Quan niệm về đồng phạm khi chủ thể của tội phạm là thể nhân và pháp nhân - Phí Thành Chung

Quan niệm về đồng phạm phải có sự thay đổi cùng với việc mở rộng chủ thể phạm tội (thể nhân và pháp nhân) của Bộ luật hình sự. Bài viết đặt vấn đề và nghiên cứu chế định đồng phạm dưới các khía cạnh xã hội pháp lý, khẳng định pháp nhân có đồng phạm và đưa ra định nghĩa khoa học mới về đồng phạm. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan niệm về đồng phạm khi chủ thể của tội phạm là thể nhân và pháp nhân - Phí Thành Chung QUANNIỆMVỀĐỒNGPHẠM KHICHỦTHỂCỦATỘIPHẠMLÀTHỂNHÂNVÀPHÁPNHÂN PhíThànhChung Tómtắt: Quanniệmvề đồngphạmphảicósự thayđổicùngvớiviệcmởrộngchủthểphạmtội(thểnhânvàphápnhân)củaBộluậthìnhsự.Bàiviếtđặtvấnđềvànghiêncứuchếđịnhđồngphạmdướicáckhíacạnhxãhộipháplý,khẳngđịnh phápnhâncóđồngphạmvàđưarađịnhnghĩakhoahọcmớivềđồngphạm. Từ khóa:Đồngphạm,phápnhân,chủ thể tộiphạm,tráchnhiệmhìnhsự trongđồngphạm,quanhệnhânquảtrongđồngphạm,dấuhiệucủađồngphạm. Bộluậthìnhsự(BLHS)năm2015đượcQuốchộithôngqua,cóhiệulựctừngày01/7/2016đãchínhthứcquyđịnhchủthểcủatộiphạmkhôngchỉlàthểnhânmà còncảphápnhân.Việcmởrộngchủthểcủatộiphạm,đã,đangvàsẽlàmthayđổi nhiềuquanniệmtruyềnthốngcủaphápluậthìnhsự,trongcócóchế địnhđồngphạm.Mộtloạtcáccâuhỏiđượcđặtra:i)Đồngphạmphảiđượchiểulạiởnhữngkhíacạnhxãhộipháplýnào(?);ii)Phápnhâncóđồngphạmkhông(?);Địnhnghĩamớivềđồngphạm(?). Trongphạmvibàiviếtnày,chúngtôisẽlầnlượtlýgiảicácvấnđềnêutrêndướigócđộkhoahọcpháplýhìnhsự. Trongkhoahọcpháplýhìnhsự,hìnhthànhvàtồntạikháiniệmđồngphạm ,cónhiềuquanđiểmkhácnhauvềđồngphạm.Tuynhiên,kháiniệmđồngphạmcó thểxemxétdướicáckhíacạnhxãhộipháplýsau: a)Về nộidungchínhtrị xãhội,đồngphạmlàtrườnghợpphạmtộidonhiềungườicùngthamgiathựchiện,cótínhnguyhiểmcaochoxãhội,đượcthực hiệnvớihìnhthứclỗicốý,tráiquyđịnhcủaPLHS,làthểthốngnhấtgiữasựphủđịnhkháchquan(phủ địnhđòihỏicủaxãhộitrênthựctế)vàphủ địnhchủ quan(phủđịnhđòihỏicủaxãhộitrongýthứcchủquan).1 Nhữnghậuquảdohànhviphạmtộicủanhiềungườigâyrachỉlàvụđồngphạmkhixétvềmặtkháchquan,việcphạmtộilàdohoạtđộngchungcủanhiềungườicùnggâyravàvề mặtchủ quanlàkhihọ cùngcố ýthựchiện.Những ngườiđồngphạmthôngđồngthựchiệnmộttộiphạmcố ýhoặcthamgiavàonhữngnhómtộiphạm,liênkếttộiphạm. b)VềcáchthứcquyđịnhtrongBLHS,đồngphạmđượcquyđịnhvớimụcđíchxácđịnhlàmộthìnhthứcphạmtộihoặcxácđịnhlàcáchànhviphạmtộiphảichịuTNHS.Nếulàmộthìnhthứcphạmtội,nộidungchế địnhđồngphạmgồmcácquyđịnhvề dấuhiệuđồngphạm;ngườiđồngphạm:thựchành,tổ chức,xúigiục,giúpsức.NếuquyđịnhvềđồngphạmlàxácđịnhTNHScủacánhânthìnội dungchế địnhđồngphạmquyđịnhtrựctiếpvề hànhvithựchiệnhoặcthamgia tộiphạm;đồngphạmchỉ đượccoilànộidungthứ haicóliênquanđếnvấnđềTNHStrongtrườnghợpđồngphạmđặcbiệtđồngphạmcótổchức. c)Vềcácdấuhiệuhợpthành,đồngphạmđòihỏiphảicónhữngdấuhiệu phảnánhmốiliênhệvềmặtkháchquanvàchủquancủanhữngngườicùngtham giathựchiệntộiphạm: Thứ nhất,mặtkháchquan,trướchết,đồngphạmđòihỏisựthamgiacủahaingườitrởlênvànhữngngườinàycóđủđiềukiệnchủthểcủatộiphạm.Hành vicủanhữngngườithamgiavàoviệcphạmtộikhôngtáchbiệtnhaumàcùngchunghànhđộng.Ngườiđồngphạmthamgiathựchiệntộiphạmvớimộttrong bốnhànhvi,cụthểlà:hànhvithựchiệntộiphạm;hànhvitổchứcthựchiệntội phạm;hànhvixúigiụcngườikhácthựchiệntộiphạm;vàhànhvigiúpsứcngườikhácthựchiệntộiphạm.Trongđó,hànhvitrựctiếpthựchiệntộiphạmlàhànhvitrungtâmvàkếtnốivớicáchànhviđồngphạmkhác. Tội phạm đượcthựchiệnbằnghìnhthức đồngphạmphảilàmộttộiphạmcụ thể,độclậpvớicáctộiphạmkhác,khôngphảitộiphạmnóichung.Thamgiathựchiệnmộttộiphạmbằngítnhấtmộttrongbốnhànhvi,mỗingười đồngphạmđềucóhànhvinguyhiểmchoxãhộitrongmốiliênkếtthốngnhấtvới nhau.Hànhvicủangườinàyhỗtrợ,bổsungvàlàđiềukiệnchohànhvicủangười khác,ảnhhưởngđếnhànhviđólàmchothayđổivàhiệuquảhơn.Nóicáchkhác,2giữanhữngngườiđồngphạmđãcùngchunghànhđộnghayliênhiệphànhđộngtrongviệccùngthựchiệnmộttộiphạm.Hànhvicủamỗingười làmộtkhâucầnthiếtchohoạtđộngphạmtộichungcủacả bọn,nhằmthựchiệnmột tộiphạmnhấtđịnhvàđểđạtđượcmộtkếtquảphạmtộithốngnhất1. Hậuquả củatộiphạmđượcthựchiệnbằnghìnhthứcđồngphạmlàkếtquả chungdohoạtđộngcủatấtcả nhữngngườithamgiavàoviệcthựchiệntộiphạmđưalại.Nhữnghànhvikhônggópphầnvàoviệcđưalạihậuquảphạmtội thìkhôngcoilàđồngphạm.Hànhviphạmtộiriêngbiệtcủamỗingườiđồngphạmcómốiquanhệnhânquả,vớimứcđộ ảnhhưởngcóthểkhácnhauđốivới hậuquảcủatộiphạm. ...