Quy định về hòa giải tiền tố tụng đối với tranh chấp đất đai - một số bất cập và kiến nghị hoàn thiện

Việc nghiên cứu một cách có hệ thống các quy định của pháp luật về hòa giải tiền tố tụng trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai, trên cơ sở đó chỉ ra những hạn chế, bất cập và đề xuất những kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích cho công dân là việc làm có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy định về hòa giải tiền tố tụng đối với tranh chấp đất đai - một số bất cập và kiến nghị hoàn thiện QUY ĐỊNH VỀ HÒA GIẢI TIỀN TỐ TỤNG ĐỐI VỚI TRANH CHẤP... QUY ĐỊNH VỀ HÒA GIẢI TIỀN TỐ TỤNG ĐỐI VỚI TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI - MỘT SỐ BẤT CẬP VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN KHÚC THỊ PHƯƠNG NHUNG * Hòa giải là một trong những biện pháp hữu hiệu để giải quyết tranh chấp đất đai. Do vậy, việc nghiên cứu một cách có hệ thống các quy định của pháp luật về hòa giải tiền tố tụng trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai, trên cơ sở đó chỉ ra những hạn chế, bất cập và đề xuất những kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích cho công dân là việc làm có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn hiện nay. Từ khóa: Hòa giải, hòa giải tiền tố tụng, tranh chấp đất đai, tố tụng dân sự. Mediation is one of effective measures to resolve land dispute. Therefore, it is necessary to study consistently about pre-proceeding mediation in resolving land dispute, point out its inadequacies and give recommendations to ensure legitimate rights and interests for citizens. Keywords: Mediation, pre-proceeding mediation, land dispute, civil proceeding. T ranh chấp đất đai là một trong những 1. Khái niệm và đặc điểm của hòa giải loại tranh chấp xảy ra phổ biến, rất tiền tố tụng trong giải quyết tranh chấp phức tạp và hầu hết phải đưa ra giải đất đai quyết bằng con đường Tòa án. Rất khó Theo Từ điển tiếng Việt thì hòa giải để hạn chế tranh chấp và khi tranh chấp là “thuyết phục các bên đồng ý chấm dứt phát sinh, làm thế nào để giải quyết được xung đột hoặc xích mích một cách ổn thỏa”1. tranh chấp một cách kịp thời luôn là vấn đề Cách giải thích này đề cập đến hành động được nhiều cấp chính quyền quan tâm. Hòa và mục đích của hòa giải nhưng chưa nêu giải với tính chất vừa là một trong những được các yếu tố như bản chất, nội dung và biện pháp để giải quyết tranh chấp đất đai, chủ thể của hòa giải. vừa là một thủ tục mang tính bắt buộc trong Từ điển Pháp lý của Rothenberg, hòa quá trình giải quyết loại tranh chấp này. Tuy giải là hành vi thỏa hiệp giữa các bên sau nhiên, pháp luật hiện hành về hòa giải đối khi có tranh chấp, mỗi bên nhượng bộ một với tranh chấp đất đai nói chung, trong đó ít2. Còn trong Từ điển Luật học của Black có các quy định về hòa giải tiền tố tụng chưa cho rằng hòa giải là sự can thiệp; sự làm có sự thống nhất, chưa có quy định cụ thể, trung gian hòa giải; hành vi của người thứ từ đó gây khó khăn cho việc giải quyết tranh ba làm trung gian giữa hai bên tranh chấp chấp đất đai trên thực tế. Chính vì vậy, bài nhằm thuyết phục dàn xếp hoặc tranh chấp viết phân tích nhằm làm rõ các quy định hiện hành về hòa giải cơ sở và hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị * Thạc sĩ, Khoa Pháp luật dân sự và Kiểm sát dân sự, Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội trấn, trên cơ sở đó chỉ ra những vướng mắc, bất cập và đưa ra một số kiến nghị nhằm 1 Viện ngôn ngữ (1998), Từ điển Tiếng Việt, Nxb hoàn thiện quy định về hòa giải tiền tố tụng Đà Nẵng, Đà Nẵng, tr.430 trong giải quyết tranh chấp đất đai. 2 Rothenberg (1996), R.Plain Language Dictionary of Law, Signet, tr. 410 48 Khoa học Kiểm sát Số chuyên đề 2 - 2019  KHÚC THỊ PHƯƠNG NHUNG giữa họ3. Với các định nghĩa nêu trên, có thể các bên có tranh chấp tìm kiếm những giải pháp thấy rằng cách giải thích của Rothenberg thích hợp cho việc giải quyết các tranh chấp về đã nêu được bản chất của hòa giải nhưng quyền, lợi ích liên quan đến quyền sử dụng đất chưa nêu được hành vi, vai trò trung gian và thương lượng với nhau về việc giải quyết của bên thứ ba trong hòa giải và điều này quyền lợi của mình”. đã khắc phục được trong Từ điển Luật học Hòa giải tiền tố tụng đối với tranh chấp của Black. đất đai có những điểm cơ bản sau đây: Tuy nhiên, với bất cứ cách lý giải nào Thứ nhất, chủ thể tiến hành hòa giải tiền thì hòa giải cũng cần có đủ ba yếu tố: Một tố tụng đối với tranh chấp đất đai là tổ hòa giải, là, phải có tranh chấp giữa hai bên; Hai là, Ủy ban nhân dân (UBND) xã, phường, thị trấn có sự thống nhất ý chí giữa các bên để giải và có thể bắt buộc hoặc không bắt buộc phải tiến quyết tranh chấp thông qua việc nhượng hành bộ của mỗi bên; Ba là, trong quá trình hòa Khi tranh chấp đất đai xảy ra, cách giải phải có sự tham gia của bên thứ ba thức xử lý đầu tiên mà các bên phải sử trung lập cho ý kiến, hướng dẫn các bên dụng là tự hòa giải hay còn gọi là thương tiến hành hòa giải đồng thời lập biên bản lượng. Thực chất đây là việc các bên phiên hòa giải. tranh chấp tiến hành gặp gỡ, trao đổi, Trên cơ sở những yếu tố cơ bản đó, thỏa thuận với nhau để đạt được tiếng nói khái niệm về hòa giải tranh chấp đất đai chung, xóa bỏ bất đồng, xung đột về lợi ích có thể được hiểu như sau: “Hòa giải tranh nhằm giải quyết ổn thỏa vụ việc. Điểm đặc chấp đất đai là biện pháp pháp lý giải biệt của hình thức này là chưa có sự tham quyết các tranh chấp liên quan đến quyền gia của người thứ ba nên chỉ mang tính sử dụng đất, theo đó bên thứ ba độc lập giữ chất nội bộ. Nhà nước cũng không có sự vai trò trun ...