Quá trình đô thị hóa thành phố Cà Mau từ 1997 đến nay

Thành phố (TP) Cà Mau là đô thị tỉnh lị trung bình nằm tận cùng phía nam đất nước. Sau khi tái lập tỉnh Cà Mau từ tỉnh Minh Hải, TP Cà Mau có nhiều thay đổi về quy mô, chức năng và “bộ mặt” đô thị. Với định hướng là một trong ba “đỉnh” của tam giác tăng trưởng vùng: Cần Thơ - Rạch Giá - Cà Mau, trong khoảng 5 năm tới, TP Cà Mau sẽ đạt chuẩn đô thị loại II, quy mô dân số, lãnh thổ sẽ được mở rộng nhanh chóng. Như vậy, TP không chỉ có vai trò trong phạm vi nội tỉnh mà còn là động lực tăng trưởng kinh tế - xã hội cho vùng nam sông Hậu. Vì thế, nghiên cứu hiện trạng đô thị hóa (ĐTH) TP Cà Mau có thể là nguồn tham khảo cần thiết cho các cơ quan hữu trách trong việc xây dựng những định hướng phát triển TP trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quá trình đô thị hóa thành phố Cà Mau từ 1997 đến nayTạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP.HCM Phạm Đỗ Văn Trung QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA THÀNH PHỐ CÀ MAU TỪ NĂM 1997 ĐẾN NAY Phạm Đỗ Văn Trung*1. Đặt vấn đề Thành phố (TP) Cà Mau là đô thị tỉnh lị trung bình nằm tận cùng phía namđất nước. Sau khi tái lập tỉnh Cà Mau từ tỉnh Minh Hải, TP Cà Mau có nhiềuthay đổi về quy mô, chức năng và “bộ mặt” đô thị. Với định hướng là một trongba “đỉnh” của tam giác tăng trưởng vùng: Cần Thơ - Rạch Giá - Cà Mau, trongkhoảng 5 năm tới, TP Cà Mau sẽ đạt chuẩn đô thị loại II, quy mô dân số, lãnh thổsẽ được mở rộng nhanh chóng. Như vậy, TP không chỉ có vai trò trong phạm vinội tỉnh mà còn là động lực tăng trưởng kinh tế - xã hội cho vùng nam sông Hậu. Vì thế, nghiên cứu hiện trạng đô thị hóa (ĐTH) TP Cà Mau có thể là nguồntham khảo cần thiết cho các cơ quan hữu trách trong việc xây dựng những địnhhướng phát triển TP trong tương lai.2. Nội dung 2.1. Tổng quan TP Cà Mau là trung tâm bán đảo Cà Mau, nằm phía đông của tỉnh Cà Mau,tọa độ trong khoảng từ 9007’B đến 9026’B, 105011 ’Đ đến 105030’Đ; phía Bắc giápvới huyện Thới Bình; phía Nam giáp với huyện Đầm Dơi, Cái Nước; phía Đônggiáp huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu; phía Tây giáp huyện Trần Văn Thời và U Minh. TP Cà Mau có diện tích tự nhiên khoảng 24.618 ha, bao gồm 15 đơn vịhành chính trực thuộc với 8 phường nội thị: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 7 xã ngoại thị:An Xuyên, Tân Thành, Tắc Vân, Định Bình, Hòa Thành, Hòa Tân, Lý Văn Lâm. Về điều kiện tự nhiên, TP nói riêng, toàn tỉnh nói chung là vùng đất trẻ, cónền địa chất yếu, địa hình thấp và khá bằng phẳng. Hiện nay diện tích đất chưa sửdụng còn không đáng kể, tuy nhiên quỹ đất nông nghiệp còn rất lớn, chiếm hơn81% lãnh thổ. TP Cà Mau có nền nhiệt độ cao và ổn định, biên độ nhiệt trung bìnhthấp, lượng mưa lớn, trữ lượng nước ngầm phong phú và chất lượng tốt. Hệ thống* ThS. – Trường CĐSP Cà Mau182Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP.HCM Số 17 năm 2009sông - kênh - rạch dày đặc, độ sâu lớn và kết nối tốt với các hệ thống thủy vănkhác trong vùng. Về điều kiện kinh tế - xã hội, TP Cà Mau là đô thị lớn nhất tỉnh, cư dân mangnét văn minh thành thị và có mức sống cao. Ngoài ra, TP Cà Mau là trung tâm giáodục đào tạo, y tế và văn hóa… lớn nhất tỉnh. Trãi qua nhiều biến cố, TP vẫn giữvai trò đầu tàu trong nền kinh tế, chiếm hơn 1/3 GDP toàn tỉnh. TP Cà Mau có cơcấu ngành nghề đa dạng, hoạt động kinh tế sôi nổi, khu vực phi nông nghiệp đónggóp hơn 89% GDP. Vị trí ngành công nghiệp TP ngày càng quan trọng, đến năm2005 chiếm hơn 70% tổng giá trị ngành công nghiệp toàn tỉnh; tốc độ tăng trưởnggiai đoạn 1997 - 2005 đạt 17%/năm. Phần lớn cơ sở và hoạt động sản xuất côngnghiệp của tỉnh đều tập trung trên địa bàn TP, trong đó quan trọng là các nhà máychế biến thủy sản với quy mô lớn, sử dụng nhiều lao động lao động và phát triểnnhanh chóng. Bên cạnh đó, TP Cà Mau còn là đầu mối giao thông vận tải, trung tâmthương mại - dịch vụ cho toàn tỉnh. GDP ngành dịch vụ tăng trưởng liên tục, trungbình giai đoạn 1997 - 2005 đạt 15,5%/năm, đến năm 2005 chiếm tỷ trọng gần 50%ngành dịch vụ toàn tỉnh. 2.2. Quá trình đô thị hóa thành phố Cà Mau từ năm 1997 đến nay Lượng hóa sự ĐTH là công việc khó khăn và có nhiều ý kiến khác nhau.Trên cơ sở Nghị định 72/2001/NĐ-CP và Thông tư liên tịch số 02/2002/TTLT-BXD-TCCBCP cùng với đặc điểm của địa bàn nghiên cứu, bài viết dựa vào mộtsố chỉ tiêu sau được sử dụng để đánh giá quá trình ĐTH TP Cà Mau. 2.2.1. Dân số Dân số là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá trình độ ĐTH một quốc gia hayvùng lãnh thổ. Ở Cà Mau, giai đoạn 1997 - 2007, tổng dân số và số dân thành thịđều tăng liên tục qua các năm. Điều này được thể hiện qua hình 1 sau: 183Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP.HCM Phạm Đỗ Văn Trung Nghìn người % 220 210.8 61 206.9 202.8 198.7 ...