Quả chiêu liêu

Quả Chiêu liêu (còn gọi là Kha tử - Fructus Terminaliae) là quả chín đã phơi, sấy khô của cây Chiêu liêu (hoặc Chiều liêu). Tên khoa học: Terminalia chebula Retz, họ Bàng (COMBRETACEAE).Chiêu liêu là một cây gỗ cao 15 – 20m. Lá mọc đối, cuống ngắn. Hoa mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá thành bông, tràng hoa màu trắng, có mùi thơm. Quả hình trứng, 2 đầu nhọn có 5 cạnh dọc. Đường kính 2,5 – 3cm; dài 3 – 5cm. Vỏ màu nâu nhạt. Hạch (hột) cứng chắc, thịt dày (khi khô chỉ còn 2 –...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quả chiêu liêuQuả chiêu liêuQuả Chiêu liêu (còn gọi là Kha tử - Fructus Terminaliae) là quả chín đã phơi,sấy khô của cây Chiêu liêu (hoặc Chiều liêu). Tên khoa học: Terminaliachebula Retz, họ Bàng (COMBRETACEAE).Chiêu liêu là một cây gỗ cao 15 – 20m. Lá mọc đối, cuống ngắn. Hoa mọc ở đầucành hoặc kẽ lá thành bông, tràng hoa màu trắng, có mùi thơm. Quả hình trứng, 2đầu nhọn có 5 cạnh dọc. Đường kính 2,5 – 3cm; dài 3 – 5cm. Vỏ màu nâu nhạt.Hạch (hột) cứng chắc, thịt dày (khi khô chỉ còn 2 – 4mm), vị chua chát.Cây Chiêu liêu mọc hoang và được trồng ở một số tỉnh miền Nam nước ta. Trênthế giới, cây Chiêu liêu mọc hoang và được trồng ở các nước Đông Nam Á (Lào,Campuchia, Thái Lan, Miến Điện), Ấn Độ. Trước đây, Trung Quốc phải nhập vịKha tử ở Ấn Độ và Việt Nam, nay đã trồng được ở các tỉnh Vân Nam, QuảngĐông, Quảng Tây.Trong thịt quả Chiêu liêu có: Tanin 51,3% gồ m các axit: galic, egalic, luteolic,chebulinic có tác dụng kháng sinh trị nhiễm khuẩn (vi khuẩn, virus); các chấtChebutin, terchebin có tác dụng chống co thắt cơ trơn (trợ tim, chống ho, chống cothắt dạ dày, ruột…).Theo Đông y: Kha tử vị chua, chát, đắng, vào các kinh phế, đại tràng có tác dụngliễ m phế, chỉ khái (sạch phổi, trừ ho), trị phế hư, ho hen, viêm hầu họng, khảntiếng. Săn ruột cầm ỉa chảy lâu ngày: chữa viêm ruột, ỉa ra máu, lòi dom, đái ramáu.Một số bài thuốc:Chữa ho khản tiếng do phế hư:Kha tử giã dập, bỏ hạt 8g, Cát cánh 10g, Cam thảo 6g. Sắc 3 nước, cô lại còn200ml chia làm 4 lần uống trong ngày. Dùng thuốc đến khi khỏi.Chữa ỉa chảy mãn tính, lỵ mãn tính:Kha tử nướng chín, bỏ hạt, tán thành bột mịn. Uống mỗi lần 6g bột mịn Kha tử vớinước cơm. Ngày uống 2 lần, đến khi khỏi.Chữa ngộ độc do thức ăn nhiễm khuẩn, ỉa chảy mãn tính, lỵ mãn tính có sốt:Kha tử nướng chín bỏ hạt 8g, Hoàng liên 5g, Mộc hương 5g làm bột mịn. Chia làm3 lần uống trong ngày, chiêu với nước sôi để nguội.Kha tử chữa viêm họng đỏ cho người lớn: Bổ quả Kha tử làm 4 miếng, mỗi lầnngậ m 1 miếng, sau 10 phút nhấm nhẹ cho bong miếng hạt (bỏ hạt đi).Tiếp tục ngậm thịt quả và nuốt từng chút nước. Ngậm liên tục (hết miếng nọ đếnmiếng kia, trừ lúc ăn, uống, nói chuyện, giao tiếp với người khác); 24 giờ hếtkhoảng 2 – 4 quả (tuỳ quả to hay nhỏ), kết hợp dùng thuốc nâng cao sức đề khángcủa cơ thể: Vitamin A 5000UI x 1 viên/ngày, Vitamin C 100mg x 3 viên/lần x 3lần/ngày. Mỗi liệu trình dùng thuốc từ 2 đến 5 ngày tuỳ từng trường hợp.Khi đi công tác xa hay đi du lịch bạn nhớ mang theo Kha tử để phòng viêm họngđỏ, ngộ độc thức ăn, nhiễ m khuẩn và chống táo bón. Nên có sẵn 100g Kha tử bảoquản trong lọ kín, khô, sạch, không sợ mối mọt để dùng khi cần.