí bµi, thuéc bµi ngayMHBT nh c¸c lo¹i b¶ng biÓu, m« h×nh, s¬ t¹i líp. §iÒu nµy kh«ng chØ gióp c¸c nhµ®å, c«ng thøc trong kh¶o cæ häc, x· héi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc gi¸o dôc cã thªmhäc, thèng kª häc, nh©n häc v.v... tuy ...