Quản lý hoạt động đào tạo ở các trường đại học theo hướng đảm bảo chất lượng

Nghiên cứu này xác định khung lí luận, quy trình quản lý hoạt động đào tạo ở các trường đại học dựa trên cơ sở tiếp cận hoạt động đào tạo theo quá trình và hệ thống đảm bảo chất lượng trong giáo dục đại học. Nghiên cứu đề xuất thang đo để các cơ sở giáo dục đại học tự đánh giá, đối sánh hoạt động đào tạo, làm cở sở cho việc đổi mới hoạt động quản lý nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý hoạt động đào tạo ở các trường đại học theo hướng đảm bảo chất lượng NATIONAL ACADEMY OF EDUCATION MANAGEMENT DOI: 10.53750/jem22.v14.n11.11 Journal of Education Management, 2022, Vol. 14, No. 11, pp. 11-18 This paper is available online at http://jem.naem.edu.vn QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THEO HƯỚNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG Phạm Ngọc Long1 Tóm tắt. Nghiên cứu này xác định khung lí luận, quy trình quản lý hoạt động đào tạo ở các trường đại học dựa trên cơ sở tiếp cận hoạt động đào tạo theo quá trình và hệ thống đảm bảo chất lượng trong giáo dục đại học. Nghiên cứu đề xuất thang đo để các cơ sở giáo dục đại học tự đánh giá, đối sánh hoạt động đào tạo, làm cở sở cho việc đổi mới hoạt động quản lý nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Từ khóa: Hoạt động đào tạo, quy trình quản lý, quản lý đầu vào, quản lý dạy học, quản lý đầu ra. 1. Đặt vấn đề Đảm bảo chất lượng là xu hướng mạnh mẽ, tất yếu gắn liền với xu thế tự chủ và trách nhiệm giải trình của các cơ sở giáo dục đại học. Thực hiện đảm bảo chất lượng một mặt là cách thức để các trường đại học chứng minh được năng lực của nhà trường trong việc cung cấp dịch vụ giáo dục đáp ứng nhu cầu khách hàng; mặt khác là công cụ hiệu quả để thu hút người học, nâng cao năng lực cạnh tranh với các cơ sở đào tạo khác. Hoạt động đảm bảo chất lượng là yêu cầu bắt buộc đối với sự tồn tại và phát triển bền vững của trường đại học. Đào tạo là hoạt động cốt yếu đối với trường đại học, do đó, quản lý hoạt động đào tạo trong trường đại học cần thực hiện theo hướng đảm bảo chất lượng với mức độ ngày càng được nâng cao trên cơ sở những áp dụng mô hình quản lý chất lượng phù hợp. 2. Các khái niệm cơ bản 2.1. Hoạt động đào tạo Hoạt động đào tạo được nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau, từ cách tiếp cận quá trình hoặc tiếp cận thành tố. Tiếp cận quá trình được khởi nguồn từ nghiên cứu của Jaap Scheerens (1990) đề xuất mô hình CIPO (Bối cảnh - Đầu vào - Quá trình - Đầu ra).Mô hình này được UNESCO phát triển thành 5 yếu tố: đặc điểm người học, đầu vào, dạy và học, đầu ra và bối cảnh [16]. Tác giả Nguyễn Văn Tuấn xem đào tạo đại học là một hệ thống bao gồm: đầu vào (input), quy trình (process), đầu ra (output) [14]. Điều này được nhóm tác giả Nguyễn Minh Đường, Hoàng Thị Minh Phương khẳng định “đào tạo là quá trình” [7] trong đó bao gồm yếu tố đầu vào, hoạt động dạy học, đầu ra. Nghiên cứu này sử dụng cách tiếp cận quá trình, hoạt động đào tạo là quá trình biến đổi yếu tố đầu vào thông qua các hoạt động dạy học để hình thành kiến thức, kĩ năng, thái độ và giá trị ở người học (đầu ra). 2.2. Quản lý hoạt động đào tạo Theo quan niệm trên, hoạt động đào tạo bao gồm yếu tố đầu vào, dạy học và đầu ra. Vì vậy, quản lý hoạt động đào tạo là các tác động có hướng đích của chủ thể quản lý đào tạo ở các cơ sở giáo dục để biến tất cả các yếu tố đầu vào thông qua quá trình dạy học thành yếu tố đầu ra để đạt được mục tiêu đào tạo đã đề ra. Ngày nhận bài: 05/10/2022. Ngày nhận đăng: 23/11/2022. 1 Học viện Quản lý giáo dục e-mail: longpn@niem.edu.vn 11 Phạm Ngọc Long JEM., Vol. 14 (2022), No. 11. 2.3. Đảm bảo chất lượng trong giáo dục đại học Theo SEAMEO, đảm bảo chất lượng trong giáo dục đại học có thể hiểu là xây dựng và thực hiện những quan điểm, chủ trương, chính sách, mục tiêu, hành động, công cụ, quy trình và thủ tục để có thể đảm bảo rằng sứ mạng và mục tiêu giáo dục của cơ sở giáo dục đại học đang được thực hiện, các chuẩn mực đang được duy trì và nâng cao. Theo UNESCO, đảm bảo chất lượng trong giáo dục đại học là thiết lập quy trình quản lý và đánh giá có hệ thống để giám sát hiệu suất của các cơ sở giáo dục đại học. 3. Hệ thống đảm bảo chất lượng ở các cơ sở giáo dục đại học Hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục đại học được nhìn nhận nhiều góc độ khác nhau. Các nghiên cứu của UNESCO cho thấy hệ thống đảm bảo chất lượng bao gồm: đảm bảo chất lượng bên trong và đảm bảo chất lượng bên ngoài. Mô hình đánh giá AUN-QA [2] cấp CSGD, chia đảm bảo chất lượng có các cấp độ: chiến lược, hệ thống và chức năng. BĐCL chiến lược bắt đầu bằng việc tìm hiểu nhu cầu của các bên liên quan, được chuyển tải vào tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu và văn hóa của trường đại học. Kết thúc của hệ thống đảm bảo chất lượng là kết quả đào tạo đáp ứng yêu cầu của các bên lên quan. Để kết nối giữa sứ mạng, tầm nhìn, mục tiêu đào tạo thành kết quả đào tạo tốt, hệ thống chính sách đảm bảo chất lượng phát huy tốt vai trò của mình (đảm bảo bên trong và bên ngoài; hệ thống thông tin và cải tiến hệ thống), hoạt động cốt lõi của trường đại học cần đảm bảo thực hiện tốt các chức năng cốt lõi là đào tạo, nghiên ...