Quốc bảo: Ấn vàng, ấn ngọc triều

Bảo Đại vị vua cuối cùng của chế độ quân chủ tổ chức lễ thoái vị, trao ấn kiếm cho cách mạng tại lầu Ngọ Môn, Huế. Sau đó kho tàng của triều Nguyễn được Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa tiếp quản để chuyển ra thủ đô Hà Nội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quốc bảo: Ấn vàng, ấn ngọc triềuQuốc bảo: Ấn vàng, ấn ngọc triều NguyễnThứ Sáu, 28/01/2011, 10:11 CH | Lượt xem: 135Ngày 24/4/1945, Bảo Đại vị vua cuối cùng của chếđộ quân chủ tổ chức lễ thoái vị, trao ấn kiếm chocách mạng tại lầu Ngọ Môn, Huế. Sau đó kho tàngcủa triều Nguyễn được Chính phủ lâm thời nước ViệtNam Dân chủ Cộng Hòa tiếp quản để chuyển ra thủđô Hà Nội.Hơn 60 năm trôi qua, do hoàn cảnh đất nước chưathuận tiện nên bảo vật quốc gia được cất giữ cẩn mật.Nhiều người quan tâm tìm hiểu nhưng không rõ tungtích nghĩ rằng chắc đã bị thất lạc, hủy hoại trong thờigian chiến tranh. Thật bất ngờ năm 2009, Bảo tàngLịch sử Việt Nam (BTLSVN) công bố sách KimNgọc Bảo Tỉ Của Hoàng Đế Và Vương Hậu TriềuNguyễn Việt Nam (Hà Nội 2009). Tiếp theo để chàomừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long Hà Nội.BTLSVN tổ chức triển lãm hiện vật để quần chúngcó dịp thưởng lãm. Đây là một sự kiện quan trọnggây ấn tượng mạnh mẽ trong giới quan tâm nghiêncứu văn hóa, lịch sử.Chúng tôi xin giới thiệu một vài ấn vàng (kim bảo),ấn ngọc (ngọc tỉ) đặc sắc nhất của triều Nguyễn đếnđộc giả:1. Mùa đông năm Kỷ Sửu (1709), Minh VươngNguyễn Phước Chu (1675-1725) sai Lại Bộ Đồng TriQua Tuệ Thư chế tạo quả ấn vàng ghi Đại Việt QuốcChúa Vĩnh Trấn Chi Bảo (ấn quý truyền quốc củaQuốc chúa Đại Việt). Ấn hình vuông, núm cầm đúchình kỳ lân vờn ngọc, cao 6,3 cm, cạnh 10,84 cm,dày 1,10cm, nặng 64,43 lượng vàng.Vua Gia Long từng dạy Hoàng thái tử Đảm: Ấn báunày các đời truyền nhau ngày xưa trải qua binh lửathân người chẳng chắc còn mà ấn vẫn giữ được trọnvẹn trước sau. Chiếu lệnh dùng ấn này ban bố đượcmọi người hưởng ứng. Ấn này quan hệ với nước nhàmật thiết, từ nay về sau phải lấy ấn này làm vật báutruyền ngôi. Con cháu của ta đời đời phải gìn giữ traoquyền cho nhau đến ức muôn năm lâu dài.2. Mùa hè năm Tân Dậu (1081), chúa Nguyễn PhướcÁnh phản công tái chiếm đô thành Phú Xuân. Ngày 2tháng 5 Nhâm Tuất (1802) chúa tế cáo trời đất lênngôi vua công bố niên hiệu Gia Long (1802-1819).Để chuẩn bị đem đại quân thu phục Bắc Hà, vua chođúc năm quả ấn vàng ghi các chữ:Thảo Tội An Dân Chi Bảo. Ấn này dùng vào việctrừng phạt kẻ có tội để dân chúng được yên ổn. Đã bịthất lạc.Sắc Chính Vạn Dân Chi Bảo. Ấn dùng răn cấm nhândân. Hình vuông, núm cầm đúc hình rồng năm móngngậm ngọc, cao 9,26cm, cạnh 11,6 cm, dày 1,28 cm.Sắc Chính vạn dân chi bảo (mặt ấn) Sắc Chính vạn dân chi bảoQuốc Gia Tín Bảo. Ấn dùng đóng vào các văn kiệnhành chính quan trọng, tuyên triệu tướng sĩ. Hìnhvuông, núm cầm đúc hình rồng năm móng ngậmngọc cao 9,5cm, cạnh 10,7cm, dày 1,65cm.Chế Cáo Chi Bảo: Dùng đóng vào chiếu sắc sai phái,thăng thưởng văn võ đại thần. Hình vuông, núm cầmđúc hình rồng năm móng ngậm ngọc, cao 8,97 cm,cạnh 11,68 cm, dày 1,60 cm.Mệnh Đức Chi Bảo. Ấn dùng vao sắc mệnh phongtặng các hoàng thân, đại thần có công lớn với nước.Hình vuông, núm cầm đúc hình rồng năm móngngậm ngọc, cao 9,32cm, cạnh 13,45 cm, dày 1,81cm.3. Mùa xuân năm Mậu Tý (1828) vua Minh Mạngtruyền dụ: Trẫm kính nối ngôi báu gặp lúc thái bình,chỉ mong muốn làm sáng tỏ phép cũ để lại cho concháu đời sau, đã sai lấy vàng để đúc ấn:- Hoàng Đế Tôn Thân Chi Bảo. Dùng đóng các vănbản kính dâng tôn thụy hiệu các tiên đế, tiên hậu. Ấnhình vuông, hai cấp, núm cầm đúc hình rồng nămmóng nhìn thẳng. Cao 11,1 cm, cạnh 13,77 cm, dày2,08 cm. Nặng 234,43 lượng vàng tốt.Sắc Mệnh Chi Bảo. Dùng đóng vào các cáo sắcphong tặng các vị thần linh trong nước cùng văn võđại thần triều đình. Ấn hình vuông, hai cấp, núm cầmđúc hình rồng năm móng ngồi nhìn thẳng. Cao 11cm, nặng 14 cm, dày 2,5 cm, nặng 234, 43 lượngvàng tốt.Đại Nam Thiên Tử Chi Tỉ. Năm 1839 sau khi đổiquốc hiệu thành Đại Nam có người dâng viên ngọcvuông cao 10,5 cm, cạnh 12,4cm, dày 5,3 cm. Númấn chạm hai rồng đấu lưng. Ấn này dùng để đóng trênsắc thư ban cho người nước ngoài hoặc khi vua đituần thú ở các địa phương.4. Năm Thiệu Trị thứ 6 (1846) gặp tiết Vạn Thọ cóngười dâng một viên ngọc quý rất lớn, vua cho khắcthành quả ấn ghi:Đại Nam Thụ Thiên Vĩnh Mệnh Truyền Quốc Tỉ (Ấntruyền quốc của nước Đại Nam chịu mệnh trời lâudài).Khắc ấn xong vua rất vui mừng, truyền bảo với nộicác: Quả ấn này có vẻ đẹp rực rỡ, nay khắc xong lạigặp lễ mừng sinh nhật của ta. Việc đánh dẹp phía Tây(Cao Miên) đã chiến thắng kéo quân trở về. Nhờ trờiđất tổ tông giúp cho nước nhà ta, cái phúc thiêngliêng lâu dài báo điềm ở đấy. Vả lại báu của nước rấtquý trọng, lúc bắt đầu chế tạo chính ta mật cáo vớitrời đất. Đến khi làm xong lại kính cáo tôn miếuchứng giám. Vậy sai quan Thái sử chọn ngày lành, bộLễ tra xét điển lệ để tâu trình.Ấn hình vuông, hai cấp, núm cầm khắc rồng mây,cao 14,5 cm, cạnh 13 cm, dày 4,25 cm. Đây là ấnngọc lớn và quý nhất của triều Nguyễn dùng đóngtrên sắc mệnh ban cấp cho các chư hầu hoặc nhữngviệc trọng đại của triều đình. Được tôn quý như cáiấn vàng truyền quốc của Minh Vương Nguyễn PhướcChu truyền lại.Tham khảo:Đ ...