Rắn lục cắn trên bệnh nhân mang thai sáu tháng: Báo cáo một trường hợp

Bài viết với nội dung trình bày một trường hợp phụ nữ 18 tuổi có thai lần đầu với thai kỳ ở tháng thứ sáu nhập viện muộn 2 ngày sau khi bị rắn lục cắn vào chân (P) với tình trạng đau bụng từng cơn, rối loạn đông máu nặng với xuất huyết âm đạo, nhau bong non và thai chết lưu. Bệnh nhân được điều trị bằng huyết thanh kháng nọc rắn lục đặc hiệu, truyền máu và các thành phần khác của máu, mổ lấy thai lưu và xuất viện sau 9 ngày nhập viện.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rắn lục cắn trên bệnh nhân mang thai sáu tháng: Báo cáo một trường hợp Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011 RẮN LỤC CẮN TRÊN BỆNH NHÂN MANG THAI SÁU THÁNG: BÁO CÁO MỘT TRƯỜNG HỢP Trần Quang Bính *, Nguyễn Thị Thúy An* TÓM TẮT Rắn lục cắn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ở phụ nữ có thai. Rối loạn đông máu là nguyên nhân đe dọa tính mạng của cả mẹ và thai nhi như xuất huyết da, niêm, nội tạng thêm vào các biến chứng sản khoa như xảy thai, thai chết lưu, nhau bong non. Chúng tôi trình bày một trường hợp phụ nữ 18 tuổi có thai lần đầu với thai kỳ ở tháng thứ sáu nhập viện muộn 2 ngày sau khi bị rắn lục cắn vào chân (P) với tình trạng đau bụng từng cơn, rối loạn đông máu nặng với xuất huyết âm đạo, nhau bong non và thai chết lưu. Bệnh nhân được điều trị bằng huyết thanh kháng nọc rắn lục đặc hiệu, truyền máu và các thành phần khác của máu, mổ lấy thai lưu và xuất viện sau 9 ngày nhập viện. Việc điều trị huyết thanh kháng nọc rắn lục càng sớm càng tốt ngay những giờ đầu sau khi bị rắn cắn sẽ giảm được những ảnh hưởng nguy hại cho mẹ và thai. Phụ nữ mang thai bị rắn cắn cần được theo dõi cẩn thận để tránh những biến chứng sản khoa. Can thiệp phẫu thuật lấy thai chết lưu hay để diễn tiến xảy thai tự nhiên cần cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Việc chỉ định điều trị mổ lấy thai lưu đúng thời điểm sẽ bảo vệ được tử cung và tránh nguy cơ tử vong. Từ khóa: Rắn lục cắn, phụ nữ có thai, nhau bong non, thai chết lưu. SUMMARY GREEN PIT VIPER BITE ON PREGNANT WOMAN AT 6 TH MONTHS OF GESTATION: A CASE REPORT Tran Quang Binh, Nguyen Thi Thuy An * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 470 - 475 The venomous green pit viper can cause many dangerous complications during pregnancy. Coagulation disorder is life threatened cause for both the mother and fetus as haemorrage of skin, mucosa and visceral organs as well as obstetric complications such as abortion, fetus death, abruptio placenta. We report an 18 year old primigravida at 6th month of gestation who was bitten by Green pit viper on her right foot. The patient was hospitalized at Choray hospital two days later after bite and presented with periodic abdominal pain, severe coagulation disorders, vaginal bleeding, abruptio placenta and intrauterine fetal death. The patient was treated with specific antivenom, blood transfusion, caesarean section and was discharged after 9 days of hospitalisation. Antivenom that should be administered as soon as possible, within the first hours after bite, can limit the damage for both mother and fetus. Pregnant women bitten by snake should be follow up carefully to avoid obstetric complications. Surgical intervention or spontaneous abortion should be balanced between risks and benefits. Caesarean section on the right time will protect the uterus and avoid maternal mortality. Key words: Green pit viper bite, pregnant women, abruptio placenta, intrauterine fetal death. khắp nơi trong cả nước. Bệnh nhân bị rắn lục cắn ĐẶT VẤN ĐỀ chiếm tỉ lệ 43,4% các nạn nhân bị rắn cắn nhập Rắn lục xanh (Green pit viper) tên khoa học là viện bệnh viện Chợ Rẫy(3). Loài rắn này cũng rất Trimeresurus albolabris thuộc họ Viperidae, gặp phổ biến ở khu vực châu Á. Nọc rắn lục ngoài tác * Khoa Bệnh Nhiệt Đới BV Chợ Rẫy Tác giả liên lạc: TS.BS. Trần Quang Bính 470 ĐT: 0903841479 Email: binhtq@hcm.vnn.vn Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2011 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011 Nghiên cứu Y học động tại chỗ gây đau, chảy máu, sưng nề, hoại tử và bóng nước còn có tác động toàn thân gây rối loạn đông máu, rối loạn tiêu hóa và choáng phản vệ. Trong những nghiên cứu ở Nam Phi, Ấn Độ, và Sri Lanka, tỉ lệ bệnh nhân có thai chiếm khoảng 0,4 – 1,8% số nạn nhân rắn cắn nhập viện(2). Tại Việt Nam chưa có số liệu thống kê chính thức về những trường hợp phụ nữ có thai bị rắn cắn. Rắn độc cắn trên phụ nữ có thai có thể dẫn đến kết quả xấu cho cả mẹ và con, và nguy cơ xảy ra ở mẹ và thai là như nhau trong suốt quá trình mang thai. Trong báo cáo này, chúng tôi trình bày một trường hợp phụ nữ mang thai con so sáu tháng bị rắn lục xanh cắn gây rối loạn đông máu nặng, thai chết lưu và nhau bong non. Bệnh nhân có chỉ định mổ lấy thai vì thai chết lưu và nhau bong non. Tuy nhiên tình trạng rối loạn đông máu nặng trên bệnh nhân đặt ra vấn đề khó khăn cho việc phẫu thuật. Hơn nữa nếu để bệnh nhân chuyển dạ tự nhiên trong trường hợp nhau bong non với khối máu tụ sau nhau lớn, không có dấu xóa mở cổ tử cung trong quá trình chuyển dạ có thể dẫn đến vỡ tử cung. Việc theo dõi, xử trí đúng, kịp thời với sự phối hợp của nhiều chuyên khoa như sản khoa, huyết học, ngoại tổng quát, gây mê hồi sức và bệnh nhiệt đới giúp điều trị can thiệp thành công. nhạt, M 80 l/ph, T 37oC, HA 100/60 mmHg, đau bụng từng cơn, ra máu âm đạo nhiều, tim đều, bề cao tử cung tương đương thai khoảng 6 tháng, có những cơn gò tử cung. Xét nghiệm tại bệnh viện Lâm Đồng : HC 2,7 T/L, Hb ...