Quan hệ giữa tôn giáo và dân tộc: Lý luận và thực tiến ở Việt Nam - Vũ Văn Hậu

Bài viết Quan hệ giữa tôn giáo và dân tộc: Lý luận và thực tiễn ở Việt Nam của tác giả Vũ Văn Hậu cung cấp cho người đọc các khái niệm về tôn giáo và khái niệm dân tộc, mối quan hệ giữa tôn giáo và dân tộc, quan hệ tôn giáo và dân tộc tại Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan hệ giữa tôn giáo và dân tộc: Lý luận và thực tiến ở Việt Nam - Vũ Văn HậuQuan hÖ gi÷a t«n gi¸o vµ... 27 Quan hÖ gi÷a t«n gi¸o vµ d©n téc: Lý luËn vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam Vò V¨n HËu(*) T«n gi¸o kh«ng chØ lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi, mµ cßn lµ mét hiÖn t−îng x· héi, tån t¹i víi nh÷ng ®Æc tr−ng: céng ®ång ®øc tin, hÖ thèng nghi lÔ, hÖ thèng tæ chøc, hÖ thèng lu©n lý. Víi nh÷ng ®Æc tr−ng trªn, gi÷a t«n gi¸o vµ d©n téc cã mèi quan hÖ t−¬ng hç, qua l¹i vµ phøc t¹p, cã thÓ lµm tiÒn ®Ò cho sù tån t¹i cña nhau, t¹o chØnh thÓ thèng nhÊt vµ b¶n s¾c riªng cho mçi quèc gia d©n téc. §èi víi ViÖt Nam lµ quèc gia ®a d©n téc, ®a t«n gi¸o, ®©y lµ ®Æc ®iÓm ®ßi hái sù ph¸t triÓn ph¶i g¾n kÕt kh¨ng khÝt quan hÖ gi÷a t«n gi¸o vµ d©n téc ë ViÖt Nam, lµm c¬ së ®Ó tiÕp thu vµ tiÕp biÕn c¸c yÕu tè ngo¹i sinh.1. Kh¸i niÖm: t«n gi¸o, d©n téc gi¶i thÝch b»ng quan hÖ Thiªng/Phµm, tøc lµ nãi mèi quan hÖ rµng buéc gi÷a T«n gi¸o lµ g×? §©y lµ vÊn ®Ò x−a con ng−êi víi ®Êng siªu nhiªn. ∗cò, nh−ng còng lµ vÊn ®Ò th−êng xuyªnmíi. Bëi v×, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng gãc Còng cã thÓ tiÕp cËn ®Þnh nghÜa t«nnh×n, kh«ng gian v¨n ho¸, t− t−ëng gi¸o theo quan ®iÓm cña c¸c häc gi¶ E.kh¸c nhau, mµ ng−êi ta quan niÖm vÒ Durkheim, Luckmann, Schmidt, Y.t«n gi¸o kh¸c nhau; mÆt kh¸c, xuÊt Lambert… C¸c häc gi¶ nµy b−íc ®Çu ®·ph¸t tõ tÝnh phøc t¹p vµ ®a d¹ng cña thÊy ®−îc khi nãi tíi t«n gi¸o lµ nãi ®Õn®êi sèng x· héi, nªn mçi c¸ nh©n cã thÓ yÕu tè thiªng, quan hÖ gi÷a c¸i thiªngtham gia hµnh vi vµ c¶m nhËn t«n gi¸o vµ c¸i tôc vµ b−íc ®Çu cÊu tróc nh÷ngtheo c¸ch thøc riªng. Tõ ®©y, quy ®Þnh thuéc tÝnh cña t«n gi¸o; mÆt kh¸c ®·tÝnh ®a chiÒu cña nh÷ng quan niÖm t«n thÊy ®−îc t«n gi¸o t¹o ra nh÷ng hÖ qu¶gi¸o. VÒ ®¹i thÓ cã thÓ ®−a ra mét sè quan träng ®èi víi sù vËn hµnh cña x·c¸ch tiÕp cËn vÒ t«n gi¸o nh− sau: héi (theo: 2, tr.197- 208, 3, tr.164-188). Tuy nhiªn, vÒ c¬ b¶n nh÷ng quan ®iÓm TiÕp cËn theo tõ nguyªn häc, thuËt trªn th−êng xem ®Æc tÝnh b¶n chÊt cñang÷ Religion (t«n gi¸o) xuÊt ph¸t tõ c¸c t«n gi¸o lµ c¸i linh thiªng, siªu tùtõ cña tiÕng Latin: ligare, religare, nhiªn, nh−ng trªn thùc tÕ cã nh÷ng c¸ilegere, cã nghÜa lµ: nèi liÒn, thu nhÆt,gÆt h¸i… Tõ ®ã ng−êi ta gi¶i thÝchnhiÒu c¸ch kh¸c nhau, phæ biÕn nhÊt lµ (∗) TS., Häc viÖn ChÝnh trÞ – Hµnh chÝnh khu vùc I.28 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 5.2008®−îc coi lµ t«n gi¸o l¹i kh«ng quy chiÕu Qua ®Þnh nghÜa, c¸c nhµ kinh ®iÓnvµo c¸i linh thiªng, siªu tù nhiªn nh−: m¸cxÝt ®· tr¶ lêi ®−îc nh÷ng c©u háiPhËt gi¸o, Khæng gi¸o… Thªm n÷a, cÇn thiÕt cho mét ®Þnh nghÜa vÒ t«n gi¸od−êng nh− c¸c quan ®iÓm trªn thiªn vÒ ®ã lµ: T«n gi¸o lµ g×? Ph¶n ¸nh c¸i g×?nghiªn cøu trªn ph−¬ng diÖn x· héi häc Vµ ph¶n ¸nh nh− thÕ nµo? Tuy nhiªn,t«n gi¸o. xÐt ë trong chõng mùc nhÊt ®Þnh, K. Marx vµ F. Engels ®Ò cËp ®Õn t«n gi¸o ë §øng trªn quan niÖm duy vËt biÖn gãc ®é h×nh th¸i ý thøc; mÆt kh¸c, K.chøng vµ duy vËt lÞch sö ®Ó gi¶i lý c¸c Marx vµ F. Engels ®−a ra ®Þnh nghÜa vÒhiÖn t−îng x· héi, trong ®ã cã vÊn ®Ò t«n gi¸o cña m×nh trªn c¬ së nghiªn cøut«n gi¸o, K. Marx vµ F. Engels ®· ®−a mét c¸ch kü l−ìng chñ yÕu ®¹o Kit« vµra quan ®iÓm khoa häc vÒ b¶n chÊt cña nh÷ng diÔn biÕn cña nã ë ch©u ¢u, songt«n gi¸o, lý gi¶i vÊn ®Ò t«n gi¸o nh− mét hai «ng l¹i ch−a cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøuh×nh th¸i ý thøc x· héi. K Marx vµ F. c¸c t«n gi¸o ë vïng ViÔn §«ng: Ên §é,Engels cho r»ng, chÝnh con ng−êi t¹o ra Trung Quèc, §«ng Nam ¸ vµ Nam ¸. Côt«n gi¸o chø kh«ng ph¶i t«n gi¸o t¹o ra thÓ c¸c t«n gi¸o kh¸c: PhËt gi¸o, Khængcon ng ...