Quản lý thu ngân sách xã: Nghiên cứu trường hợp huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

Nghiên cứu này được thực hiện tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội nhằm đánh giá thực trạng quản lý thu ngân sách cấp xã của địa phương. Bằng việc sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính thông qua phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm, nghiên cứu đã chỉ ra rằng quản lý thu ngân sách cấp xã đã ngày một hoàn thiện từ cơ chế chính sách đến tổ chức thực hiện nhằm đảm bảo nhiệm vụ của địa phương, góp phần điều tiết cơ cấu hoạt động của nền kinh tế theo định hướng chung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý thu ngân sách xã: Nghiên cứu trường hợp huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH XÃ: NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Community receipts budget management: a case study in Dong Anh district, Hanoi Lê Thị Dương Cầm Uỷ ban nhân dân xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội Lại Phương Thảo Khoa Kế toán và QTKD, Học viện Nông nghiệp Việt Nam TÓM TẮT Nghiên cứu này được thực hiện tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội nhằm đánh giáthực trạng quản lý thu ngân sách cấp xã của địa phương. Bằng việc sử dụng phương pháp nghiêncứu định tính thông qua phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm, nghiên cứu đã chỉ ra rằng quản lý thungân sách cấp xã đã ngày một hoàn thiện từ cơ chế chính sách đến tổ chức thực hiện nhằm đảmbảo nhiệm vụ của địa phương, góp phần điều tiết cơ cấu hoạt động của nền kinh tế theo địnhhướng chung. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý thu ngân sách xã nhiều khó khăn như thiếu dữliệu khoa học để lập dự toán thu, thiếu cơ sở pháp lý để xác định số thu ngân sách xã theo cơ sởdồn tích, thanh tra. Thanh, kiểm tra mới chỉ phát hiện những trường hợp đã vi phạm mà chưa cócác biện pháp ngăn ngừa sai phạm. Từ khóa: Quản lý thu, ngân sách xã, ngân sách nhà nước.Abstract:This study is conducted in Dong Anh district, Hanoi city to evaluate the implementation ofcommune receipts budget management. By using qualitative research methods through in-depthinterviews and group discussions, the research has shown that the commune receipts budgetmanagement has been improved from policy mechanism to implementation organization toensure the tasks of the locality, contribute to regulating the operation structure of the economyaccording to the general orientation. However, in the process of managing commune receiptsbudget, there are still many difficulties such as lack of scientific data to estimate revenue, lack oflegal basis to determine commune receipts budget on accrual basis, inspection and control. Theinspection only detected cases of frauds without any measures to prevent risks. Keywords: Receipts budget management, commune budget, state budget JEL Classifications: H60, H61, H69 DOI: https://doi.org/10.59006/vnfa-jaa.062023191. ĐẶT VẤN ĐỀ Thu ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mọiquốc gia. Đối với Trung ương, thu NSNN không chỉ giúp duy trì sự tồn tại và hoạt động của bộmáy quản lý nhà nước mà còn là công cụ quản lý vĩ mô để điều tiết nền kinh tế, đảm bảo sự ổnđịnh và phát triển bền vững của tài chính quốc gia. Đối với địa phương, thu NSNN cũng lànguồn lực để duy trì sự tồn tại và hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương, đảm bảo thựchiện các nhiệm vụ của chính quyền địa phương.Đặc biệt, thu NSNN là cơ sở điều tiết kinh tế vàxã hội, tăng cường những mặt tích cực, hạn chế những mặt tiêu cực, từ đó có thể điều tiết cơ cấuhoạt động của nền kinh tế và có những định hướng chung. Theo công bố tình hình thu NSNNnăm 2022 của Bộ tài chính: tổng thu NSNN năm 2022 bằng 127,8% dự toán, tăng 15% so vớinăm 2021 (ngân sách Trung ương đạt 125,8% dự toán; ngân sách địa phương đạt 129,9% dựtoán) (Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam, 2023). Tuy nhiên, Nguyễn Hoàng Giang (2022) đãchỉ ra vấn đề về sự chính xác của công tác dự báo thu NSNN, cũng như một số địa phương cóthể dự báo thu ngân sách ở mức thấp hơn so với thu ngân sách thực tế hàng năm để từ đó cókhoản thưởng vượt thu từ ngân sách trung ương. Huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội đến 31/12/2022 có 5.460 doanh nghiệp (Chi cụcThống kê huyện Đông Anh, 2022) , với cơ cấu kinh tế huyện năm 2022: 88,5% là công nghiệp -xây dựng, 10,2% là thương mại, dịch vụ và 1,3% là nông lâm nghiệp, thủy sản (UBND huyệnĐông Anh, 2022). Đây là địa phương có nhiều di tích lịch sử nổi tiếng, có vị trí địa lý thuận lợiđể hình thành và phát triển các khu đô thị, khu công nghiệp, trung tâm thương mại dịch vụ vàvùng sản xuất nông nghiệp chất lượng cao. Kinh tế huyện tiếp tục duy trì phát triển với tốc độtăng trưởng khá 8,4%, cao hơn bình quân chung của Thủ đô 5,3% (Doãn Thành, 2023). Năm2022 là năm đầu tiên Đông Anh được Thành phố Hà Nội giao tự chủ nguồn thu, nhiệm vụ chi vàđã đạt được kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý NSX của huyện vẫn còn nhữngbất cập nhất định cả về cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện như trong hoạt động quản lý thu ngânsách do chưa tổ chức khai thác triệt để tiềm năng sẵn có, còn buông lỏng trong quản lý cáckhoản thu được giao vì vậy gây ra tình trạng lãng phí, hụt thu ngân sách, thất thu ngân sáchtương đối lớn. Công tác tổ chức bộ máy quản lý, đôn đốc thu ngân sách còn nhiều thiếu sót, trìnhđộ năng lực của cán bộ lãnh đạo quản lý còn nhiều hạn chế so với nhiệm ...