Quan hệ giữa ngân sách trung ương với ngân sách địa phương: Thực trạng và một số đề xuất

Phân cấp quản lý nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách có mối liên hệ chặt chẽ đối với sự ổn định, bền vững của ngân sách nhà nước và có tác động nhiều mặt đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Ở Việt Nam hiện nay, để bảo đảm các nhu cầu chi tiêu và nâng cao tính bền vững của ngân sách nhà nước cần xác định mức độ phân cấp thu, chi ngân sách hợp lý, đúng đắn, từng bước tiến tới giảm nợ công, tăng tính tự chủ và phân cấp ngân sách hơn nữa cho địa phương.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan hệ giữa ngân sách trung ương với ngân sách địa phương: Thực trạng và một số đề xuất TÀI CHÍNH - Tháng 10/2017 QUAN HỆ GIỮA NGÂN SÁCH TRUNG ƯƠNG VỚI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƯƠNG: THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT TS. ĐINH THỊ NGA - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Email: nga79qlkt@yahoo.com.vn Phân cấp quản lý nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách có mối liên hệ chặt chẽ đối với sự ổn định, bền vững của ngân sách nhà nước và có tác động nhiều mặt đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Ở Việt Nam hiện nay, để bảo đảm các nhu cầu chi tiêu và nâng cao tính bền vững của ngân sách nhà nước cần xác định mức độ phân cấp thu, chi ngân sách hợp lý, đúng đắn, từng bước tiến tới giảm nợ công, tăng tính tự chủ và phân cấp ngân sách hơn nữa cho địa phương. Từ khóa: Ngân sách nhà nước, ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, phân cấp tài khóa Một là, để tập trung nguồn thu về NSTW, nhà Decentralization of state budget revenue nước giữ quyền quyết định các loại thuế, cơ sở and expenditure management has a close thuế và tỷ suất thuế mà các đối tượng nộp thuế relationship with stability and sustainability trong nền kinh tế phải nộp. Hệ thống các cơ quan of the state budget and has a diversified impact hành thu của ngành Thuế được tổ chức từ Trung on socio-economic development. In Vietnam, ương đến cơ sở để tổ chức thu. Địa phương không it is important to identify the decentralization có quyền quyết định về thuế ngoài việc phối hợp level of state budget revenue and expenditure với cơ quan thuế của Trung ương đóng trên địa to secure spendings and sustainability of state bàn thực hiện việc thu thuế. budget and to reduce public debts, to improve Hai là, hệ thống NSNN gồm NSTW và ngân autonomy and decentralization of state budget sách địa phương (NSĐP). NSĐP gồm ngân sách for the local authorities. của các cấp chính quyền địa phương. Mỗi cấp ngân sách đều có một số nguồn thu được hưởng Keywords: State budget, central budget, local budget 100%. Ngoài ra, NSTW và NSĐP cùng chia sẻ một số nguồn thu, tỷ lệ phân chia này được thay đổi sau mỗi thời kỳ ổn định ngân sách cho phù hợp Ngày nhận bài: 31/8/2017 với tình hình thực tiễn. Trung ương quyết định Ngày hoàn thiện biên tập: 22/9/2017 các khoản thu phải nộp 100% về NSTW; các khoản Ngày duyệt đăng: 25/9/2017 thu phân chia giữa Trung ương và địa phương và quy định tỷ lệ phần trăm phân chia giữa Trung ương và địa phương đối với từng địa phương cụ Quan hệ giữa ngân sách trung ương thể; quy định các khoản thu NSĐP được hưởng và ngân sách địa phương 100%. Các khoản thu NSTW được hưởng 100% thường có giá trị lớn, tiếp đến là các khoản thu Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) 2002 và phân chia giữa trung ương và địa phương. Luật NSNN 2015 đều khẳng định ngân sách trung Các khoản thu NSTW hưởng 100% gồm thuế ương (NSTW) giữ vai trò chủ đạo, bảo đảm thực giá trị gia tăng (GTGT) thu từ hàng hóa nhập hiện các nhiệm vụ chi quốc gia, hỗ trợ địa phương khẩu; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; thuế tiêu chưa cân đối được ngân sách và hỗ trợ các địa thụ đặc biệt (TTĐB) thu từ hàng hóa nhập khẩu; phương. Với nguyên tắc phân cấp quản lý nguồn thuế bảo vệ môi trường (BVMT) thu từ hàng hóa thu, nhiệm vụ chi như vậy phù hợp với nguyên tắc nhập khẩu; thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh chung trong quản lý NSNN là quản lý thống nhất, nghiệp (TNDN); viện trợ không hoàn lại của tập trung dân chủ. Với nguyên tắc này, nguồn thu Chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế, các tổ NSNN được tập trung đưa về NSTW thông qua chức khác, các cá nhân ở nước ngoài cho Chính các chính sách, các quy định. phủ Việt Nam; phí thu từ các hoạt động dịch vụ 27  CƠ CẤU LẠI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC, BẢO ĐẢM NỀN TÀI CHÍNH QUỐC GIA AN TOÀN, BỀN VỮNG BẢNG 1: SỐ BỔ SUNG CÂN ĐỐI TỪ NSTW CHO NSĐP đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ CỦA MỘT SỐ TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC NĂM 2017 (triệu đồng) chi theo phân cấp. Đến nay, NSTW STT Tỉnh Tỷ lệ điều tiết phần Số bổ sung cân đối Tổng chi cân phải cấp bổ sung cân đối ngân sách NSĐP được hưởng (%) từ NSTW cho NSĐP đối NSĐP cho 47 tỉnh có nguồn thu không đủ 1 Hà Giang ...