Quai bị trẻ em

Tham khảo tài liệu quai bị trẻ em, y tế - sức khoẻ, sức khỏe trẻ em phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quai bị trẻ em QUAI BÒI. ÑÒNH NGHÓA Quai bò laø beänh nhieãm truøng caáp tính do sieâu vi truøng thuoäc nhoùmParamyxovirus gaây ra. Ñaëc tröng laø söng ñau tuyeán nöôùc boït (chuû yeáu laø tuyeán mang tai), ñoâi khikeøm vieâm tuyeán sinh duïc, vieâm maøng naõo, vieâm tuïy vaø moät soá cô quan khaùc.II. CHAÅN ÑOAÙN1. Coâng vieäc chaån ñoaùna) Hoûi beänh  Tieáp xuùc vôùi ngöôøi beänh quai bò, dòch beänh taïi ñòa phöông  Chuûng ngöøa quai bò, tieàn caên quai bò.  Beänh söû: Soát, söng haøm moät hoaëc hai beân (theå khoâng ñieån hình: chæ ñau tuyeán mang tai khi nhai hoaëc uoáng thöùc uoáng chua).b) Khaùm laâm saøng  Tuyeán mang tai söng, bôø thöôøng khoâng roõ, da treân tuyeán khoâng ñoû, khoâng noùng, aán vaøo ñaøn hoài, coù theå coù keøm söng tuyeán döôùi haøm vaø döôùi löôõi.  Loã Stenon söng ñoû, ñoâi khi coù giaû maïc nhöng khoâng coù muû  Tìm bieán chöùng: - Vieâm maøng naõo - Vieâm tuyeán sinh duïc (tinh hoaøn, maøo tinh hoaøn, buoàng tröùng): söng tinh hoaøn, aán ñau hoá chaäu moät hoaëc hai beân. - Vieâm tuïyc) Caän laâm saøng  Coâng thöùc maùu: baïch caàu bình thöôøng hoaëc giaûm, tyû leä Lympho taêng.  Amylase maùu taêng 90% caùc tröôøng hôïp  Dòch naõo tuûy khi coù daáu hieäu maøng naõo, giuùp phaân bieät vôùi vieâm maøng naõo do vi truøng: 0-2000 teá baøo/mm3, ña soá laø Lympho (giai ñoaïn sôùm coù theå laø ña nhaân).  Sieâu aâm tuyeán mang tai khi caàn phaân bieät vieâm haïch hay vieâm tuyeán mang tai do vi truøng.  Phaân laäp sieâu vi trong maùu, pheát hoïng, dòch tieát loå Stenon, dòch naõo tuûy, nöôùc tieåu (neáu coù theå ñeå giuùp chaån ñoaùn xaùc ñònh).  Phöông phaùp mieãn dòch hoïc (phöông phaùp coá ñònh boå theå, öùc cheá ngöng keát hoàng caàu hoaëc ELISA) ít coù giaù trò chaån ñoaùn.2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh  Dòch teã: Chöa chích ngöøa quai bò, chöa maéc beänh quai bò, coù tieáp xuùc vôùi beänh nhaân quai bò 2-3 tuaàn tröôùc.  Laâm saøng: söng tuyeán mang tai moät hoaëc hai beân, loå Stenon söng ñoû.  Caän laâm saøng: phaân laäp sieâu vi (neáu coù theå).3. Chaån ñoaùn coù theå Söng tuyeán mang tai moät hoaëc hai beân4. Chaån ñoaùn phaân bieät  Vieâm tuyeán mang tai vi truøng: söng, noùng, ñoû, ñau, chaûy muû töø loã Stenon, sieâu aâm vuøng tuyeán mang tai.  Vieâm haïch goùc haøm: sieâu aâm vuøng tuyeán mang tai  Taéc oáng daãn tuyeán nöôùc boït do soûi: - Söng tuyeán mang tai moät hoaëc hai beân taùi ñi taùi laïi - Chuïp caûn quang oáng tuyeán StenonIII. ÑIEÀU TRÒ 1. Nguyeân taéc ñieàu trò  Ñieàu trò trieäu chöùng  Phaùt hieän vaø ñieàu trò bieán chöùng 2. Ñieàu trò trieäu chöùng  Soát, ñau tuyeán mang tai: Aceùtaminophen 10-15mg/kg x 4 laàn / ngaøy  Cheá ñoä aên deå nuoát  Saên soùc raêng mieäng 3. Ñieàu trò bieán chöùng  Vieâm tinh hoaøn: - Naâng ñôõ taïi choå, nghó ngôi, haïn cheá vaän ñoäng - Prednisone: 1mg/kg/ngaøy x 7-10 ngaøy  Vieâm maøng naõo: khoâng caàn ñieàu trò khaùng sinh, ñieàu trò giaûm ñau, caàn theo doõi ñeå phaân bieät vôùi vieâm maøng naõo do vi truøng.  Vieâm tuïy caáp: (phaùc ñoà vieâm tuïy)IV. PHOØNG NGÖØA1. Caùch ly traùnh laây lan2. Mieãn dòch chuû ñoäng  Sieâu vi soáng giaûm ñoäc löïc  Khaû naêng naûo veä: 75 – 95%  Mieãn dòch ít nhaát 17 naêm  Chæ ñònh > 1 tuoåi (moïi thôøi ñieåm)  Taùc duïng phuï: - Vieâm tuyeán mang tai sau chuûng ngöøa (nheï, hieám xaûy ra) - Roái loaïn thaàn kinh: chöa roõ nguyeân nhaân3. Mieãn dòch thuï ñoäng: Globuline mieãn dòch choáng quai bò (chöa coù taïi Vieät Nam)