Quan hệ hợp tác Việt Nam - EU chặng đường 30 năm phát triển và xu thế tới 2030

Bài viết này phân tích đánh giá chặng đường phát triển quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam - EU trong 30 năm qua, chỉ ra những thành tựu và một số tồn tại mà hai bên cần tiếp tục khắc phục nhằm tận dụng cơ hội thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ này trong bối cảnh mới tới năm 2030.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan hệ hợp tác Việt Nam - EU chặng đường 30 năm phát triển và xu thế tới 2030DOI: 10.56794/KHXHVN.12(192).55-65 Quan hệ hợp tác Việt Nam - EU chặng đường 30 năm phát triển và xu thế tới 2030 Nguyễn An Hà* Nhận ngày 26 tháng 9 năm 2023. Chấp nhận đăng ngày 15 tháng 11 năm 2023. Tóm tắt: Liên minh châu Âu (EU) chính thức ra đời 01/11/1993, trải qua 30 năm phát triển đến nay EUlà một hình mẫu liên kết khu vực điển hình với 27 nước thành viên và là một đối tác kinh tế thương mại hàngđầu trên thế giới. Quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và EU được kế thừa và phát triển từ Cộng đồng châu Âuvà đạt được nhiều thành tựu to lớn. EU là đối tác thương mại đầu tư và viện trợ phát triển hàng đầu của ViệtNam. Việt Nam là nước đang phát triển đầu tiên ký Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).Bài viết này phân tích đánh giá chặng đường phát triển quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam - EU trong 30năm qua, chỉ ra những thành tựu và một số tồn tại mà hai bên cần tiếp tục khắc phục nhằm tận dụng cơ hộithúc đẩy hơn nữa mối quan hệ này trong bối cảnh mới tới năm 2030. Từ khóa: Quan hệ, hợp tác, cơ sở, thành tựu, phát triển. Phân loại ngành: Kinh tế Abstract: The European Union (EU) was officially established on 1 November 1993, and after 30 yearsof development, now the EU is a typical model of regional integration with 27 member countries and aleading economic and trade partner in the world. Diplomatic relations between Vietnam and the EU wereinherited and developed from the European Community and got several significant successes. The EuropeanUnion is the leading trade, investment and ODA partner of Vietnam. Vietnam is the first developing countryto sign an FTA with the EU. This article analyzes and evaluates the journey of developing comprehensivecooperative relations between Vietnam and the EU over the past 30 years, pointing out achievements andsome shortcomings that the two sides need to continue to overcome to take advantage of opportunities topromote further promote this relationship in the new context until 2030. Keywords: Relations, cooperation, facilities, achievements, development. Subject classification: Economics 1. Mở đầu Liên minh châu Âu (EU) bao gồm 27 quốc gia thành viên, với dân số hơn 440 triệu người, tổng sảnphẩm quôc nội (GDP) là 16,6 ngàn tỷ USD, là đối tác thương mại hàng đầu thế giới, kim ngạch xuấtkhẩu chiếm 17%, nhập khẩu chiếm 15% tỷ trọng thương mại toàn cầu (Trading Economics, 2023). Do hội tụ nhiều yếu tố thuận lợi, phù hợp với các động lực của EU, Việt Nam là một trongnhững lựa chọn hàng đầu của EU trong phát triển quan hệ với ASEAN và Đông Á. Quan hệ hợptác toàn diện giữa Việt Nam và EU liên tục phát triển tốt đẹp trong hơn 30 năm qua. Quan hệ ViệtNam với EU đã chuyển từ hình thái mang tính chất chính trị - ngoại giao là chủ yếu sang hình tháihợp tác năng động, vừa song phương, vừa đa phương; từ tiếp nhận viện trợ là chủ yếu chuyển dầnsang hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học - kỹ thuật... trên cơ sở hai bên đều có lợi. Kimngạch thương mại song phương đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng ngay cả trong giai đoạn khủnghoảng, dịch bệnh Covid-19.*Viện Nghiên cứu châu Âu, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.Email: anhad4@yahoo.com 55Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 12 - 2023 Trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, bối cảnh quốc tế và khu vực có nhiều tác động tới sựphát triển của cả hai phía, đòi hỏi các bên có những điều chỉnh mạnh mẽ trong chiến lược phát triểnnói chung cũng như chính sách đối ngoại của mình, nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện ViệtNam - EU, mang lại lợi ích song trùng trong bối cảnh mới. 2. Bối cảnh và những dấu mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - EU 2.1. Bối cảnh phát triển quan hệ Việt Nam - EU Liên minh châu Âu ra đời từ Tổ chức tiền thân là Cộng đồng châu Âu (EC), khi Hiệp ướcMaastricht còn được gọi là Hiệp ước thành lập EU chính thức có hiệu lực ngày 01/11/1993. Quan hệ Việt Nam và EU được kế thừa từ quan hệ giữa Việt Nam với EC, được ký kết và chínhthức có hiệu lực ngày 28/11/1990. Trải qua chặng đường 30 năm từ năm 1993 đến nay, quan hệViệt Nam và EU đã có những bước phát triển nhanh chóng cả về chiều rộng và chiều sâu; vữngchắc trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư, hợp tác phát triển, cũng như giáo dục,khoa học công nghệ... Trong giai đoạn từ năm 1993-2023 là giai đoạn thế giới và khu vực Á - Âu có rất nhiều biếnđộng, tác động tới sự phát triển của các nước cũng như mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và EU. Nhìn một cách tổng quát, thập kỷ 1990 là giai đoạn kết thúc của chiến tranh lạnh, hệ thống xãhội chủ nghĩa ở các nước Đông Âu sụp đổ, thế giới chuyển từ hai cực sang nhất siêu đa ...