Rau khúc vị thuốc quý trong những ngày xuân

Rau khúc vị thuốc quý trong những ngày xuânRau khúc vừa làm bánh được vừa làm thuốc chữa bệnh rất tốt. Rau khúc là một loài rau dại. Hằng năm, cứ tới mùa xuân, cây lại xuất hiện, mọc lên khắp nơi, thường hay gặp nhất ở trên các bãi hoang, bờ ruộng, bờ cát ven sông ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rau khúc vị thuốc quý trong những ngày xuân Rau khúc vị thuốc quý trong những ngày xuân Rau khúc vừa làm bánh được vừa làm thuốc chữa bệnh rất tốt.Rau khúc là một loài rau dại. Hằng năm, cứ tới mùaxuân, cây lại xuất hiện, mọc lên khắp nơi, thườnghay gặp nhất ở trên các bãi hoang, bờ ruộng, bờ cátven sông ... Thuốc hay từ rau muống  Chanh - Vị thuốc quý chớ nên coi thường!  Rau mùi: Gia vị ngon, thuốc quý  Vị thuốc từ chuối  Trái kiwi - Một vị thuốc quý  Tía tô - Thuốc quý dân gian  Gừng - Vị thuốc đa dụng trong mùa mưa lũ  Kinh giới - Thuốc quý của mọi nhà  Vị thuốc từ quả đu đủ  Làm thuốc từ quả vả Trong điều kiện thời tiết khí hậu ở phía Bắc, rau khúctốt tươi nhất trong những ngày gần tiết Thanh minh,nên thời xưa một số địa phương còn đặt cho cây cáitên “Thanh minh thảo”.Loài rau dại này có thể luộc hoặc nấu canh ăn nhưcác thứ rau khác, nhưng chủ yếu được sử dụng đểlàm bánh khúc, nên dân gian mới được đặt tên là cây“Rau khúc”.Bánh khúc, thực ra chỉ là những nắm xôi, bên trongcó nhân làm bằng lá rau khúc giã nhuyễn, hấp chíncùng nhân đậu xanh, thịt lợn, hạt tiêu...Thế mà trong những ngày xuân ở phía Bắc, khi tiếttrời vẫn còn giá lạnh, sáng sớm hay đêm khuya, cóđược chiếc bánh khúc nóng vào bụng, sẽ có cảm giácrất khoan khoái và ấm áp trong lòng.Tiếng rao “Ai bánh khúc nóng ơ!” lúc đêm khuyasuốt một thời gian dài từng là nét văn hóa đặc trưngcủa phố cổ Hà Nội. Còn hiện tại, tiếng rao đó chỉ cònlà hoài niệm, thành nỗi nhớ của những người xa xứlâu năm.Hiện tại, trên một số tuyến phố Hà Nội, cũng có mộtsố hàng chuyên bán bánh khúc; Được quảng cáo làbánh khúc xịn, nhưng trên thực tế, có khi bánh đượcchế biến từ lá su hào hoặc lá gì khác nữa, khó mà biếtđược.Nay muốn có bánh khúc xịn thực sự, chỉ còn cách tựđi ra ngoại thành thu hái hoặc ra chợ mua rau khúc vềlàm.Cây rau khúc còn có tên là khúc nếp, thử khúcthảo, thử nhĩ, hoàng hoa bạch ngải, phật nhĩthảo, thanh minh thảo, hài nhi thảo ... Tên khoahọc là Gnaphalium affine D. Don (Gnaphaliummulticeps Wall.), thuộc họ Cúc (Asteraceae).Rau khúc là loài cây thảo sống hằng năm, thân mảnh,cao chừng 10-20cm, có lông trắng mềm. Lá thuônhình dỉa, có mũi nhọn, với lông mịn trắng ở mặt dưới.Cụm hoa hình bông hay hình chuỳ mọc ở ngọn. Lábắc thuôn hình trái xoan, hoa cái và hoa lưỡng tínhrất nhiều. Tràng hoa các mảnh có ba răng nhỏ, trànghoa lưỡng tính phình to từ gốc đến đỉnh.Quả bế thuôn dài. Loài rau khúc này mọc hoang dại ởcác vùng nông thôn khắp nước ta, nhiều nhất ở cáctỉnh miền Bắc và miền Trung; thường gặp trên cácruộng khô, bờ ruộng, ven đường ... ; Còn thấy mọc ởTrung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Philippines và một sốnước khác.Để làm thuốc, thường hái lá hoặc toàn cây, tốt nhấtvào lúc trước khi cây ra hoa hoặc tuy đã có hoanhưng chưa nở. Dùng tươi tốt nhất, nhưng cũng cóthể phơi khô để dùng dần. Để làm thuốc, thường hái lá hoặc toàn cây, tốt nhất vào lúc trước khi cây ra hoa hoặc tuy đã có hoa nhưng chưa nở.Lưu ý: Ngoài loài mô tả ở trên, trên thực tế rau khúccòn có nhiều biến loài (biến chủng). Cùng một thờigian với loài khúc nếp nói trên, mùa xuân còn haygặp loài “rau khúc tẻ”, còn có tên “rau khúc vàng”;Tên khoa học là Gnaphalium luleo -album L., cũngthuộc họ Cúc.Rau khúc tẻ cũng là cây mọc hàng năm, nhưng thânthường mọc đơn, cao 30-70cm, màu trắng, phủ lôngnhư bông. Lá mọc so le, nguyên, hình trái xoan ... .Tới cuối xuân, đầu hè, lại xuất hiện một loài rau khúckhác, có tên là “rau khúc nhiều thân”; tên khoa họclà Gnaphalium polycaulon Pers.; cũng thuộc họ Cúc.Ngoài ra, tại một số địa phương (bãi cát trên bờ sôngở ngoại thành Hà Nội, ở Sa Pa (tỉnh Lào Cai)...), từmùa hè còn có thể xuất hiện một loài khúc khác, gọilà = “rau khúc dưới trắng”, sách thuốc Trung Quốcgọi đó là “rau khúc mùa thu (thu thử khúc thảo; Tênkhoa học là Gnaphalium hypoleucum DC.; họ Cúc).Rau khúc có nhiều biến loài, nhưng đều được sử làmthuốc với cùng tác dụng. Theo Đông y, rau khúc cóvị ngọt, tính bình; Vào 3 kinh Phế, Tỳ và Vị. Có côngdụng khư phong tán hàn, hóa đàm chỉ khái, lợi thấp,giải độc.Dùng chữa cảm mạo phong hàn, ho nhiều đờm, khísuyễn, phúc tả, bạch đới, tỳ hư thủy thũng, còn dùngchữa nhiễm độc đậu tằm, phong thấp đau nhức;Dùng ngoài chữa lở ngứa ngoài da, phong chẩn mẩntịt, mụn nhọt sưng đau. Trong dân gian, ngoài côngdụng làm bánh khúc ăn, thường dùng lá khúc để chữaho, viêm chi phế quản.Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong rau khúccó chứa nhiều hợp chất thiên nhiên có lợi đối với sứckhỏe. Toàn cây còn chứa tinh dầu (khoảng 0,05%),nên dùng cây tươi là tốt nhất; Để bảo quản tinh dầu,khi sắc nên để nước sôi rồi mới cho rau vào, sôi lạinhắc ra và dùng ngay.- Liều dùng: Ngày dùng 10-16g dưới dạng thuốc sắchay thuốc hãm. Có thể thái nhỏ cho vào một ít đường,hấp trên nồi ...