Quyền tiếp cận thông tin trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư - nhìn từ thực tiễn thành phố Cần Thơ

Thu hồi đất ở Việt Nam là một quá trình dịch chuyển quyền sử dụng đất bắt buộc từ người sử dụng sang Nhà nước, thông qua các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ở địa phương. Trong trường hợp thu hồi đất mà không do lỗi của người sử dụng đất, điển hình là trường hợp vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, thì vấn đề bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được đặt ra.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quyền tiếp cận thông tin trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư - nhìn từ thực tiễn thành phố Cần Thơ THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT QUYỀN TIẾP CẬN THÔNG TIN TRONG THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ - NHÌN TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ CẦN THƠ Phan Trung Hiền* * PGS.TS. Phó trưởng Khoa Luật, Trường Đại học Cần Thơ. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: Tiếp cận thông tin thu hồi đất, Thu hồi đất ở Việt Nam là một quá trình dịch chuyển quyền sử bồi thường, tái định cư. dụng đất bắt buộc từ người sử dụng sang Nhà nước, thông qua Lịch sử bài viết: các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ở địa phương. Trong trường Nhận bài : 13/03/2018 hợp thu hồi đất mà không do lỗi của người sử dụng đất, điển hình là trường hợp vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế Biên tập : 13/06/2018 - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, thì vấn đề bồi thường, hỗ Duyệt bài : 17/06/2018 trợ, tái định cư được đặt ra. Để bảo đảm cân bằng lợi ích giữa các bên: Nhà nước, chủ đầu tư và người dân có đất bị thu hồi, bảo đảm tính dân chủ, thực thi quyền giám sát của người dân có đất bị thu hồi, việc tiếp cận thông tin trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là rất quan trọng. Article Infomation: Abstract: Keywords: Access to information; Land acquisition in Vietnam is a process of unvolutary transfers of land information; compensation; the land use rights from land users to the government, through local resettlement. administration agencies. In the case of land acquisition without Article History: any faults of the land users, typically the case for national defence and public security purposes; for socio-economic developments Received : 13 Mar. 2018 for the benefits of the nation and the community, the concerns on Edited : 13 Jun 2018 the compensations, assistance and resettlement shall be settled. Approved : 17 Jun 2018 It is very important to access information in land acquisition direction, the compensation, the assistance and the resettlement so that it is to ensure the balance of interests among the parties: the government, the investors and the people whose land is acquired and also to ensure the democracy, exercise the right of supervision of people with recovered land. T rong các trường hợp thu hồi đất ở vậy là vì đây là trường hợp thu hồi đất có Việt Nam thì trường hợp thu hồi đất bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, có đất và tài vì mục đích quốc phòng, an ninh; sản gắn liền với đất cần được xác định tính phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc pháp lý và xác định giá. Sự đồng thuận chỉ gia, công cộng là trường hợp thu hồi đất diễn ra khi việc thu hồi đất “phải công khai, gây nhiều bất đồng, khiếu nại, khiếu kiện, minh bạch và được bồi thường theo quy kể cả những trường hợp cưỡng chế gay go, định của pháp luật” (Khoản 3 Điều 54 Hiến có khả năng trở thành điểm nóng. Sở dĩ như pháp năm 2013). Để đạt được các yêu cầu 48 Số 23(399) T12/2019 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT này, cần phải quy định và thực hiện nghiêm yếu của quyền TCTT ở Việt Nam. Ngoài ra, túc các quy định về quyền tiếp cận thông tin với phương châm “dân bàn, dân làm và dân (TCTT) trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ kiểm tra”, Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, trợ, tái định cư. phường, thị trấn năm 2007 quy định những 1. Cơ sở pháp lý của quyền tiếp cận thông nội dung công khai bao gồm: “Dự án, công tin trong trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trình đầu tư và thứ tự ưu tiên, tiến độ thực trợ, tái định cư hiện, phương án đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư liên quan đến dự án, Quyền TCTT trong thu hồi đất, bồi công trình trên địa bàn cấp xã; quy hoạch, thường, hỗ trợ, tái định cư ở Việt Nam được kế hoạch sử dụng đất chi tiết và phương án quy định và đảm bảo cơ sở pháp lý sau: điều chỉnh, quy hoạch khu dân cư trên địa Thứ nhất, quyền TCTT là một quyền bàn cấp xã”. Điều này cho thấy, mặc dù có hiến định có tính kế thừa. Ở Việt Nam, công sử dụng những cụm từ khác nhau, song các khai thông tin và TCTT được ghi nhận từ quy định có liên quan đều yêu cầu phải công Hiến pháp năm 1992: “Công dân có quyền khai thông tin liên quan đến thu hồi đất, bồi được thông tin” (Điều 69). Kế thừa quy định thường, hỗ trợ, tái định cư - điều kiện có tính này, Điều 25 Hiến pháp năm 2013 ghi nhận: chất tiên quyết để thực hiện quyền TCTT “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do trong lĩnh vực này. báo chí, TCTT, hội họp, lập hội, biểu tình. Luật Tổ chức chính quyền địa phương Việc thực hiện các quyền này do pháp luật năm 2015 cũng quy định rất rõ cơ chế để quy định”. Như vậy, TCTT là một quyền giám sát việc TCTT ở địa phương: “Hàng hiế ...