Quả lạc tiên trứng: Vị thuốc bổ mát, an thần

Quả lạc tiên trứng: Vị thuốc bổ mát, an thầnHiện nay đang mùa lạc tiên trứng. Quả lạc tiên trứng được gọi với cái tên dân dã là chanh leo vì quả có vị chua và lại là dây leo. Quả được bày bán ở nhiều nơi và được nhân dân rất ưa chuộng. Lạc tiên trứng (Passiflora edulis Sims) thuộc họ lạc tiên (Passifloraceae), tên khác là lạc tiên Ấn Độ, chùm bao trứng, là một dây leo mảnh, dài hàng chục mét. Thân mềm, hình trụ, có rãnh dọc, nhiều lông thưa. Lá mọc so le, chia 3...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quả lạc tiên trứng: Vị thuốc bổ mát, an thần Quả lạc tiên trứng: Vị thuốc bổ mát, an thầnHiện nay đang mùa lạc tiên trứng. Quả lạc tiên trứng được gọi với cái tên dân dã là chanhleo vì quả có vị chua và lại là dây leo. Quả được bày bán ở nhiều nơi và được nhân dânrất ưa chuộng.Lạc tiên trứng (Passiflora edulis Sims) thuộc họ lạc tiên (Passifloraceae), tên khác là lạctiên Ấn Độ, chùm bao trứng, là một dây leo mảnh, dài hàng chục mét. Thân mềm, hìnhtrụ, có rãnh dọc, nhiều lông thưa. Lá mọc so le, chia 3 thùy nhẵn bóng, gốc hình tim cóhai tuyến nhỏ, đầu nhọn, mép khía răng; lá kèm hình sợi; tua cuốn mọc ở kẽ lá, dài hơnlá, đầu cuộn lại như lò xo. Hoa mọc riêng lẻ ở lẽ lá, có cuống dài, màu trắng, không cótổng bao, đài 5 lá màu xanh lục, tràng 5 cánh rời nhau, xếp xen kẽ với các lá đài, có mộtvòng tua gồm rất nhiều phần phụ hình sợi chỉ (tràng phụ) màu tím sẫm; nhị 5, đính ởngọn cuống nhị nhụy, bao phấn màu vàng; bầu thượng hình cầu, 1 ô. Quả mọng, hình cầuhoặc hơi hình trứng, có hai giống: giống quả màu tím đỏ (được trồng phổ thông hơn) vàgiống màu vàng; hạt nhiều có áo bao bọc.Cây được nhập vào Việt Nam khoảng vài chục năm gần đây, trồng để lấy quả, làm giànche nắng và làm cảnh.Quả lạc tiên trứng chứa protein 1,2-2,4%, đường 15-18%, vitamin C 70mg%, carotenoid(chủ yếu là beta-caroten), tinh dầu, muối khoáng, các acid amin như leucin, valin, tyrosin,prolin, treonin, arginin, glycin, acid aspartic. Hạt có nhiều dầu béo.Thịt quả lạc tiên trứng chín có vị chua ngọt, màu vàng nhạt, thường được dùng dướidạng nước uống giải khát bằng cách bổ quả, lấy hết thịt bên trong, chà nhẹ rồi ép lọc lấydịch quả. Thêm đường trắng và nước sôi để nguội, khuấy đều để được một cốc. Nước nàycó tác dụng bổ, mát, thanh nhiệt, tiêu khát, an thần, nhuận tràng, lợi tiểu. Có thể phối hợpvới các loại quả khác như dứa, mãng cầu xiêm, sầu riêng... làm thành nước sinh tố hỗnhợp cũng rất tốt. Để bảo quản được lâu, cần làm sirô lạc tiên trứng theo cách sau: Dịch éptừ 0,5-1kg quả (bỏ hạt) trộn với sirô nấu từ 200-250g đường trắng. Đun cách thủy trong15-20 phút để diệt khuẩn, rồi đóng chai giữ kín, dùng dần.Hạt được lấy từ 1-3kg quả lạc tiên trứng, rửa sạch, giã nát rồi ngâm vào 200ml cồn 90o.Sau 1-2 tháng, vớt bỏ hạt, chiết sẽ được một dung dịch hương liệu dùng để làm thơm đồuống.Ngoài ra, ngọn non lạc tiên trứng luộc ăn hoặc lá nấu thành cao lỏng cũng có tác dụng anthần trị mất ngủ như cây lạc tiên thường (Passiflora foetida L.).