Quan điểm về mô hình đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt trên thế giới và kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc xây dựng pháp luật về đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt

Bài viết sau phân tích quan điểm của một số nước trên thế giới về mô hình đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt và quan điểm của một số học giả Việt Nam từ đó rút ra những kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc xây dựng pháp luật về đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan điểm về mô hình đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt trên thế giới và kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc xây dựng pháp luật về đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP QUAN ĐIỂM VỀ MÔ HÌNH ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, KINH TẾ ĐẶC BIỆT TRÊN THẾ GIỚI VÀ KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM TRONG VIỆC XÂY DỰNG PHÁP LUẬT VỀ ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, KINH TẾ ĐẶC BIỆT Trần Thái Hà1 Tóm tắt: Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 đã ghi nhận trên nguyên tắc việc thành lập những đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, với chức năng, thẩm quyền và tổ chức bộ máy quản lý đặc thù, gắn với điều kiện địa lý, không gian riêng, không giống với các đơn vị hành chính hiện có, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của nước ta trong những năm tới. Hiện nay, Việt Nam là quốc gia đầu tiên trên thế giới sử dụng khái niệm “đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt”. Trên thế giới hiện tồn tại một số mô hình tổ chức chính quyền địa phương với tư cách những “khu vực đặc biệt” - những khu vực có thể chế hành chính và kinh tế đặc biệt so với phần lãnh thổ còn lại của quốc gia. Nổi bật nhất trong số đó là đặc khu kinh tế (Special Economic Zone – SEZ) và đặc khu hành chính (Special Aministrative Region – SAR). Bài viết sau phân tích quan điểm của một số nước trên thế giới về mô hình đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt và quan điểm của một số học giả Việt Nam từ đó rút ra những kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc xây dựng pháp luật về đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt. Từ khóa: hành chính – kinh tế, đặc khu kinh tế, khu vực đặc biệt. Nhận bài: 05/02/2018; hoàn thành biên tập: 12/03/2018; Duyệt đăng: 02/04/2018 Abstract: The Constitution of the Socialist Repubic of Vietnam in 2013 and the Law of organizing local authority in 2015 have recognized, on the principle of establishing special economic - administrative units, with typical function, authority and management machine organization attached with geographical condition, specific space which is not like existing administrative units meeting demand of social-economic development of our country in the following years. Today, Vietnam is the first country in the world using concept “special economic –administrative unit”. In the world,there have been some models of organizing legal authority with status of “special area”- areas having special economic-admistrative institution in comparison with the other regions of the country. The most outstanding area is Special Economic Zone-SEZ and Special Administrative Region-SAR. The below article analyzes viewpoints from some coutries in the world on special economic,administrative unit and viewpoints of Vietnam’s scholars to get experience for Vietnam in developing law on special economic-administrative unit. Keywords: Economic-administrative, economic zone, special area. Date of receipt: 05/02/2018; Date of revision: 12/03/2018; Date of approval: 02/04/2018 Một trong những nhiệm vụ tổng quát phát thị, nông thôn, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh triển đất nước 05 năm 2016-2020 được Đại hội tế đặc biệt; chủ động thí điểm ở những nơi có đủ XII của Đảng thông qua đó là: “Hoàn thiện mô điều kiện”3. Tuy nhiên, chỉ với một điều luật trong hình tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với Hiến pháp và bốn điều luật trong Luật Tổ chức đặc điểm ở nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính quyền địa phương, việc xây dựng mô hình chính - kinh tế đặc biệt theo luật định”2. Nghị đơn vị hành chính - kinh tế trên thực tế là rất khó quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XII nêu nhiệm khăn. Vì vậy, về lý luận, cần tiếp tục nghiên cứu vụ: “Tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế mô hình tổ chức và hoạt động của đơn vị hành xây dựng chính quyền địa phương theo hướng chính - kinh tế đặc biệt để tạo cơ sở pháp lý cho phân định rõ hơn tổ chức bộ máy chính quyền đô việc thành lập những đơn vị này. 1 Thạc sỹ, Học viện Báo chí và Tuyên truyền 2 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, tr.180. 3 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2017, tr.59. 50 Soá 2/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba Hiện nay, Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân khu kinh tế là khu vực được thành lập “để nâng Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang) cao năng lực kinh tế của Vương quốc bằng cách đã được lựa chọn để xây dựng đề án thành lập thu hút các hoạt động kinh tế khác nhau và đầu đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt trình Quốc tư vào đó”. hội. Trong quá trình nghiên cứu cũng nảy sinh Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất cũng nhiều ý kiến khác nhau trên những vấn đề cơ bản quy định mục tiêu của đặc khu kinh tế là tập về quan niệm và thiết kế mô hình tổ chức, hoạt trung vào “mối quan hệ lâu dài của khách hàng, động của loại hình mới này. cung cấp các giải pháp sáng tạo và đột phá cho Xuất phát từ những yêu cầu bức thiết về lý các nhà đầu tư công nghiệp toàn cầu và tăng luận và thực tiễn nêu trên, cần nghiên cứu, tham cường liên minh với họ. Khu vực này cung cấp khảo các mô hình tổ chức và hoạt động của các tiện nghi cộng đồng, tăng cường môi trường kinh đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt ở các nước doanh năng động và phồn thịnh”4. trên thế giới để xây dựng đơn vị hành chính - Cách thứ ba, được các nước sử dụng để định kinh tế đặc biệt tại nước ta. nghĩa đặc khu kinh tế là thông qua việc xác định 1. Quan điểm của một số nước trên thế giới những đặc trưng cơ bản về thể chế kinh tế, chính trị về mô hình đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt của đơn vị ...